Xã hội ngày nay đang phát triển hội nhập công nghiệp hóa, hiện đại hóa, các vấn đề phức tạp ngày càng bùng nổ không kiểm soát. Trong đó, nổi bật lên là vấn đề thực phẩm kém chất lượng đang tràn lan trong thị trường Việt Nam gây ra nhiều tác hại đáng buồn và những bệnh tật không đáng có.

Thực phẩm kém chất lượng hay gọi là thực phẩm bẩn đang tràn lan không chỉ ở Việt Nam mà còn ở tất cả các nước ở trên thế giới nó rất đa dạng và khó phát hiện. Thực phẩm bẩn là gì? Là những thực phẩm không sạch. Nào là thịt bò khô làm từ phổi heo và hóa chất, hay gạo tẩy trắng, thịt bò nhiễm khuẩn, thịt lợn ướp hóa chất tươi như thịt bò, rau phun thuốc kích thích sinh trưởng, rau giá ngâm thuốc nhanh nảy mầm… Quá nhiều vấn đề nhức nhối đang diễn ra, không kịp kiểm soát, ngày càng không thể quản lí hết được. Số liệu giám sát an toàn thực phẩm năm 2015 do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thực hiện cho thấy tỉ lệ đáng báo động. Cụ thể, 16% mẫu thịt phát hiện salmonella, 7,6% mẫu thịt có dư lượng hóa chất, kháng sinh vượt ngưỡng, 10,3% mẫu rau có dư lượng hoạt chất thuốc bảo vệ thực phẩm vượt mức, 1,01% mẫu thuỷ sản nhiễm dư lượng hóa chất. Thịt lợn, thịt gà nhiễm bệnh đang tràn lan khắp cả nước, từ chợ nhỏ đến các các chợ lớn, từ vùng quê đến thành phố.

Dẫn đến thực trạng phức tạp đó, là do các cơ sở và người buôn bán muốn thu lợi nhuận nhanh và cao. Thu mua những đồ rẻ rồi bán giá cao, mặc dù đã hiểu rất rõ những nguy cơ tiềm ẩn nhưng vẫn bất chấp bỏ qua. Hàng tấn thịt lợn chết đáng ra phải đem tiêu hủy thì lại được thu mua, sau một đêm thành những miếng thịt thơm ngon bày bán ở khắp các chợ, giá cả cực kì phải chăng. Người tiêu dùng kém hiểu biết, thấy rẻ là ào nhau vào mua, có khi biết đấy là đồ không tốt nhưng vẫn ham rẻ rồi nghĩ là mua về chế biến nóng lên là hết vi khuẩn. Không nghĩ đến các hậu quả khó lường cho bản thân và gia đình mình. Chọn những sản phẩm không có nguồn gốc, nhãn mác, hay cơ sở sản xuất và giá thành chỉ bằng một nửa của các sản phẩm uy tín. Một lí do quan trọng khác là do các cơ quan tổ chức quản lí nhắm mắt bỏ qua, kiểm tra qua loa, một là vì người nhà hoặc là quen biết, biết họ vi phạm nhưng vẫn coi như không có gì. Có trường hợp thì xử phạt tiền rồi mặc họ làm gì thì làm, có nhiều trường hợp tổ chức còn cấu kết với các hành vi phạm pháp đó để thu lợi. Từng người dân, lợn mắc bệnh chết, biết là không tốt nhưng vẫn mổ đem ra chợ bán thu lại vốn, một lí do nhỏ là vì đồng tiền cuộc sống mà bỏ qua sức khỏe, bỏ qua những nguy hại cho xã hội.

Thực phẩm bẩn khi sử dụng quá lâu sẽ gây ra nhiễm độc tiềm ẩn, có thể có người ăn một lần đã nhiễm độc luôn, có người sau một thời gian không biết trước sẽ có ung thư, các rối loạn chức năng không rõ nguyên nhân, gây vô sinh, và chính những hóa chất độc hại gây ra quái thai. Nó gây ra các bệnh mãn tính, là bệnh mắc phải, có biểu hiện phát bệnh lặp lại thường xuyên hoặc theo chu kì, hậu quả của nhiễm độc tiềm ẩn gây bệnh khó hoặc không chữa khỏi được. Thực phẩm bẩn khiến con người giảm tuổi thọ nhanh hơn. Theo nghiên cứu, sử dụng thường xuyên thực phẩm không an toàn có thể tăng nguy cơ mắc các bệnh hiểm nghèo. Gây ung thư vòm họng do lối ăn uống sử dụng các đồ ăn lên men hay thực phẩm nấm mốc. Sử dụng thực phẩm tươi sống như thịt lợn, gà… có chứa thuốc bảo quản hay ngâm ủ lâu ngày, dẫn tới nguy cơ mắc các bệnh rối loạn tiêu hóa, ảnh hưởng đến tim mạch, run chân tay, giảm hồng cầu. Tồi tệ hơn nữa khi lượng thuốc tích trữ ngày càng nhiều sẽ tác động đến hệ thần kinh, đau đầu, mất ngủ. Các chất hóa học được dùng trong chăn nuôi, tẩy trắng thực phẩm rất nguy hại đến đường tiêu hóa, viêm loét thành ruột đến dạ dày. Nguy hiểm hơn là làm tổn thương đến các mao mạch. Thực phẩm bẩn mọi người thường hay ăn như nem chua, xúc xích… Chất phụ gia, là nguyên nhân khiến bạn mắc các bệnh trực tràng, gây ung thư. Hậu quả nghiêm trọng nhất là gây tử vong, gây sự đau thương mất mát cho nhiều gia đình.

Để giảm thiểu những hậu quả đau buồn đó, không chỉ riêng nhà nước mà từng cá nhân cần chung tay bảo vệ chính bản thân mình. Các tổ chức và cơ quan nên vào cuộc xử phạt nghiêm khắc các hành vi phạm luật và tịch thu hay đóng cửa các cơ quan có dấu hiệu buôn bán thực phẩm bẩn. Tuyên truyền cho người dân am hiểu về vấn đề thực phẩm bẩn và các tác hại của nó. Từng người tiêu dùng mua các sản phẩm tươi, có nguồn gốc xuất xứ cụ thể, có tem nhãn mác đoàng hoàng và có sự kiểm định của thực phẩm sạch. Và tìm mua ở những nơi uy tín, có thương hiệu đoàng hoàng. Nhà nước nên hợp tác và tìm nhiều nguồn thực phẩm sạch hợp lí để cung cấp cho người dân. Mỗi người mua hàng cẩn thận lựa chọn thật tinh ý, không ham rẻ để mua, vì sức khỏe của bạn và gia đình là trên hết.

Vấn đề thực phẩm bẩn đang là vấn đề nhức nhối của toàn xã hội, nó là vấn đề cấp bách cần được vào cuộc khẩn cấp. Mỗi người hãy là những người tiêu dùng thông thái để bảo vệ chính mình và những người xung quanh. Chung tay tẩy chay hàng kém chất lượng để chúng không có đất tồn tại, xây dựng một cuộc sống mạnh khỏe.

Đi đôi với sự phát triển không ngừng của nền kinh tế thị trường. Sự giao thương giữa các quốc gia ngày càng mở rộng. Sự phát triển của quá trình công nghiệp hóa – hiện đại hóa đã đem đến nhiều thành tựu về khoa học – kĩ thuật cũng như sự tiến bộ trong cuộc sống con người. Tuy nhiên bên cạnh đó, nó cũng dẫn đến nhiều hệ lụy khác nhau như vấn đề ô nhiễm môi trường, hiện tượng biến đổi khí hậu toàn cầu, thiên tai, lũ lụt,…Một trong số những vấn đề mang tính thời sự đó, “thực phẩm bẩn” trở thành vấn đề nan giải bởi những hậu quả mà nó gây ra. Vấn đề thực phẩm bẩn tràn lan đang là vấn đề nhức nhối, nan giải mà cả xã hội đặc biệt quan tâm.

Chưa bao giờ cụm từ “ Thực phẩm bẩn” lại được báo chí đề cập nhiều như hiện nay. Hằng ngày ta thường thấy trên các mặt báo, tạp chí, mạng xã hội đưa tin nguồn thực phẩm bẩn bị cơ quan y tế, bộ phức chức năng bắt giữ. Nhiều thực phẩm bẩn không rõ nguồn gốc ngang nhiên bày bán tràn lan, chúng xuất hiện ở các quán ăn, và gần nhất là bữa cơm gia đình hằng ngày chúng ta ăn, người tiêu dùng thiếu hiểu biết kiến thức về thực phẩm sạch thì rất dễ mua lầm những thực phẩm bẩn này. Đó được xem là môi nguy hại hàng đầu gây ảnh hưởng đến sức khỏe và dẫn đến các căn bệnh nguy hiểm cho con người, vấn nạn này cần được báo động và mọi người không thể bỏ qua.

Thực phẩm bẩn là gì? Thực phẩm bẩn là cụm từ dùng rộng rãi và phổ biến tuy nhiên để hiểu đúng đắn và toàn diện thì chúng ta phải có khái niệm cụ thể. Thực phẩm bẩn là không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và không được bộ y tế công nhận. Mỗi loại thực phẩm sẽ có những quy định những ngưỡng an toàn khác nhau. Thực phẩm bẩn có từ nhiều nguồn mà chúng ta cần biết để phân biệt đâu là thực phẩm bẩn, đâu là thực phẩm sạch để trở thành những người tiêu dùng thông minh. Thực phẩm bẩn đến từ khẩu nuôi trồng, lạm dụng các chất kích thích hóa học quá liều lượng, chất kích thích tăng trưởng. Do quy trình chế biến bảo quản không tốt, không đúng cách của người bán và người tiêu dùng làm thức ăn bị hư hỏng bị vi khuẩn xâm nhập gây ngộ độc, gây ung thư.

Các bạn chắc hẳn đã rất quen thuộc với những bài báo được đăng tải về những thực phẩm bẩn mà hằng ngày con người vẫn không hay biết và mua về để chế biến làm món ăn hằng ngày. Rau mồng tơi tưới dầu nhớt, thịt heo nhiễm chất tạo nạc, chất tạo thịt gà đẹp, giấm chế biến bằng axit, tôm tiêm hóa chất, cá đông lạnh ướp urê để giữ được tươi lâu, dừa ngâm thuốc tẩy trắng, trà sữa trân châu làm bằng cao su,…rất nhiều thực phẩm bẩn đang tràn lan trong các khu chợ, và đưa các quán ăn mua về để chế biến và bày bán. Những vụ vi phạm an toàn thực phẩm được xử lý nghiêm minh, có những khung hình phạt xử lý mạnh nhưng nhiều người vẫn cố chấp len lỏi, trà trộn một cách ngày một nhiều bằng nhiều hình thức tinh vi. Những biểu hiện và thực trạng thực phẩm bẩn hiện nay diễn ra ngày một phức tạp, tội phạm lương tâm chỉ vì lợi ích, lợi nhuận của riêng mình ham rẻ, hám lời mà họ đã làm ảnh hưởng đến sức khỏe của người tiêu dùng. Thực phẩm bẩn, không rõ nguồn gốc, ôi thiêu, hư hỏng mà họ đã phù phép bằng xử lý hóa chất để che lấp mùi hôi, dùng các chất phụ gia của Trung Quốc biến hóa nó thành những món ngon được tẩm ướp gia vị bắt mắt để đánh lừa người tiêu dùng và tung ra bày bán khắp nơi trên thị trường. Các chất kích thích độc hại được sử dụng tràn lan , không đúng liều lượng và thời gian quy định, ví dụ ngâm thuốc tăng trưởng chưa đến thời kỳ thu hoạch đã thu hoạch rồi, hay nhằm bảo quản rau nhìn tươi hơn họ ngâm hóa chất cho rau giữ được tươi đẹp lâu hơn mà không nghĩ đến hậu quả về sau. Nhiều nơi mổ gia súc, gia cầm tự phát mổ tràn lan mà không đảm bảo quy định an toàn thực phẩm như mổ gà, mổ heo, họ thu gom những con heo con gà dịch bệnh chết về làm chế biến thành chả giò, chả lụa, xay làm xúc xích heo, gà, bò nhờ công nghệ phụ gia, chất tạo màu, chất làm tươi thực phẩm, gia vị. Vì lợi nhuận mà họ bán rẻ lương tâm con người hại chính đồng loại của mình. Thu mua nguyên liệu rẻ để có thể làm thành phẩm bán với giá đắt như bình thường lời tăng gấp nhiều lần. Đồng tiền làm họ lu mờ hết mọi thứ, đây được xem là bài toán lương tâm.

Dẫn chứng cụ thể là đầu năm 2016 phòng Cảnh sát Môi trường TP HCM (PC49) phát hiện hàng loạt cơ sở chế biến măng chua ở quận 12, số lượng lên đến hàng chục tấn, sử dụng chất vàng ô (Auramine). Chất này được mua tại chợ Kim Biên với giá 26.000 đồng một kg được sử dụng cho sản xuất giấy, nhuộm. Những hộ trồng rau ở khu vực phường Thạnh Xuân, quận 12 đều đặn mỗi ngày pha thuốc trừ sâu tăng trưởng, thậm chí cả dầu nhớt để tưới rau giúp cho rau lớn nhanh, xanh mướt, lá đẹp. Tác hại của những thực phẩm bẩn như thế này có lẽ nhiều người tiêu dùng đã biết quá rõ. Khi ăn những thực phẩm còn dư lượng thuốc trừ sâu, chất tạo nạc, hóa chất tăng trưởng… tai biến đầu tiên sẽ là ngộ độc, gây ra các bệnh mạn tính về tiêu hóa. Từ đây, con đường ung thư rất có thể hiện hữu khi người dân không ý thức trong việc cần thay đổi chế độ ăn sạch và đủ dinh dưỡng. Những căn bệnh bắt nguồn từ ăn không đúng cách gồm ung thư dạ dày, vòm họng và đại trực tràng. Trong đó, ung thư dạ dày và đại trực tràng là ung thư phổ biến trên thế giới, gây tử vong cao, chỉ đứng sau ung thư phổi, gan. Bên cạnh đó, nhiều người đã ý thức được thực phẩm ngày càng tràn lan và gia tăng và nhà nước không thể quản lý hết được, nhiều người đã tự mình dùng thùng xốp chế tạo thành những khu vườn nhỏ trước nhà hoặc trên sân thượng để phục vụ cho nhu cầu ăn uống hằng ngày mà vẫn đảm bảo an toàn sức khỏe, nhưng đây chỉ là hành động tạm thời mà thôi.

Nguyên nhân dẫn đến các tình trạng về việc thực phẩm bẩn ngày càng tràn lan và hoạt động lộng hành, ngang nhiên xem thường pháp luật. Bởi lẽ, chỉ vì hai chữ “ Lợi nhuận” mà người bán chỉ quan tâm cái lợi, tiền bạc trước mắt mà quên đi, bỏ mặc, xem thường mạng sống và tình hình sức khỏe của người tiêu dùng.

Người bán chỉ quan tâm đến lợi nhuận, cái lợi trước mắt mà quên đi, bỏ mặc đến tình hình sức khỏe và tính mạng của người tiêu dùng. Sự kém hiểu biết và thiếu nhận thức của người tiêu dùng, ham rẻ, chưa thực sự hiểu được tác hại thực phẩm bẩn đến sức khỏe. Mấy ai trong ta biết phân biệt được thực phẩm bẩn và thực phẩm sạch. Thực phẩm bẩn đang tràn lan trên thị trường người tiêu dùng thật khó phân biệt những sản phẩm sạch và bẩn.

Không những thế, môi trường nuôi trồng cũng ảnh hưởng rất nhiều tới chất lượng sản phẩm. Chẳng hạn như quá gần với những nhà máy, xí nghiệp lớn rất có thể sẽ bị ảnh hưởng bởi khói bụi hay ô nhiễm nguồn nước từ đó mà gây nên ô nhiễm nguồn thực phẩm chăn nuôi, trồng trọt.

Quá trình chế biến, bảo quản thực phẩm cũng có thể gây nên việc mất vệ sinh cho thực phẩm. Quá trình chế biến có loại thực phẩm từ động vật không đúng quy định. bảo quản thực phẩm không tốt như để ruồi muỗi nhặng bâu vào nhiều đem những vi khuẩn xấu có hại cho con người dính vào thực phẩm. Thực phẩm không được bảo quản ở nhiệt độ lạnh, không làm đông đối với thực phẩm tươi sống mà lại chỉ để ở nhiệt độ thường, nhiệt độ ngoài trời khiến cho thực phẩm dễ bị ôi thiu, hư hỏng. Ngoài ra, nguyên nhân khác là nhiều người tự đúc kết kinh nghiệm cho bản thân họ xem những sản phẩm sạch là rau bị sâu, lấy mức độ sâu và xấu của thực phẩm ra để đo độ sạch của chúng, điều chưa có bộ ý tế hay ai chứng minh được điều này là hoàn toàn đúng. Người tiêu dùng đừng quá chủ quan trong việc đi chợ lựa chọn những thực phẩm để phục vụ cho bữa cơm gia đình hằng ngày. Ngoài chợ rau củ, hay những thực phẩm tươi sống sẽ có những thực phẩm sạch thì bên cạnh đó có những thực phẩm bẩn trà trộn để bán cho người mua. Chúng ta phải sáng suốt, phải kỹ lưỡng trong việc chọn đồ sạch để mua để tránh trường hợp mất tiền mua đồ ăn mà con mang mầm bệnh cho chính mình. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng thực phẩm bẩn ngày càng gia tăng là do cơ quan quản lý vệ sinh an toàn thực phẩm còn yếu, việc quản lý, thanh kiểm tra và phòng chống thực phẩm bẩn của các cơ quan hữu quan còn chồng chéo, bất cập, chế tài xử phạt chưa đủ sức răn đe, chưa đưa ra những khung hình phạt nghiêm minh để khắc phục và hạn chế tối đa hành vi vi phạm an toàn vệ sinh thực phẩm, chưa xử lý triệt để vấn đề này. Người dân chưa kiên quyết với việc phòng chống vi phạm an toàn thực phẩm, khiến vấn nạn thực phẩm bẩn vẫn còn xu hướng gia tăng.

Hậu quả của thực phẩm diễn biến ngày càng phức tạp và nhiều người ngang nhiên bán những thực phẩm này ra ngoài thị trường. Thực phẩm bẩn gây nhiễm độc tiềm ẩn chất nhiễm độc nếu ăn phải những thức ăn bị mất vệ sinh là vô cùng đáng sợ bởi nó có thể gây ngộ độc thức ăn, rối loạn tiêu hóa, mắc nhiều loại bệnh nguy hiểm. Những căn bệnh chúng ta có thể gặp như ung thư, vô sinh, thai nhi dị tật,…

Gây hậu quả đối với nền kinh tế xã hội. Bởi vì, thực phẩm bẩn khiến nền kinh tế đất nước chậm phát triển, người bị mắc bệnh sẽ tốn chi phí chữa trị và ảnh hưởng đến mắt nhìn, giảm uy tín về thực phẩm của nước ta trên thị trường quốc tế, có sự không tin tưởng trong việc ký hợp đồng xuất khẩu lương thực, thực phẩm của nước ta, làm mất đi tiềm năng kinh tế về việc ngoại thương. Nếu chúng ta không may bị ngộ độc thực phẩm thì sẽ tốn thời gian, tiền bạc để chữa trị và ảnh hưởng đến kinh tế gia đình và những người thân yêu của chúng ta, mất đi một người trụ cột kinh tế. Tổn thất về thể chất lẫn tinh thần của người mắc bệnh và người thân, gây nên những ảnh hưởng kép. Ngoài ra, thực phẩm bẩn là nguyên nhân làm ô nhiễm môi trường do dùng thuốc trừ sâu, các chất kích thích độc hại và người trực tiếp phun thuốc cũng bị hậu quả độc hại sau này.

Chúng ta cần có những biện pháp khắc phục hậu quả của thực phẩm bẩn gây ra. Tăng cường biện pháp tuyên truyền, cần tăng mức độ xử phạt đối với các tổ chức và cá nhân sản xuất rau quả mất vệ sinh thực phẩm, thực phẩm tươi sống bảo quản cẩn thận kỹ lưỡng, hợp với ngưỡng bộ y tế đề ra. Nhà nước và cơ quan chức năng ban ngành về đảm bảo chất lượng vệ sinh thực phẩm phải thường xuyên xuống thanh kiểm tra chất lượng về rau củ quả từ trồng trọt xem các nguồn gốc thu mua chợ đầu mối siêu thị, trung tâm thương mại có đảm bảo hay không. Cục hải quan phải thanh kiểm tra các mặt hàng nhập khẩu đông lạnh vào Việt Nam có trà trộn những thực phẩm hư hỏng đã quá thời hạn sử dụng và vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm thì phải có biện pháp xử phạt hành chính, hình sự một cách nghiêm minh, quyết liệt để răn đe những hành vi cố chấp vi phạm, chỉ chạy đua theo lợi nhuận mà đầu đọc xem thường mạng sống, sức khỏe người tiêu dùng.

Chúng ta lên án, phê phán những người vì chạy đua theo lợi nhuận mà hành động trái với đạo đức lương tâm. Qua đó giúp thức tỉnh lương tri con người, làm ăn lương thiện, làm ăn chân chính không vì lợi bản thân mà bán đi lương tâm của mình. Hãy tự trang bị cho mình vốn kiến thức hiểu biết về thực phẩm sạch để có thể tự lựa chọn những thực phẩm an toàn, và có thể bảo vệ sức khỏe chính mình, có thể kết hợp mô hình trồng rau sạch tại nhà.

Thực phẩm bẩn đang là vấn đề nan giải mà cả xã hội đặc biệt quan tâm. Chỉ vì lợi nhuận trước mắt mà nhiều người kinh doanh vô lương tâm đã bán thực phẩm bẩn ra ngoài thị trường, sản phẩm kém chất lượng gây hại nghiêm trọng tới sức khỏe, tính mạng của người tiêu dùng. Đó đang là vấn đề nhức nhối của toàn xã hội và cần phải có những quy định xử phạt nghiêm minh đối với bài toán lương tâm này. Mỗi người cần đồng lòng tẩy chay những hàng kém chất lượng để bài trừ ra khỏi cuộc sống của chúng ta. Hãy là những người tiêu dùng thông minh, phải thật sáng suốt trong việc lựa chọn thực phẩm sạch, an toàn đảm bảo sức khỏe chính mình và gia đình. Hãy cùng kêu gọi mọi người vì lợi ích, sức khỏe cộng đồng nói không với thực phẩm bẩn, xóa bỏ ra khỏi xã hội, tạo tiền để cho sự phát triển kinh tế của nước nhà.