Tình huống:

Một bạn học sinh đang ngồi trong công viên đọc sách thì gặp một cụ già đang ngồi nghỉ. Cụ già nhìn thấy bạn học sinh có vẻ buồn rầu nên đã hỏi thăm.

Đoạn hội thoại:

Cụ già: Cháu gái ơi, sao cháu ngồi đây mà có vẻ buồn rầu vậy?

Bạn học sinh: Cháu chào bác ạ. Cháu đang lo lắng về bài kiểm tra cuối kỳ sắp tới.

Cụ già: Ồ, vậy à. Cháu đừng lo lắng quá nhé. Hãy cố gắng ôn tập thật tốt, chắc chắn cháu sẽ làm tốt bài kiểm tra.

Bạn học sinh: Cháu biết bác nói đúng, nhưng cháu vẫn thấy lo lắng.

Cụ già: Cháu biết không, trong cuộc sống, ai cũng sẽ gặp những khó khăn, thử thách. Điều quan trọng là chúng ta phải biết đối mặt và vượt qua chúng.

Bạn học sinh: Bác nói đúng ạ. Cháu sẽ cố gắng học tập thật tốt để vượt qua bài kiểm tra.

Cụ già: Cháu ngoan lắm. Bác tin rằng cháu sẽ làm được.

Bạn học sinh: Cháu cảm ơn bác ạ.

Cụ già: Cháu cứ tự tin vào bản thân nhé. Bác chúc cháu thành công.

Bạn học sinh: Cháu chào bác ạ.

Bà cụ: Cháu chào.

Phân tích:

Đoạn hội thoại trên tuân thủ các phương châm hội thoại như sau:

• Phương châm về lượng: Cụ già hỏi thăm bạn học sinh một cách đầy đủ, không thừa, không thiếu thông tin. Bạn học sinh cũng trả lời cụ già một cách rõ ràng, ngắn gọn, đúng trọng tâm.
• Phương châm về chất: Cả cụ già và bạn học sinh đều nói những điều đúng sự thật, không nói dối, không nói sai lệch.
• Phương châm quan hệ: Cụ già và bạn học sinh nói chuyện với nhau một cách thân thiện, tôn trọng.
• Phương châm cách thức: Cụ già và bạn học sinh nói chuyện một cách mạch lạc, rõ ràng, dễ hiểu.

Ngoài ra, đoạn hội thoại còn thể hiện được sự quan tâm, chia sẻ của người cao tuổi đối với thế hệ trẻ. Cụ già đã động viên, khích lệ bạn học sinh vượt qua khó khăn, thử thách trong học tập. Điều này thể hiện tấm lòng yêu thương, sự quan tâm của người cao tuổi đối với thế hệ trẻ.