“Chuyện người con gái Nam Xương” là tác phẩm tiêu biểu của Nguyễn Dữ. Ra đời vào thời kì đất nước loạn lạc với những cuộc nội chiến, tác phẩm khắc họa sâu sắc hiện thực xã hội và chân dung đáng thương của con người. Nguyễn Dữ tập trung làm nổi bật vẻ đẹp của Vũ Nương trên nền lịch sử tàn khốc. Ở Vũ Nương hội tụ nhiều nét tính cách cao đẹp, trong đó có lòng hiếu thảo.

Vũ Nương đẹp người đẹp nết, hội tụ đầy đủ công – dung – ngôn – hạnh. Nàng có tư dung tốt đẹp nên Trương Sinh đã xin mẹ trăm lạng vào cưới về. Với chồng, nàng là một người vợ thủy chung, biết giữ gìn khuôn phép. Sự lễ độ đó của Vũ Nương đã góp phần nhiều vào không khí yên ấm của gia đình. Khi tiễn chồng đi, Vũ Nương không cầu vinh hiển mà chỉ hy vọng chồng được bình yên trở về. Vũ Nương hết mực chung thủy: “Cách biệt ba năm giữ gìn một tiết, tô son điểm phấn từng đã nguôi lòng, ngõ liễu tường hoa chưa hề bén gót”. Nàng quả thật là một người vợ hiền hậu và tần tảo. Điều này cũng ngầm cho thấy Vũ Nương là một nàng dâu tốt.

Cụ thể, đối với mẹ chồng, Vũ Nương đã làm tròn bổn phận của một người con hiếu thảo. Khi bà đau ốm vì mong nhớ con trai, nàng “hết sức thuốc thang, lễ bái thần phật và lấy lời ngọt ngào, khôn khéo khuyên lơn”. Nàng thấu hiểu nỗi lòng người mẹ, dùng hết sức mình để chăm sóc sức khỏe thể chất và tinh thần cho bà. Có thể thấy, sự săn sóc mà Vũ Nương dành cho mẹ chồng không chỉ đơn thuần là trách nhiệm mà còn xuất phát trực tiếp từ trái tim nhân hậu, đầy yêu thương và tinh tế của nàng. Lời trăng trối của mẹ chồng trước khi qua đời đã chứng giám cho tấm lòng đáng trọng ấy: “Sau này trời xét lòng lành, ban cho phúc đức, giống dòng tươi tốt, con cháu đông đàn, xanh kia quyết chẳng phụ con, cũng như con đã chẳng phụ mẹ”. Mối quan hệ mẹ chồng – nàng dâu thường dễ xảy ra hiềm khích, nhất là trong xã hội xưa. Nhiều nàng dâu có số phận đau thương vì sự cay nghiệt từ mẹ chồng. Sự hòa thuận giữa Vũ Nương và mẹ chồng đã cho thấy vẻ đẹp phẩm chất của Vũ Nương. Nàng đoan chính, hiếu thảo, khéo léo, dịu dàng khiến mẹ chồng không thể không cảm động. Vì thế, bà mong muốn con dâu mình sẽ được hạnh phúc về sau để xứng với những gì nàng đã cống hiến.

Không dừng lại ở đó, khi mẹ chồng qua đời, Vũ Nương đã một thân một mình lo liệu ma chay, tế lễ chu đáo như với cha mẹ đẻ. Chi tiết này một lần nữa khắc sâu sự thuần khiết, nhân hậu của Vũ Nương. Mọi việc nàng làm đều xuất phát từ trái tim chân thành mà không đòi hỏi đền đáp vật chất.

Tình yêu dành cho quê nhà cũng phần nào cho thấy sự hiếu thảo, không quên đi nguồn cội của Vũ Nương. Bị chồng hàm oan rồi gieo mình xuống dòng sông, may mắn nàng được thần tiên thương xót. Sống an nhàn nhưng Vũ Nương vẫn canh cánh nỗi nhớ nhà. Khi gặp chàng Phan, nghe anh ta kể cảnh nhà cây cối mọc thành rừng, phần mộ tổ tiên cỏ gai rợp mắt thì Vũ Nương đau xót đến mức ứa nước mắt. Nàng khẳng định ắt có ngày tìm về quê cũ. Chi tiết nhỏ nhưng có giá trị cao trong việc biểu đạt tấm lòng trung hiếu vẹn tròn của người phụ nữ.

Như vậy, phẩm chất hiếu thảo của Vũ Nương đã được Nguyễn Dữ thể hiện một cách chân thực, tài tình qua ngôn ngữ, hành động, suy nghĩ của nhân vật. Tác ggiả sử dụng những yếu tố hoang đường kì ảo, tình tiết truyện hấp dẫn và éo le để thử thách nhân vật. Từ đó, ta thấy Vũ Nương hội tụ đầy đủ vẻ đẹp của người phụ nữ truyền thống.