Sự phân hóa khí hậu theo chiều Bắc - Nam và Đông - Tây của châu Âu có liên quan chặt chẽ đến các yếu tố địa lý và hệ thống tuần hoàn khí hậu.

Theo chiều Bắc - Nam, khí hậu châu Âu thay đổi từ khí hậu cận Bắc Cực lạnh giá ở phía Bắc đến khí hậu ôn đới ở phía Nam. Các yếu tố quyết định sự phân hóa này bao gồm vị trí địa lý, độ cao và hướng gió. Phía Bắc châu Âu nằm gần Bắc Cực, nên bị ảnh hưởng bởi không khí lạnh từ vùng này. Trong khi đó, phía Nam châu Âu nằm gần vùng nhiệt đới, nên có khí hậu ấm áp hơn.

Theo chiều Đông - Tây, sự phân hóa khí hậu của châu Âu liên quan đến hệ thống tuần hoàn khí hậu. Phía Tây châu Âu được ảnh hưởng bởi dòng khí ẩm từ Đại Tây Dương, tạo ra khí hậu ẩm ướt và mưa nhiều. Trong khi đó, phía Đông châu Âu nằm xa bờ biển và không có sự ảnh hưởng lớn từ dòng khí ẩm, do đó có khí hậu khô hơn và mưa ít hơn.

Các yếu tố địa lý và hệ thống tuần hoàn khí hậu tạo ra sự phân hóa khí hậu giữa phía Tây và Đông châu Âu. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng sự phân hóa này không hoàn toàn tuyệt đối và có thể có sự biến đổi trong từng khu vực cụ thể.