Sóng âm là sự truyền tải năng lượng qua môi trường dưới dạng dao động áp suất. Dưới đây là một số hiện tượng đơn giản thường gặp trong thực tế liên quan đến sóng âm:
1. Ép âm: Khi âm thanh được tạo ra bằng cách rung một nguồn âm (như một nhạc cụ), nó tạo ra một loạt các sóng âm với áp suất khác nhau. Khi các sóng âm này đến và va chạm với tai của chúng ta, chúng làm rung màng nhĩ và các xương trong tai, tạo ra cảm giác âm thanh.
2. Phản xạ âm: Khi sóng âm gặp một bề mặt cứng, như tường hoặc mặt nước, nó sẽ bị phản xạ trở lại. Hiện tượng này được sử dụng trong các phòng thu âm để tạo ra âm thanh chất lượng cao. Ngoài ra, phản xạ âm cũng giúp giải thích tại sao âm thanh có thể được nghe được từ xa mà không cần đặt nguồn phát âm thanh trực tiếp tại đó.
3. Hội tụ và phân khu âm: Khi sóng âm đi qua một hàng rào chắn, nó có thể gặp hiện tượng hội tụ và phân khu âm. Hội tụ âm xảy ra khi các sóng âm gặp nhau và tạo ra một vùng có cường độ âm lớn, trong khi phân khu âm xảy ra khi các sóng âm hủy đi lẫn nhau và tạo ra một vùng không có âm thanh. Các hiện tượng này có thể được quan sát trong các hệ thống loa và cũng ảnh hưởng đến chất lượng âm thanh trong các không gian rộng.
4. Hiệu ứng Doppler: Đây là hiện tượng xảy ra khi nguồn âm và người nghe đang di chuyển. Nếu nguồn âm đến gần, sóng âm sẽ có tần số cao hơn và âm thanh sẽ nghe lớn hơn. Ngược lại, nếu nguồn âm đi xa, sóng âm sẽ có tần số thấp hơn và âm thanh sẽ nghe nhỏ hơn. Hiện tượng này giải thích tại sao tiếng còi xe khi tiến gần và xa ta nghe khác nhau.