Viết bài văn phân tích truyện

Truyện ngắn của Tạ Duy Anh

Năm ấy tôi quãng mười hai tuổi, còn bé Vin thì lên bảy. Vào dịp hè chúng tôi được tự do chạy nhảy. Bé Vin tết tóc thành hai dải, thắt nơ xanh, bám theo tôi như chiếc bóng. Chúng tôi thường lần dọc bờ đê tìm chọi gà hoặc lăn ra bãi cỏ nào đó đố nhau đếm từng đàn chim bay qua. Đủ các loại chim, ban ngày chúng lặn lội kiếm ăn và tối đến lại rủ nhau tụ hội trên những búi tre xanh tốt phía rìa làng.

Một hôm tôi rủ bé Vin:

- Chúng mình bẫy cò đi.

Bé Vin tròn mắt:

- Anh biết làm bẫy không?

- Biết chứ! Ông Kiểm thọt chả dạy anh đấy thôi.

Bé Vin nhìn tôi từ đầu đến chân ra chiều phục lắm. Có một ông anh biết làm bẫy cò cơ mà. Khi tôi bắt tay vào việc, bé Vin luôn chầu chực để thực hiện những điều tôi sai bảo. Nó có vẻ còn háo hức hơn tôi, miệng liến láu:

- Anh Tú phải bắt sống cho em một con nhé, em sẽ dạy nó trông nhà. Anh Tú "ừ" đi!

- Nhất định phải bắt sống chứ-tôi đáp, bắt chước giọng ông Kiểm thọt.

- Người ta bảo có cò vàng cơ. Cò vàng đẻ trứng bằng vàng ấy, anh Tú biết không?

- Nhất định phải bắt được cò vàng…-Tôi chiều lòng bé Vin.

Đến ngày thứ ba thì chiếc bẫy hoàn thành, hệt chiếc bẫy ông Kiểm gửi nhờ nhà tôi. Trời tháng Bảy nắng chang chang. Dưới cánh đồng Soi Hạ, hàng ngàn con cò trắng đang lội bì bõm tìm mồi. Trông chúng bước lờ đờ mà mắt chúng tinh ranh phải biết… Đừng có con tép nào qua mặt chúng. Thấy tôi và bé Vin, lũ cò rướn cổ lên, nghiêng ngó tí chút rồi lại thản nhiên kiếm tép như muốn bảo: "Hai đứa chíp hôi, cóc sợ!".

Tôi đã chọn được chỗ cắm bẫy. Xong đâu đấy cả tôi và bé Vin cùng thở phào. Con cá cờ dùng làm mồi lượn le te trong vòng tròn có đặt sẵn thòng lọng. Chỉ cần con cò mổ nhẹ đủ làm bẫy sập và chiếc thòng lọng sẽ bật lên thít vào cổ nó. Với loại cò trắng, con mồi phải tươi nguyên mới mong giống sành ăn ấy để mắt tới.

Tôi kéo bé Vin về phía gò đất, chui vào tán cây duối dại, quan sát đàn cò. Trống ngực bé Vin đập thình thịch khi mấy chú cò lò dò về phía chiếc bẫy. Chợt một con nghển cổ, bước nhanh lên trước nhưng khi cách con mồi một tầm mỏ thì nó dừng lại. Nó nghi hoặc nghe ngóng rồi lảng ra xa, cổ gật gật như muốn bảo: "Gớm cho lũ nhóc này thật, nó đến đặt bẫy bà. Làm sao lừa nổi ta! Sao ở đời lại có những quân độc ác đến thế".

Ngay lập tức mụ cò thông báo để cả bọn lảng đi khỏi vòng nguy hiểm, con nào cũng tỏ vẻ kinh tởm nhìn chiếc bẫy.
Tôi và bé Vin vẫn áp sát xuống đất mặc dù quanh chiếc bẫy vắng tanh vắng ngắt. Đàn cò trắng ăn no đang rủ nhau tắm. Trời về chiều nhưng vẫn hầm hập hơi nóng bốc lên từ mặt ruộng. Bé Vin thấm mệt, mặt đỏ lừ. Đúng lúc tôi quyết định tháo bẫy thì trên trời sà xuống hai mẹ con nhà Cò Bợ. Giống Cò Bợ vốn thật thà thô kệch chứ không lịch lãm, tinh ranh như họ hàng cò trắng. Vừa thoáng thấy con cá cờ, mẹ con Cò Bợ đã mừng rú. Cò Bợ con lao vụt lên trước, gần như nhảy vào giữa vòng thòng lọng. Vút! Chiếc cần tre bật nhẹ cùng tiếng reo của tôi và bé Vin:

- Sập bẫy rồi!

Tôi nắm tay bé Vin chạy thục mạng về phía con vật đang vỗ cánh bành bạch. Cả đàn cò trắng bay vùng lên, kêu náo loạn. Cò Bợ mẹ bay thấp hơn, đau đớn gào to: "Cứu con tôi với!...". Trong khi đó Cò Bợ con bị sợi cước thít vào cổ giẫy giụa tuyệt vọng. Thấy chúng tôi, nó vùng bay lên và ngay lập tức lại rơi bịch xuống, toàn thân bê bết bùn. Nhìn cảnh đó bé Vin bỗng tái mặt, đầu gối díu vào nhau. Tôi đành vào tháo bẫy một mình. Tiếng con cò mẹ càng gào thảm thiết. Cò Bợ con chừng đã mệt, hai cánh áp xuống đất, mắt lóe lên như hai giọt nước, sợ run cầm cập. Đến lượt chân tôi muốn khuỵu xuống. Tôi thấy rõ tiếng van xin của Bợ con: "Tôi van cậu! Cậu cũng là trẻ con, cũng có lúc dại dột. Tôi xin cậu". Chắc nó đang nghĩ đến mẹ nó. Đêm nay mẹ nó sẽ khóc hết nước mắt. Rồi chỉ vài hôm nữa thế nào cũng thấy xác một con Cò Bợ mẹ chết ủ rũ vì mất con. Tôi không kịp nghĩ gì cả, ngồi thụp xuống, gỡ nút thòng lọng rồi ôm con vật tung bổng lên trời. Thoạt đầu Bợ con loạng quạng bay như diều đứt dây. Lát sau nó lấy lại được tư thế và hai mẹ con nó dìu nhau bay về phía làng.

Cả tôi và bé Vin đều ngửa cổ nhìn theo cho đến khi đàn cò chỉ còn lại như những chấm đen in lên hoàng hôn đỏ rực.

Bé Vin, mặt vẫn tái mét, im lặng bước theo tôi. Bỗng nó ngồi thụp xuống, khóc òa lên. Tôi phải dỗ nó:

- Vin giận anh à?

Nó nói trong tiếng nức nở:

- Con cò… sẽ gẫy cổ mất… Thế nào mẹ nó cũng đánh nó vì tội dại dột… Hấc! Hấc…

Tôi phải cam đoan với bé Vin con cò chỉ hơi đau, nó mới chịu nín. Nó bám tay áo tôi, vừa đi vừa quệt nước mắt.

Từ hôm sau, cứ chiều đến, chúng tôi tìm một bãi cò nằm chờ từng đàn chim trở về. Thỉnh thoảng bé Vin lại đứng ngẩn người, lo lắng nhìn hút theo một con chim lạc bầy, vừa chấp chới bay vừa kêu thảm thiết.