Điều đáng nói, vụ lừa đảo trước vừa xảy ra, gây rúng động vùng quê, cơ quan chức năng vừa khởi tố, bắt giữ các đối tượng, khuyến cáo người dân… nhưng chỉ một thời ngắn sau đó, vụ việc chưa kịp lắng xuống thì lại xuất hiện vụ việc lừa đảo tương tự.

"Bánh vẽ" huy động vốn trả lãi cao

Làm việc với các cơ quan chức năng ở Quảng Bình, chúng tôi nhận thấy, các vụ lừa đảo bằng hình thức huy động vốn trả lãi suất cao, các đối tượng thường áp dụng thủ đoạn cũ, mà cơ quan chức năng cũng như các phương tiện thông tin đại chúng cảnh báo nhiều lần. Song, hiện nay nhiều đối tượng dùng nhiều cách thức mới tìm mọi cách để nạn nhân sập bẫy. Phần lớn bị hại đều có mối quan hệ quen biết, thân thiết với các đối tượng nên không ngần ngại cho vay số tiền lớn khi đã tạo được lòng tin.
 

Công an tỉnh Quảng Bình vừa kết thúc chuyên án đấu tranh với 2 đối tượng có hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản, đó là Hoàng Thị Ngọc Thúy (SN 1988), trú tại phường Nam Lý và Lê Thị Thanh Thủy (SN 1987), ở phường Đồng Hải, TP Đồng Hới, Quảng Bình. Khi biết Hoàng Thị Ngọc Thúy và Lê Thị Thanh Thủy tuyên bố vỡ nợ và bỏ trốn, hàng trăm người dân ở địa bàn TP Đồng Hới lo lắng, hoang mang vì nhiều người đã gom góp tài sản, vay mượn để đưa tiền cho 2 đối tượng này.

Trước khi bị Công an Quảng Bình bắt giữ, Hoàng Thị Ngọc Thúy và Lê Thị Thanh Thủy được nhiều người biết đến có nhiều mối quan hệ thân thiết với cán bộ của nhiều ngân hàng, nhiều giám đốc doanh nghiệp… trên địa bàn tỉnh. Sau khi tạo lòng tin, các đối tượng này tự nhận có nhiều thông tin về khách hàng vay cần đáo hạn ngân hàng, lợi nhuận thu được cao trong thời gian ngắn.

Với thủ đoạn này, Hoàng Thị Ngọc Thúy và Lê Thị Thanh Thủy đã nhận tiền của 6 bị hại trên địa bàn TP Đồng Hới với tổng số tiền gần 53 tỷ đồng, sau đó chiếm đoạt để sử dụng vào các mục đích khác. Quá trình thu thập thông tin, tài liệu, cơ quan Công an xác định 2 đối tượng Hoàng Thị Ngọc Thúy và Lê Thị Thanh Thủy còn nhận tiền của nhiều người khác trên địa bàn tỉnh Quảng Bình với tổng số tiền trên 110 tỷ đồng. Số tiền này ngoài mục đích sử dụng cá nhân thì 2 đối tượng này đã chuyển cho một số người khác để cho vay lấy lãi suất cao.

Vụ lừa đảo bằng cách huy động vốn của Hoàng Thị Ngọc Thúy và Lê Thị Thanh Thủy xảy ra ở TP Đồng Hới đang được Công an Quảng Bình điều tra thì tiếp tục tại thị xã Ba Đồn, Quảng Bình người dân lại lao đao, rúng động khi Nguyễn Thị Lài (SN 1995), trú thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình bỗng rời khỏi địa bàn, đi đâu không rõ.

Nguyễn Thị Lài đã sử dụng hình thức vay mượn cá nhân để huy động hàng chục tỷ đồng của người dân trên địa bàn các xã Quảng Trung, Quảng Tiên và một số địa phương lân cận quanh khu vực thị xã Ba Đồn rồi bỏ trốn. Bằng thủ đoạn lời hứa trả lãi suất cao, Lài dễ dàng thuyết phục được nhiều người giao tiền cho mình trong một thời gian dài. Tuy nhiên, sau khi "gom" được số tiền lớn ước tính hàng chục tỷ đồng, Lài đã bỏ trốn khỏi địa phương khiến làng quê nghèo nháo nhác, nhiều nạn nhân trong cảnh điêu đứng vì nguy cơ mất tài sản.

Tại địa bàn huyện Quảng Ninh, khi cơ quan Công an bắt giữ Nguyễn Thị Lành (SN 1997), trú tại xã Hàm Ninh, huyện Quảng Ninh, Quảng Bình, nhiều người dân trên địa bàn cũng khóc hết nước mắt và rơi vào cảnh lao đao khi hàng chục người đã bị đối tượng lừa đảo trên 50 tỷ đồng. Nguyễn Thị Lành sử dụng mạng internet truy cập vào website đánh bạc, sử dụng tiền của gia đình mua điểm để thực hiện hành vi đánh bạc. Do thua bạc nên Lành dùng thủ đoạn kêu gọi nhiều người góp vốn đầu tư mua đất sinh lợi nhuận để có tiền tiếp tục đánh bạc.

Để thực hiện hành vi lừa đảo, Lành đã làm giả các văn bản của Sở Tài nguyên và Môi trường Quảng Bình, tự soạn thảo các tin nhắn trao đổi với những người có uy tín, lãnh đạo đang làm việc tại quỹ đất, Sở Kế hoạch và Đầu tư cũng như ngân hàng nhằm mục đích tạo lòng tin để các bị hại chuyển tiền. Sau khi nhận được tiền từ các bị hại, Lành sử dụng một phần để trả lãi cho những người góp vốn đầu tư, phần còn lại sử dụng để mua điểm đánh bạc. Tuy nhiên, càng tham gia đánh bạc online thì càng thua, đến khi không còn khả năng chi trả, Lành tuyên bố vỡ nợ.

Thủ đoạn cũ, cách thức mới

Chị Trần Thị H, trú phường Nam Lý, TP Đồng Hới vừa khóc vừa kể với chúng tôi chị H và Hoàng Thị Ngọc Thúy (đối tượng đề cập ở trên) là bạn học của nhau từ phổ thông. Giờ đi làm, có gia đình riêng nhưng hai người vẫn chơi thân. Thúy là một cán bộ ngân hàng thương mại trên địa bàn TP Đồng Hới và thường gọi rủ H đi ăn sáng, uống cà phê. Thấy bạn mình thành đạt, giỏi giang, đi xe đắt tiền, ăn uống, cà phê giao lưu toàn với những giám đốc doanh nghiệp có tiếng nên chị H rất tự hào về Thúy. Chị H không biết, Thúy là cán bộ một ngân hàng và việc giao lưu "chém gió" với giám đốc doanh nghiệp xây dựng, ăn mặc, đi xe sang, hàng hiệu… cũng là cách Thúy đang thả mồi để những người như chị H sập bẫy.

Một ngày đầu năm 2024, khi nghe Thúy tỉ tê đang cần một số tiền lớn để đáo hạn ngân hàng cho anh bạn giám đốc doanh nghiệp và chỉ sau vài ngày là trả lại. Chị H đã không ngần ngại giúp Thúy bằng cách vay mượn thêm tiền của anh chị em để đến ngân hàng chuyển khoản cho Thúy đáo hạn. Chị H cứ nghĩ gửi nộp qua tài khoản có giao dịch, giấy trắng mực đen… Thúy lại cán bộ ngân hàng nên yên tâm. Giờ đây, chị H rơi vào bi kịch, cuộc sống gia đình đảo lộn, tan vỡ hạnh phúc vì khoản nợ chị vay mượn đi giúp bạn.

Bà Đinh Thị Thức, ở thôn Công Hòa, xã Quảng Trung, thị xã Ba Đồn cho biết lấy lý do cần vay tiền cho em gái mình đi xuất khẩu lao động ở Úc, Nguyễn Thị Lài (đối tượng đề cập ở trên) đã vay của bà Thức tổng cộng 4 lần với số tiền hơn 2,4 tỷ đồng qua hình thức viết giấy cho vay tiền (ký, điểm chỉ và người làm chứng) vào ngày 12/6/2023. Trên giấy, Lài cam kết sẽ trả cho bà Thức trước tháng 2/2024. Tương tự, trường hợp bà Nguyễn Thị Thế, ở thôn Công Hòa, xã Quảng Trung cũng cho Nguyễn Thị Lài vay 4 lần với tổng số tiền 1,8 tỷ đồng trong năm 2023 và Lài cũng cam kết trả khi bà Thế cần… thế nhưng giờ Lài bỏ trốn.

Trong quá trình tìm hiểu vụ việc, chúng tôi thấy các đối tượng phạm tội vẫn luôn dùng thủ đoạn cũ là huy động vốn trả lãi suất cao để nhử người khác. Song hiện nay, các đối tượng thay đổi từ thân nhân đến cách thức trong quá trình phạm tội lừa đảo. Nhiều đối tượng lừa đảo khi phạm tội đang làm việc ở các ngân hàng, hoặc sở, ngành, địa phương. Nếu trước đây, đối tượng huy động vốn thường được coi là dân anh chị, dân xã hội, xăm trổ đầy mình… thì hiện nay, nhiều đối tượng lừa đảo huy động vốn lại trong mác là cán bộ, có nhiều mối quan hệ, đi đứng, ăn nói chỉn chu, chính vì vậy, chỉ trong một thời gian rất ngắn, chúng huy động được rất nhiều người mắc lừa.

Bên cạnh đó, các đối tượng lừa đảo thường đi lại, tiếp xúc với những cán bộ lãnh đạo ngân hàng, giới doanh nhân, doanh nghiệp, cán bộ lãnh đạo các sở, ngành, địa phương, rồi ăn nhậu, đi chơi, chụp ảnh… chúng cố xây dựng hình ảnh thân thiết, để cho những "con mồi" chúng đưa vào tầm ngắm thấy và tin tưởng. Sau đó, chúng tìm cách tiếp cận những người nhẹ dạ, cả tin và đưa ra những thông tin hấp dẫn về trả lãi, góp vốn đầu tư… để lừa đảo.

Thượng tá Trương Minh Vũ, Trưởng Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh Quảng Bình, cho biết, thủ đoạn của đối tượng là hứa, hoặc giai đoạn đầu là trả lãi suất rất cao. Nhiều bị hại ngoài dùng tiền của mình còn đi huy động vốn của các bạn bè nhằm kiếm một phần chênh lệch, từ đó tạo ra một hiệu ứng, một chuỗi cho vay lãi nặng. Thủ đoạn của các đối tượng trong vụ án này không mới, song vẫn có nhiều người sập bẫy. Tất cả các vụ mà Phòng Cảnh sát hình sự, Công an Quảng Bình đang thụ lý thì những người cho vay gần như chưa thu hồi lại được vốn. Chúng tôi muốn cảnh báo việc cho vay lãi nặng là hành vi vi phạm pháp luật và có thể bị xử lý hình sự. Những người cho vay ở các cấp độ sẽ đứng trước hai nguy cơ mất tiền và bị xử lý hình sự.
Phát biểu cảm nghĩ và rút ra bài học