1. Thiếu- giàu Từ "thiếu" và "giàu" đối lập nhau về nghĩa. "Thiếu" biểu thị sự không đủ, sự thiếu thốn, trong khi "giàu" biểu thị sự dồi dào, phong phú. Việc sử dụng cặp từ này nhấn mạnh sự tương phản giữa sự thiếu hụt vật chất nhưng lại giàu có về tinh thần, đặc biệt là dũng khí.
2. Sống- chết: "Sống" và "chết" là những khái niệm cơ bản nhất về sự sống và cái chết. Sự sống và cái chết là hai trạng thái hoàn toàn ngược nhau. Việc người nói sống chẳng cúi đầu trước cái chết, vẫn ung dung, thể hiện sự bản lĩnh, sự kiên cường và sự sẵn sàng đối mặt với mọi thử thách.
3. Nô lệ- anh hùng "Nô lệ" biểu thị sự bị áp bức, bó buộc, trong khi "anh hùng" biểu thị sự dũng cảm, gan dạ. Sử dụng cặp từ này nhấn mạnh sự biến đổi từ trạng thái yếu đuối, bị kiềm chế thành trạng thái mạnh mẽ, tự do và tinh thần anh hùng
4. Sức- cường bạo: "Sức" ở đây có nghĩa là sức mạnh của lòng nhân nghĩa, của tinh thần đấu tranh vì chính nghĩa; trong khi "cường bạo" biểu thị sự bạo lực, ác độc. Sử dụng cặp từ này nhấn mạnh sự ưu ái, sức mạnh của lòng nhân nghĩa và công bằng, vượt trội hơn sự bạo lực, sự ác độc.

- Thiếu tất cả, ta rất giàu dũng khí

-> Từ trái nghĩa: Thiếu >< giàu

- Sống chẳng cúi đầu, chết vẫn ung dung

-> Từ trái nghĩa: Sống >< chết

- Giặc muốn ta nô lệ, ta lại hóa anh hùng

-> Từ trái nghĩa: nô lệ >< anh hùng

- Sức nhân nghĩa mạnh hơn cuồng bạo

-> Từ trái nghĩa: nhân nghĩa >< cuồng bạo
< Cội nguồn sức mạnh của cả đoàn xe, gốc rễ anh hùng của mỗi người cầm lái tích tụ, kết đọng ở “trái tim” gan góc, kiên cường, chứa chan tình yêu nước này. Ẩn sau ý nghĩa câu thơ “chỉ cần trong xe có một trái tim” là chân lý của thời đại chúng ta :sức mạnh quyết định, chiến thắng không phải là vũ khí, công cụ mà là con người giàu ý chí, anh hùng, lạc quan, quyết thắng. Có thể cả bài thơ hay nhất là câu cuối, “con mắt của thơ”, làm bật lên chủ đề, toả sáng vẻ đẹp của hình tượng nhân vật trong bài thơ. Thiếu phương tiện vật chất nhưng những chiến sĩ vận tải Đoàn 559 vẫn hoàn thành vẻ vang nhiệm vụ, nêu cao phẩm chất con người Việt Nam anh hùng như Tố Hữu đã ca ngợi>
=> : Từ trái nghĩa tạo các hình tượng tương phản, gây ấn tượng mạnh và làm cho lời nói thêm sinh động. Đoạn thơ hay hơn có sức cuốn hút hơn.