Văn bản 

Yếu tố kì ảo 

Tác dụng 

Chuyện người con gái Nam Xương 

- Phan Lang nằm mộng rồi thả rùa mai xanh 

- Phan Lang gặp nạn được các tiên nữ đưa về chốn thủy cung.  

- Cuộc gặp gỡ và trò chuyện của Phan Lang và Vũ Nương dưới cung nước.  

- Phan Lang trở về trần thế, gặp và trò chuyện với Trương Sinh. 

- Trương Sinh lập đàn giải oan, Vũ Nương hiện về trong làn sương khói, nói lời tạ từ rồi biến mất. 

- Làm nên đặc trưng của thể lại Truyện truyền kì 

- Làm nên yếu tố bất ngờ, hấp dẫn cho người đọc.  

- Hoàn thiện nét đẹp vốn có của nhân vật Vũ Nương ngay cả khi nàng đã sang thế giới mới, một người phụ nữ nặng tình, nặng nghĩa, bao dung, nhân hậu và rất coi trọng danh dự. 

- Tạo nên kết thúc phần nào có hậu, thể hiện ước mơ ngàn đời của nhân dân ta về lẽ công bằng.  

Truyện lạ nhà thuyền chài 

- Ngọa Vân biến thành một con cá để bảo vệ gia đình trong cơn bão biển khủng khiếp là một chi tiết kì ảo.  

- Việc miêu tả Ngọa Vân là một người phụ nữ xinh đẹp và duyên dáng cũng là một chi tiết kì ảo, nhằm tạo nên hình ảnh quyến rũ và tuyệt trần của nhân vật.  

Chi tiết này nhấn mạnh tính hy sinh và lòng hiếu thảo của Ngọa Vân.  

Các chi tiết kì ảo này giúp thể hiện tính cách mạnh mẽ, thông minh và sẵn lòng hy sinh của Ngọa Vân, cũng như tạo nên không khí kỳ bí và lãng mạn trong văn bản. 

Dế chọi 

- Tờ giấy của cô đồng 

- Thành Danh tìm bắt được dế chọi 

- Con dế chọi dáng người nhỏ bé nhưng có sức mạnh phi thường, có khả năng thắng cả những con dế lớn hơn mình nhiều lần 

- Con dế nhảy múa mỗi khi nghe tiếng đàn cầm, đàn sắt ở trong cung 

- Con trai Thành Danh sống lại và kể chuyện hóa dế. 

Thông qua câu chuyện ngắn gọn với một số chi tiết li kì, biến ảo về việc gia đình Thành Danh tìm bắt, nuôi nấng dế chọi để cống nạp cho nhà vua, tác giả đã phê phán chế độ chính trị tàn bạo đương thời đã đè nén, áp bức, gây ra bao đau thương cho những người dân hiền lành lương thiện.