Quan sát mây và các hiện tượng quang học
Trước khi có bão bầu trời quang đãng, trong xanh và nắng nóng, oi bức ngột ngạt, sau đó có xuất hiện mây ti, thường xuất hiện khi tâm bão còn cách xa 1.000 km. Mây ti ở rìa bão thường quan sát thấy từng chùm, sợi trắng như lông tơ hoặc như đuôi ngựa, tức hình chữ V, hoặc như một dải lụa mỏng, thường có màu vàng mỡ gà, buổi sớm hay chiều có màu vàng hồng chói hồng hay đỏ thẫm (ngày có dông cũng có mây này nhưng người quan sát lão luyện có thể phân biệt được chỗ khác nhau về bề dày và về rìa mây).
Ca dao tục ngữ có câu:
“Ráng mỡ gà trời gió, ráng mỡ chó trời mưa”
hoặc: “Vàng trời thì gió, đỏ trời thì mưa”
Mây này tiến dần vào đất liền theo gần đúng hướng đi của cơn bão. Bão vào gần thì trời sẽ bị một lớp mây che lấp như một tấm màn màu sữa (mây ti tầng). Trên lớp mây này thường có quầng xuất hiện, mây cứ thấp dần, dày dần, đen dần, có khi nổi lên những hình cục. Sau đó khi có mây thấp xuất hiện, màu xám, rải rác, xơ xác, bay rất nhanh và ngày càng nhiều. Lúc đó đã có mưa và gió thổi mạnh.
Kinh nghiệm những người đi biển và quan sát trên đảo cho biết nếu mây có màu nhạt, xung quanh tơi như bông thì báo hiệu một cơn bão lớn và đã hình thành từ lâu; nếu mây rất trắng và từng khối rõ rệt thì báo hiệu cơn bão vừa mới phát sinh, phạm vi nhỏ nhưng mãnh liệt. Hướng di chuyển của mây ti (Ci) là hướng di chuyển của bão. Nếu ta thấy mây ti và Cs không thay đổi suốt một thời gian thì bão đang đi thẳng đến chỗ tàu. Khi đó thấy áp triều bị phá vỡ.
Khi bão tới gần hơn thì thấy mây ti tầng (Cs) gây nên hiện tượng quầng sáng xung quanh mặt trời và mặt trăng. Lúc mặt trời mọc hay lặn, ngoài màu đỏ thẫm thường thấy hàng ngày, còn có màu vàng nhạt làm phản chiếu rõ bóng mây trên nền trời, thậm chí các tia sáng rẽ quạt lúc bình minh, hoặc hoàng hôn có màu xanh lục nhạt, đó là dấu hiệu báo bão cách nơi ta quan sát 80 - 100 km. Khi bão đến gần hơn, thấy có mây trung tích (Ac) bầu trời bị bao phủ một lớp mây như bức màn màu trắng sữa. Sau đó mây thấp dần, sẫm màu và biến thành màu xám xơ xác, rải rác từng cục bay rất nhanh và ngày càng nhiều, đó là khối mây vũ tầng khổng lồ, rồi mưa và gió ập đến, giật từng hồi ngày càng tăng, bầu trời thấp đen nghịt, sóng nổi lên và bão ập đến.