Trong văn học Việt Nam, nỗi sầu chia li đã được nhiều tác giả quan tâm và phản ánh, nhưng có lẽ, chưa có nỗi sầu nào bi thương bằng nỗi sầu chia li của người chinh phụ được diễn tả trong Chinh phụ ngâm khúc. Người chinh phu mang trong mình những khát vọng to lớn tuy tuổi còn trẻ lại “vốn dòng hào kiệt” tài giỏi mà mang biết bao chiến công hiển hách mà phải gác lại việc học hành mà cầm đao ra trận. Với ý chí của chàng thì mọi việc khó khăn cũng chỉ nhẹ tựa lông hồng. Từ biệt gia đình, khoác lên “chiến bào” cũng vì nghĩa lớn; khát vọng lớn lao vì nước mà quên thân. Tiếng sáo bắt đầu thổi báo hiệu đoàn bắt đầu ra trận, cùng với những hàng cờ bay lòng người chinh phụ lại nặng đầy cảm xúc sau chia li. Hình bóng người chinh phu cứ xa dần thì người chinh phụ lại ngẩn ngơ dõi theo nơi nhà. Sự đối lập giữa nơi chàng “mưa gió” nơi thiếp thì “chiếu chăn” khoảng cách với những vách ngăn xa xôi rẽ đôi. Nơi người chồng thì ngoảnh lại “Hàm Kinh”, chốn kinh đô, còn nàng ở lại thì trông bến “Tiêu Tương”, nơi với những đau đớn, giọt nước mắt. Dù cho hai người có hướng phía nhau cũng chẳng thể thấu thể hiểu.

Bốn câu thơ cuối của "Chinh phụ ngâm" khép lại toàn bộ tác phẩm bằng một nỗi sầu thương lan tỏa, bao trùm lên cả không gian và thời gian. "Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy/ Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu/ Ngàn dâu xanh ngắt một màu/ Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?". 1  Nỗi trông ngóng mỏi mòn được diễn tả qua điệp từ "cùng" nhấn mạnh sự chờ đợi da diết của cả chinh phu và chinh phụ, nhưng đáp lại chỉ là sự vô vọng "chẳng thấy". Cảnh vật hiện lên với "mấy ngàn dâu xanh", màu xanh trải dài bất tận gợi không gian rộng lớn, nhưng đồng thời cũng là màu xanh đơn điệu, buồn bã, tượng trưng cho sự chia lìa kéo dài. Điệp ngữ "ngàn dâu xanh" được nhắc lại càng tô đậm thêm sự trống trải, cô đơn. Câu hỏi tu từ cuối cùng "Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?" không cần câu trả lời, bởi nỗi sầu ấy đã thấm đẫm trong từng câu chữ, trong từng hình ảnh, là nỗi sầu chung của những người chinh phu chinh phụ trong cảnh loạn ly. Bốn câu thơ như một tiếng thở dài, khép lại khúc ngâm bằng âm hưởng buồn bã, day dứt, ám ảnh người đọc về nỗi đau chia ly trong chiến tranh. Nỗi sầu ấy không chỉ là của riêng ai, mà là nỗi sầu chung của biết bao nhiêu con người trong cảnh ly loạn, mãi mãi là tiếng vọng buồn trong văn chương.