Tìm hiểu sự phát triển của văn hóa dân tộc cuối thế kỉ XVIII - nửa đầu thế kỉ XIX

1. Văn học

- VH chữ Hán chiếm ưu thế, VH chữ Nôm phát triển

- Xuất hiện nhiều truyện chữ Nôm

- Phát triển dưới nhiều hình thức phong phú, từ tục ngữ, CD, truyện dài, tiếu lâm, văn học viết bằng chữ Nôm phát triển đến đỉnh cao : Nguyễn Du với Truyện Kiều, Hồ Xuân Hương, Bà Huyện Thanh Quan ...

2. Văn nghệ dân gian

- Nghệ thuật sân khấu , tuồng chèo phát triển

- Có làn điệu dân gian, tranh dân gian xuất hiện

3.Kiến truc

- Nghệ thuật dân gian đc phục hồi, điêu khắc gỗ trong đình, đơn giản dứt khoát

- Có các công trình kiến trúc nổi tiếng : chùa Tây Phương, nghệ thuật tạc tượng, đúc tượng mạnh mẽ

4. Khoa học - kĩ thuật

- Một số kiến trúc of ph. Tây đã bị ảnh hưởng vào nc ta, chế tạo đc máy xẻ gỗ chạy = sức nc, tàu thủy chạy = máy hơi nc

- Có thợ thủ công Ng Văn Tú học đc nghề lm đồng hồ, kính thiên lí

5. Y học

- Có Hải Thượng Lãn Ông nổi tiếng là thầy thuốc có uy tín lớn, cống hiến xuất sắc vào nền y học dược liệu dân tộc

1 Văn học

- Văn học dân gian : phát triển rực rỡ với nhiều hình thức phog phú (tục ngữ , ca dao , truyện nôm , truyện tiếu lâm ,......)

-Văn học bác học : văn học chữ Nôm phát triển đến đỉnh cao

+ tiêu biểu : Tuyện Kiều của Ng Du ( truyện này được viết = thơ , từ ngữ của ông dùng rất chính xác , hoàn hảo nên không ai có thể sửa được )

Cung oán ngâm khúc , Chinh phụ ngâm , thơ của Hồ Xuân Hương(có bài Bánh Trôi Nước đc hc ở lớp 7 ) , bà Huyện Thanh Quan ( bài Qua Đèo Ngang đc hc ở lớp 7 ) , Đoàn Thị Điểm,..

-Nội dung : phản ánh tội ác của xh pk

2.Văn nghệ dân gian : Dòng tranh Đông Hồ

3. Kiến trúc

- kiến trúc đặc sắc , mái uốn cong kiểu cung đình : Chùa Tây Phương , Đình làng Đình bảng , Cố đô Huế ,.....=> tạo sự tôn vinh , tôn kính

4. Sử học

- nhiều nhà sử học nổi tiếng như Lê Qúy Đôn , Phan Huy Chú với những tác phẩm tiêu biểu như Đại Nam thực lục , Văn đài loại ngữ , Khâm định việt sứ thông giám cương mục , Gia định thành thông chí , NNhất thông dư chí ,..

5. Y học

Hải thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác đã thu thập được 2854 phương thuốc chưa bệnh và đặc biệt ông đã biên soạn bộ sách Hải Thượng y tông tâm lĩnh(66 quyển)

6. Kĩ thuật

máy xẻ gỗ chạy = sức nc

Tàu thủy chạy = hơi nc

Nhưng do nhà nc keo kiệt , k chịu bỏ ra vốn để sx nên vc này đã lm trù trệ nền khoa học kĩ thuật của nc ta

Lĩnh vực

Thành tựu

Văn học

- Văn học dân gian phát triển rực rỡ, nhiều hình thức phong phú: tục ngữ, ca dao, truyện thơ dài, truyện tiếu lâm,…

- Văn học chữ Nôm những tác phẩm tiêu biểu: Truyện Kiều, Chinh phụ ngâm, Cung oán ngâm,… các tác giả: Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương, Bà Huyện Thanh Quan, Cao Bá Quát, Nguyễn Văn Siêu,…

Nghệ thuật

- Văn nghệ dân gian:

+ Nghệ thuật sân khấu, tuồng, chèo phổ biến khắp nơi.

+ Ở miền xuôi: hát quan họ, trống quân, hát lí, hát dặm, hát tuồng,…

+ Ở miền núi: hát lượn, hát khắp, hát xoan,…

- Nghệ thuật tranh dân gian, nhiều tác phẩm nổi tiếng: tranh Đánh vật, chăn trâu thổi sáo, Bà Triệu,… nhất là dòng tranh Đông Hồ (Bắc Ninh).

- Nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc:

+ Công trình kiến trúc nổi tiếng: chùa Tây Phương (Thạch Thất, Hà Nội), đình làng Đình Bảng (Từ Sơn, Bắc Ninh), cung điện, lăng tẩm các vua Nguyễn ở Huế, Khuê văn các (Hà Nội),…

+ Nghệ thuật tạc tượng đồng đạt đến đỉnh cao: 18 tượng vị tổ ở chùa Tây Phương, 9 đỉnh đồng lớn và nhiều công trình điêu khắc khác ở cung điện Huế,…

Khoa học - kĩ thuật

* Khoa học:

- Sử học:

+ Có những tác phẩm: Đại Việt sử kí tiền biên, Đại Nam thực lục, Đại Nam liệt truyện,…

+ Nhà bác học lớn nhất của thế kỉ XVIII - Lê Quý Đôn, với các tác phẩm: Đại Việt thông sử, Phủ biên tạp lục, Kiến văn tiểu lục, Vân Đài loại ngữ,…

+ Phan Huy Chú với bộ Lịch triều hiến chương loại chí.

- Địa lí: Gia Định thành thông chí (Trịnh Hoài Đức), Nhất thống dư địa chí (Lê Quang Định),…

- Y học: Lê Hữu Trác (Hải Thượng Lãn Ông) phát hiện thêm công dụng của 305 vị thuốc nam, thu thập được 2854 phương thuốc trị bệnh, ra đời bộ sách Hải Thượng y tông tâm lĩnh (66 quyển).

* Kĩ thuật:

- Học được nghề làm đồng hồ và kính thiên lí.

- Chế tạo được máy xẻ gỗ chạy bằng sức nước.

- Đóng được một chiếc tàu thủy chạy bằng máy hơi nước.

Văn học Đại Việt ở giai đoạn đầu mang nặng tư tưởng Phật giáo. 

- Phát triển mạnh từ thời nhà Trần, nhất là văn học chữ Hán. Tác phẩm tiêu biểu: Nam quốc sơn hà, Hịch tướng sĩ, Bạch Đằng giang phú, Bình Ngô đại cáo.

- Từ thế kỷ XV, văn học chữ Hán và chữ Nôm đều phát triển.

 Từ cuối thế ki XVIII – nửa đầu thế ki XIX, mặc dù chế độ phong kiến bước vào giai đoạn suy tàn, văn học dân gian vẫn phát triển phong phú.

- Trên cơ sở ngôn ngữ ngày càng hoàn thiện, nhiều nhà thơ tài năng xuất hiện như: Cao Bá Quát, Nguyễn Văn Siêu, Bà Huyện Thanh Qụan, Hồ Xuân Hương..., nổi bật nhất là Nguyễn Du. Tác phẩm “Truyện Kiều” của Nguyễn Du không chỉ phản ánh được thực trạng xã hội đương thời, nỗi đau khổ của người phụ nữ mà còn góp phần quan trọng hoàn thiện thơ Nôm.

- Văn học Việt Nam thế kỉ XVIII - nửa đầu thế kỉ XIX phản ánh phong phú và sâu sắc cuộc sống xã hội đương thời cùng những thay đổi trong tâm tư, tình cảm và nguyện vọng của con người Việt Nam.
 

- Đặc điểm, ý nghĩa:

+ Thể hiện tinh thần dân tộc, lòng yêu nước, tự hào dân tộc.

+ Ca ngợi những chiến công oai hùng, cảnh đẹp của quê hương đất nước.