Trong kho tàng văn học Việt Nam có rất nhiều bài thơ hay nói về tình bạn nhưng có lẽ bài “Bài bạn đến chơi nhà” của cụ Tam nguyên Yên Đỗ – Nguyễn Khuyến để lại trong lòng người đọc nhiều cảm xúc nhất.
Thể thơ thất ngôn bát cú, giọng thơ giản dị nhẹ nhàng, tác giả đã xây dựng một tình huống khó xử khi người bạn lâu ngày đến thăm.
Vô cùng mừng rỡ háo hức, nhà thơ muốn tiếp đãi bạn thật thịnh soạn nhưng trớ trêu thay trẻ thời đi vắng còn ao sâu, vườn rộng rất khó bắt được cá, gà.
Rau cải thì chỉ mới tượng hình nên không thể đãi bạn và thậm chí đến cả miếng trầu mở đầu câu chuyện như phong tục truyền thống của người Việt cũng không có.
Ở đây ta cảm nhận được cuộc sống cơ hàn của cụ Tam nguyên nhưng nhà thơ không hề có một chút than vãn hay kể khổ mà chỉ là lời nói vui thể hiện tinh thần lạc quan của mình.
Và cũng từ tình huống “khó xử” ấy, tác giả đã thết đãi bạn một món ăn ngon vô giá vượt lên trên những vật chất tầm thường khác – đó chính là món “Tình bạn”.
Cụm từ “ta với ta” thể hiện tâm hồn hòa hợp giữa nhà thơ và bạn, chỉ bấy nhiêu thôi cũng đủ rồi phiền hà chi món ngon vật lạ.