Sống trong sự đầy đủ con người ta thường vô tình quên đi sự thiếu thốn và những lúc cơ hàn. Cũng nhưviệc có đôi lúc vô tình vì nhịp sống bon chen bạn quên đi những thứ tình cảm đã theo mình suốt nhữngngày tháng nghèo đói. Bài thơ ánh trăng của nhà thơ Nguyễn Duy chính là một lời nhắc nhở nhẹ nhàngthái độ của con người với quá khứ. Nỗi ám ảnh đủ khiến cho người ta giật mình và thảng thốt không thôi.Bao trùm bài thơ Ánh trăng đó chính là những nỗi niềm cảm xúc bàng hoàng bất chợt khi bắt gặp ngườibạn tri kỉ sau bao năm “bỏ quên”. Đó cũng như một lời nhắc nhở nhẹ nhàng thái độ của con người về tháiđộ sống ân tình chung thủy.Trong cuộc đời này chỉ cần bạn còn tồn tại trên trái đất thì dù ở bất cứ đâu bạn cũng có bắt gặp ánhtrăng. Nó thậm chí đã trở thành người bạn tri kỉ của rất nhiều người. Và với tác giả cũng không hề ngoạilệ:Hồi nhỏ sống với đồngvới sông rồi với bểhồi chiến tranh ở rừngvầng trăng thành tri kỉVầng trăng gắn bó với nhà thơ từ những năm tháng tuổi thơ nghèo khó đến cho những năm tháng chiếntranh phải ở rừng. Một quãng thời gian đủ dài để con người xây dựng nên một thứ tình cảm bền chặt vàthâm tình. Để có thể trở thành tri kỉ của nhau thì phải đòi hiểu sự hiểu biết, ăn ý, đồng điệu đến tuyệt đối.Và chẳng phải khó hiểu khi chính nhà thơ coi vầng trăng trở thành tri kỉ của mình. Tuy năm tháng thì trảidài thế nhưng nhà thơ chỉ gói gọn nó trong bốn câu thơ. Dường như ẩn sâu trong những câu chữ ấy lànhững nỗi lòng khắc khoải của tác giả nó chỉ trực trào lên. Một bầu trời kí ức hiện lên khiến ông khôngkhỏi xúc động không thôi.Trần trụi với thiên nhiênhồn nhiên như cây cỏngỡ không bao giờ quêncái vầng trăng tình nghĩaĐến đây nhà thơ bỗng cho ta thêm nhiều cảm nhận mới mẻ. Đó là mối quan hệ mật thiết giữa con ngườivới thiên nhiên, gắn bó chặt chẽ với nhau không thể tách rời. Từ ngỡ chia ý thơ theo một hướng khác.Nó mang ta đến những điều mà không thể đoán trước được. Thế nhưng sau những năm tháng gắn bó tưởng chừng không thể tách rời ấy hoàn cảnh thay đổi đãkhiến cho con người thay đổi:Từ hồi về thành phốquen ánh điện cửa gươngvầng trăng đi qua ngõnhư người dưng qua đườngSau chiến tranh nhà thơ không trở về với đồng với ruộng nữa mà thay vào đó là cuộc sống nơi phồn hoađô thị với ánh điện cửa gương. Ánh trăng vô tình cũng trở nên lu mờ bởi ánh đèn điện. Và vô tình nó đãtrở thành “người dưng qua đường”. Có lẽ ánh trăng cũng cảm nhận được sự đổi thay trong đó nên nócũng trở nên buồn. Vì con người sao dễ dàng quên đi những năm tháng cơ hàn cực khổ, quên đi tìnhnghĩa bên nhau? Có thể không bộc lộ trực tiếp ý trách móc xong nó lại khiến con người ám ảnh khôngthôi.Cuộc hội ngộ bất ngờ giữa vầng trăng và người xưa khiến cho tác giả như trầm tư:Thình lình đèn điện tắtphòng buyn-đinh tối omvội bật tung cửa sổđột ngột vầng trăng trònÁnh trăng bao nhiêu năm vẫn vậy vẫn tỏa sáng dịu dàng và hiền hòa. Thế nhưng chỉ đến khi đèn điện tắtthì người ta mới cảm nhận được sự hiện diện của nó. Từ láy “thình lình” mang ý nghĩa đột ngột thể hiệnsự bất ngờ không lường trước. Hoàn cảnh đó khiến cho nhà thơ cũng giật mình bàng hoàng không thôi.Thấy người bạn tri kỉ kí ức của nhà thơ như dội về những tình cảm mãnh liệt những kỉ niệm về một thờicơ hàn nghèo khó.Ngửa mặt lên nhìn mặtCó cái gì rưng rưngNhư là đồng là bểNhư là sông là rừngÁnh trăng hiện giờ không phải chỉ là vật vô tri vô giác nữa mà nó hiện hữu như là con người. Có lẽ cóquá nhiều thứ vào lúc này khiến cho nhà thơ không thể nói hết được chỉ cảm thấy nó rưng rưng. Mộtcảm giác khó diễn tả vừa mừng vừa tủi, vừa xấu hổ lại vừa hối hận. Nó thức dậy cả tâm hồn của conngười.Trăng cứ tròn vành vạnh kể chi người vô tìnhánh trăng im phăng phắc đủ cho ta giật mình.Không hề có sự trách móc hay tủi hờn ở đây nhưng ta cảm thấy có gì đó gờn gợn. Ánh trăng vẫn vậychung thủy dõi theo từng bước của con người., Hiền hòa và bao dung đến lạ. Chính điều đó càng khiếncho nhà thơ cảm thấy mặc cảm và nhận mình là kẻ vô tình. Không hẳn là vô tình với quá khứ quên đinhững năm tháng cơ hàn mà có lẽ cuộc sống sự xô bồ và gánh nặng lo toan cơm áo gạo tiền để khiếnchúng ta đôi lúc xao nhãng đi những thứ xung quanh. Cái giật mình cuối bài đâu phải chỉ là riêng của nhàthơ mà đôi khi nó còn chính là cái giật mình thức tỉnh đầy mãnh liệt đối với mỗi chúng ta.Bài thơ Ánh trăng là một trong những bài thơ vô cùng thấm thía mà nhà thơ muốn gửi gắm đến độc giả.Một triết lí sâu sắc về làm người. Con người không ngừng lao theo những thứ vật chất phù phiếm nênthường bỏ qua những thứ giản dị mộc mạc gắn bó với mình. Vì thế hãy sống thủy chung với quá khứ bởinó chính là sợi dây kết nối mãnh liệt với hiện thực và đời sống con người trong hiện thực và tương lai.