Cây vú sữa ba trồng đầu hồi nhà thuở em còn là đứa trẻ lên ba, nay đã qua hai mùa trái ngọt. Mùa nào cũng sai bông trĩu quả. Và bây giờ, nó đang bước sang mùa thứ ba ở độ sung sức của tuổi trưởng thành.

Gốc cây to như bắp vế người lớn với những chiếc rễ ăn sâu xuống đất, tạo cho cây vú sữa một dáng đứng vững chãi. Từ mặt đất lên chừng một mét, thân cây chia thành hai nhánh lớn, vươn thẳng lên cao ước chừng gần bằng nóc nhà em. Vòm lá sum suê tỏa bóng mát xuống cả một góc sân rộng, tạo thành một chỗ vui chơi lí tưởng cho hai chị em và lũ bạn học cùng xóm. Những trò chơi đánh đáo, cướp cờ, bịt mắt bắt dê…thường tổ chức dưới gốc cây vú sữa này. Những lúc mệt mỏi, sau những trò chơi thú vị, bổ ích, chúng em lại quây quần bên chiếc bàn nhỏ đặt dưới gốc cây, bày sẵn hai đĩa vú sữa mà trước lúc đi làm, ba đã hái cho.

Nhà em trồng khá nhiều cây ăn trái: cam, bưởi, quýt, sa-bô-chê, táo…mỗi loại được trồng trên một bờ dài thẳng tắp. Tổng cộng có đến một mẫu vườn nhưng chỉ có một cây vú sữa "lò rèn" đặc biệt, không những sai quả mà hương vị của nó còn vượt hơn hẳn giống vú sữa thường thấy ở các vườn cây khác trong vùng. Quả nhiều bao nhiêu cũng không bán. Mùa nào cũng vậy, khi vú sữa chín, ba thường chọn một chục quả ngon nhất, đặt lên bàn thờ tổ tiên, cúng vái đất đai nhà cửa tưởng nhớ đến người mẹ "kì diệu" trong truyện cổ tích đã hóa thân thành cây vú sữa tuyệt vời này. Còn lại, ba dùng để biếu các bác, các chú thân quen trong hai cơ quan của ba mẹ, và dành cho hai chị em bồi dưỡng hàng ngày.

Mùa thứ ba này, nhìn cây vú sữa, em cảm thấy như cây thấp xuống và xòe rộng ra hơn mọi năm. Các cành lớn, cành nhỏ lủng lẳng những trái là trái, ước tính đến vài trăm. Trái nào trái ấy căng tròn như những trái cam đường bóng láng. Có những cành chỉ nhỉnh hơn ngón chân cái chút xíu mà có đến bảy, tám trái chín mọng, đeo lúc lỉu từ trong ra ngoài, làm cho cành cây cong vồng hơn cả gọng vó. Nhiều lúc gặp phải những ngọn gió chướng thổi qua, tưởng như chúng sẽ bị gẫy gập cả xuống. Nhưng vú sữa vốn dẻo và dai, bền vững như tình mẹ trong truyện cổ tích.

Đúng là một giống cây ăn trái không những quý hiếm mà còn mang một biểu tượng tuyệt vời về người mẹ. Mỗi lần cầm trái vú sữa trên tay, dẫu chưa ăn mà em đã cảm nhận được cái hương vị ngọt ngào chảy ra từ những "bầu sữa kì diệu" ấy của người mẹ. Ôi! Tình yêu của mẹ thật như "biển hồ lai láng" mà suốt cuộc đời chúng em không bao giờ đền đáp được.

Nhà em trồng rất nhiều loại cây ăn quả, cứ mùa hè đến thì bao nhiêu thứ hoa trái đưa nhau chín rộ, quả nào cũng ngon, cũng ngọt, em rất thích. Thế nhưng, chỉ có mỗi anh chàng thanh long là cứ đủng đỉnh nhởn nhơ, đợi đến mùa thu, khi có những cơn mưa nhè nhẹ, những cơn gió heo hắt thì mới bắt đầu chịu chín lứa quả đầu tiên.

Thanh long là loài cây khá dễ trồng, không cần chăm bón nhiều, mà vẫn có quả ngon, chính vì vậy quê em người ta ưa trồng giống cây này lắm. Kể cũng lạ, thanh long là loài cây chỉ có thân mà không có lá. Thân mang một màu xanh mướt hình dáng như loài xương rồng vậy. Chỉ từ một nhánh thân vùi dưới đất ẩm, chẳng bao lâu thân cây ấy đã mọc ra nhiều nhánh mới mỗi nhánh lại mọc ra nhiều nhánh nữa, cứ thế bám chắc vào trụ mà vươn lên rồi kết quả. Hoa thanh long chỉ nở về đêm và đẹp nhất là vào những đêm trăng thanh gió mát, bông hoa trắng ngần to như bông hoa loa kèn, nở bung ra tỏa mùi thơm thoang thoảng, vương vấn trong không khí. Hoa chóng nở cũng chóng tàn, những quả xanh non từ hoa ấy lớn nhanh như thổi, chỉ tầm mười mấy ngày đã thấy cả cây chi chít những quả xanh to bằng bốc tay đính đầy các thân cây đang vươn ra ngoài.

Đến mùa quả chín, cả cây lốm đốm những trái màu hồng, vỏ căng bóng mọng nước. Quả to tầm cái chén ăn cơm, có quả còn to hơn thế nữa. Khắp cả cây, nhìn cơ man nào là những quả thanh long, to, tròn, bên ngoài phủ một lớp tai màu xanh trông như vảy rồng, chắc vì thế mà người ta gọi đó là quả thanh long chăng? Một khóm thanh long như thế, nếu cây nào chăm bón tốt, nhiều thân thì cũng tầm hai ba chục quả, treo lủng lẳng khắp nơi, cả xanh lẫn chín, tạo nên một cảnh tượng thật vui tai vui mắt. Nhiều lúc nhiều quá, chim chóc từ đâu bay đến, ăn hộ, vừa ăn vừa gọi nhau ríu rít cả lên. Hái một quả vào cắt ra, ăn một miếng là thấy mát lòng mát dạ, bởi cái vị chua chua ngọt ngọt, dưới cái nắng mùa thu, thật là một thứ quả tuyệt vời.

Em rất thích ăn thanh long, vì mẹ nói rằng nó mát, lại cung cấp nhiều vitamin, tốt cho sức khỏe. Em sẽ cố gắng chăm bón cho cây thật tốt để năm tới cây lại tiếp tục ra quả cho chúng em thưởng thức.