Chiến tranh ! Hai tiếng vang lên nghe thật thương tâm, cũng chính vì hai tiếng đó mà bao người phải khổ đau. Chiến tranh tàn khốc, gây ra các cuộc sinh ly tử biệt, vợ xa chồng, cha xa con, con xa nhà. Chiến tranh không thể tha thứ khi đã cướp đi sinh mạng, xương máu của biết bao người con Việt Nam, nhưng một phần nào, ta cũng càm ơn chiến tranh, bởi vì không có nó, những tình cảm thiêng liêng nhất của cuộc đời không thể nào bộc lộ ra hết được, tình yêu đôi lứa, tình đồng chí đồng đội, tình yêu quê hương, và đặc biệt nhất là tình cảm gia đình. Nguyễn Quang Sáng một nhà văn của thời kì kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, đã ngưỡng mộ trước thứ tình cảm cao đẹp này, ông đã khai thác và xây dụng nên câu chuyện về cuộc gặp gỡ của hai cha con đầy xúc động, đó là “ Chiếc lược ngà” được ông viết vào năm 1966.

Câu chuyện kể về cha con ông Sau và bé Thu sau hơn tám năm xa cách mới có dịp gặp lại nhau, nhưng Thu đã không nhận ra cha mình chỉ vì một vét thẹo dài trên má , thay vào đó là sự vô cảm, thờ ơ như căm ghét ông. Nhưng rồi thật bất ngờ, khi ông Sáu chuẩn bị lại đi, Thu mới chịu kêu lên tiếng “ba” với ông Sáu, không còn đủ thời gian để yêu thương nhau, ông Sáu đã ra chiến khu và làm chiếc lược cho con mình. Nhưng cũng sau khi ông làm sau, ông đã hy sinh bởi bọn giặc, trong vài giây cuối cuộc đời, ông đã kịp trao lại chiếc lược cho bác Ba- người bạn của ông – và nhờ đưa lại cho Thu, rồi ông mới ra đi.

Đọc qua truyện ngắn này, ta mới thấy được tình cảm gia đình, cụ thể là tình cảm cha con thiêng liêng và cao đẹp biết nhường nào. Trong hoàn cảnh khó khăn nhất đó là chiến tranh, tình cảm ấy vẫn không biến mất mà vẫn còn ẩn chứa trong mỗi con người. Điều đó đã được thể hiện một cách sâu sắc qua nhân vật ông Sáu.

Ông Sáu cũng như bao người nông dân Việt Nam khác, ông phải đi theo tiếng gọi của Tổ Quốc, mà đành bỏ lại phía sau những gì thân thương nhất của đời mình, ruộng nương, nhà cửa, vợ và cả người con chưa đầy tuổi của mình. Xa nhà suốt tám năm, từng nỗi nhớ lại càng lớn thêm và ngày càng chồng chất

“Anh đi anh nhớ quê nhà
Nhớ canh rau muống nhớ cà dầm tương”

Nhớ quê, nhớ nhà, nhớ tình làng nghĩa xóm, và ông nhớ da diết đứa con gái của mình. Bởi vì xa con đến tám năm, chưa một lần ông được nghe thấy tiếng nói của con, chưa một lần tận mắt thấy người con bé bỏng, có chăng chỉ là một tấm hình mà vợ ông đã gửi, hòa bình lập lại, được về nhà chỉ có ba ngày ngắn ngửi, ông vô cùng hạnh phúc. Cùng người bạn, bác Ba, ông về thăm nhà, cốt là để gặp con mình, đã xa con quá lâu nên lòng ông cứ nôn nao khi đến gần hơn với nhà, “…cái tình người cha cứ nôn nao trong người anh” . Và lòng háo hức, niềm khát khao được thấy con, đã thúc giục ông không thể chậm trễ được nữa khi nhìn thấy đứa bé giống đứa con mà mình đã nhìn qua tấm ảnh, “…không thể chờ xuồng cặp lại bến, anh nhún chân nhảy thót lên, xô chiếc xuồng tạt ra, khiến tôi bị chới với.”.Rồi hành động đã chuyển thành tiếng nói và những biểu hiện trên khuôn mặt ông, ông kêu to một tiếng : - Thu ! Con, lại gần con ông xúc động vô cùng “..vết thẹo dài trên má phải lại đỏ ửng lên, giần giật, trông rất dễ sợ.” , bật lên hai câu với giọng run run: “-Ba đây con !”. Qua tất cả những điều đó, ta thấy được ở ông là một niềm thương con da diết, nhớ con và khao khát gặp con, chính vì thế ông đã không ngăn cản được cảm xúc của mình dâng trào. Nhưng con người ta lại hy vọng quá mức vào một điều để rồi thất vọng cũng vì điều đó, từ một cảm giác vui sướng tột cùng, thay vào đấy là sự hụt hẫng vô bờ của cảm xúc, ông bàng hoàng trước sự sợ hãi, lạnh lùng, xa lánh của bé Thu, niềm háo hức đã trở thành nỗi đau, “…nỗi đau như khiến mặt anh sầm lại trông thật đáng thương và hai tay buông xuống như bị gãy” . Đó chắc chắn là một cảm giác rất đau đớn và thất vọng, nỗi đau ấy có lẻ còn đau hơn khi ông phải hy sinh trên mặt trận, khi ông mong quay về sẽ được nghe lại tiếng gọi : “ Ba” mà ông chưa từng được nghe từ đứa con bé bỏng của mình, qua đó ta thấy lòng yêu thương con của ông Sáu là rất chân thực và vô cùng to lớn.

Nhưng tình phụ tử không cho phép ông khóc ngay lúc này, chính vì yêu con, mà trong mấy ngày nghỉ phép ông không ghét con mà tiếp tục vỗ về và chăm sóc con, làm mọi cách để con có thể kêu lên một tiếng :”Ba” duy nhất. Nhưng trớ trêu thay, ông càng tỏ ra yêu thương bé Thu, cố gắng xóa bỏ một đoạn ngăn cách giữa hai cha con, thì Thu lại nới rộng thêm khoảng cách đó ra. Thứ ông nhận được chỉ là những lời nói trống không, sự vô cảm tàn nhẫn của bé Thu. Nỗi đau tinh thần lại càng lớn dần, khiến ông không thể khóc mà chỉ cười được thôi “Anh quay lại nhìn con vừa khe khẽ lắc đầu vừa cười. Có lẽ vì khổ tâm đến nỗi không khóc được, nên anh cười vậy thôi” , nụ cười mang trong đó là sự ngượng ngạo, sự bất đắc dĩ, cười chỉ để quên đi nỗi đau vô bờ bến nhưng nỗi đau vẫn còn trong lòng. Và từ tâm trạng thất vọng, ông đã trở thành tuyệt vọng khi bé Thu hất trứng cá ra khỏi bát, không thể kìm nén được nữa, bây giờ cũng không thể cười được, nên ông đành giận dữ và đánh thật mạnh vào mông bé Thu rồi hét lên rằng : “ Sao mày cứng đầu quá vậy, hả?” . Thật là khổ tâm cho ông, tình yêu chưa thể hiện được bao nhiều, đã phải đánh con, nỗi đau đánh con còn lớn hơn cả nỗi đau con không nhận ra cha, bởi vì đánh con tức là phủ nhận tất cả niềm yếu thương mà ông đã dành cho con mình, nhưng ông đành thế, vì ông muốn con biết ông chính là người cha của em.

Và rồi, nỗi tuyệt vọng càng kéo dài không nguôi đi được, nhưng ông vẫn không ghét con, chào tạm biệt con ông cũng chỉ nói nhỏ nhẹ: “ Thôi! Ba đi nghe con! “ . Nhưng một lần nữa, chuyện lại càng trớ trêu và đầy bất ngờ, lúc ông cảm thấy không còn một chút hy vọng gì thì bé Thu lại kêu dài một tiếng như xé toang cả khoảng không gian im lặng : “ Ba...a...a…Ba” và điều đó là một món quá vô cũng ý nghĩa đối với ông, yêu con mà phải chịu cảnh thờ ơ của con đến mức giận dữ không kìm nén được thì giờ đây còn gì bất ngờ và hạnh phúc hơn nữa. Chính tiếng kiêu tha thiết của bé Thu đã làm một người lính như ông phải tỏ ra mềm yếu, và xúc động vô cùng, không thể nào ngăn được ông trào nước mắt “…anh Sáu một tay ôm con, một tay rút khăn lau nước mắt, rồi hôn lên mái tóc con.” Niềm vui sướng có pha lẫn một chút tiếc nuối vì giờ đây ông không thể dành thời gian yêu thương con được nữa, ông phải đi rồi, bởi vậy, mang theo lời hứa “chiếc lược” cũng là lời hứa sẽ quay về nhà để được ở bên con nhiều hơn. Nhưng ước sao ông hãy ở lại bên bé Thu một lúc mà đừng ra đi quá sớm, bởi vì lúc ông lần đầu nghe tiếng gọi “Ba” của Thu cũng là lần cuối cùng mà ông được nghe và thấy mặt con.

Ở chiến khu, lòng nhớ con lại càng lớn dần lên, chính vì nhớ con mà ông rất ân hận vì đã trót đánh con, và lòng yêu thương con càng thôi thúc ông làm chiếc lược tặng con mình. Hãy thử cảm nhận được sự vui sướng khi ông tìm thấy chiếc ngà voi làm chiếc lược cho con mình, bằng một vỏ đạn ông “…cưa từng chiếc răng lược, thân trọng tỉ mỉ cố công như người thợ bạc.” , giờ đây ta có thể thấy được chính tình phụ tử, tình cảm gia đình khiến chúng ta như biến thành một con người khác, cũng như ông Sáu là một người lính, nhưng với sự nhớ con vô bờ bến, ông đã trở thành một nghệ nhân kiệt xuất với dụng cụ chỉ là một vỏ đạn và thứ ông chỉ có thể làm duy nhất là chiếc lược ngà cho riêng con gái mình. Không chỉ vậy, thời gian ông làm chiếc lược là thời gian mà ông cảm thấy hạnh phúc nhất, khắc lên trên cây lược dòng chữ : “ Yêu nhớ tặng Thu con của ba”, ông muốn ghi dấu thời khắc quan trọng này, chính tình cha con đã làm ông thêm mạnh mẽ để có thể quên đi mùi đạn khói của chiến tranh mà vẫn tiếp tục nâng niu chiếc lược cho con gái. Nhưng rồi mọi chuyện thật tồi tệ, chiến tranh tàn ác hơn thế, tạo ra vết thẹo để Thu không nhận ra cha, lại còn dập tắt một niềm khao khát nhỏ nho là được tận tay trao chiếc lược cho đứa con gái của mình, ông Sáu đã bị chiến tranh giết chết, một vỏ máy bay giặc bắn vào người ông. Tưởng như một vết thương nặng có thể khiến ông ra đi lập tức, nhưng ông trút hết những hơi thở cuối cùng bằng việc thò tay vào chiếc túi đẫm máu để lấy ra chiếc lược ngà và trao lại cho người đồng đội nhờ đưa cho bé Thu, đến lúc đó, ông mới chịu “…nhắm mắt đi xuôi”. Một hành động thật thiêng liêng cao đẹp, chính tình phụ tử đã góp sức cho ông làm công việc cuối cùng này, “…tình cha con là không thể chết được.”, tình cha con được khẳng định là một tình cảm bất diệt, cao quý, chiến tranh có thể làm sứt mẻ tình cảm gia đình, những không thể làm tổn thương đến tình cảm cha con, bởi vì trong chiến tranh, tình cha con lại càng sâu nặng và thắm thiết hơn, chiếc lược ngà mà ông Sáu đã gửi lại ở cuối đoạn trích chính là một nhân chứng chân thực nhất về tình cảm đẹp đẽ này.

​Tình cảm của ông Sáu đối với bé Thu là vô bờ bến nhưng với bé Thu, em cũng rất yêu cha mình. Xa cha từ khi còn nhỏ, mới khi biết nói và biết cảm nhận, em đã có thể thấy thiếu vằng hình ảnh của người cha, người trụ cột trong gia đình mình. Cha là ai ? Cha trông thế nào ? Chắc những câu hỏi đó vẫn hay vương vần trong tâm trí em, hình ảnh người cha duy nhất mà em thấy được là qua bức ảnh cũ kĩ mà ông Sáu đã chụp với vợ. Chính vì vậy, một hình ảnh người cha trong tấm ảnh đã ăn sâu vào tâm trí và suy nghĩ của em, nên không có gì quá ngạc nhiên khi em tỏ ra “ngơ ngác , lạ lùng” khi mới gặp ông Sáu, phản ứng đầu tiên là“mặt bỗng tái đi, rồi vụt chạy và kêu thét lên: “ Má ! Má ! ”” , đó là một cảm giác sợ hãi, cảm giác như thế mình mất ba rồi, qua đấy, ta thấy bé Thu thật trẻ con và thật yêu cha, chính vì trẻ con mà khi thấy vết sẹo trên má ông Sáu thì không cần nghĩ, em vẫn không tin đó là cha, yêu cha bởi vì chỉ có thương nhớ người cha mà em không chấp nhận ai khác làm cha của mình.

Rồi trong những ngày nghĩ phép của ông Sáu, đáp lại một niềm mong mỏi kêu lên tiếng “Ba” của ông, Thu chỉ tỏ ra thờ ơ với ông, nói trống không và kiên quyết không kêu lên tiếng “Ba” nào mà tự mình làm công việc chắt nước.

“-Vô ăn cơm !... Cơm chín rồi !... Con kêu rồi mà người ta không nghe…. Cơm sôi rồi, chắt nước giùm cái…. Cơm sôi rồi nhão bây giờ !”

Hàng loạt những câu nói của bé Thu cho thấy một sự ngang ngạnh, bường bỉnh của cô bé. Từ “người ta” mà em dùng để gọi ông Sáu cho thấy một sự nhất quyết không lên bất cứ tiếng “Ba” nào. Nhưng ta lại cảm thấy đáng thương hơn là đáng trách bé Thu, xuất phát từ lòng yêu cha, nhớ cha và mong mỏi gặp cha, cô bé chắc chắn không gọi bất cứ ai là “Ba” nếu như chưa tin chắc đó là “Ba” mình, chính vì xa lánh ông Sáu ta mới thấy bé Thu yêu ba mình, thật là một tâm hồn ngây thơ của trẻ con. Và rồi, sự ngang ngạnh đã đến mức đỉnh điểm, dẫn đến phản ứng quyết liệt, Thu hất trứng cá ra khỏi bát khi được ông Sáu gắp cho và bị ông Sáu đánh thật mạnh vào mông. Tưởng chừng sau cái đánh đó, cô bé sẽ khóc lên nhưng không “…nó cầm đũa, gắp lại trứng cá để vào chén, rồi lặng lẽ đứng dậy, bước ra khỏi mâm…. mở lòi tói cố làm cho dây lòi tói khua rổn rảng, khua thật, rồi lấy dầm bởi qua sông.” , hành động bất ngờ nhưng cũng thật tự nhiên, bé Thu mạnh mẽ khi không khóc tiếng nào, thay vào đó như là một việc làm trút giận lên chiếc dây lòi tói, nhưng bên trong đó, ta còn cảm thấy rằng, dường như tâm trí bé Thu đã có suy nghĩ ông Sáu là ba của mình, bởi vì thế mà em mới không cãi lại ông Sáu, em khua lòi tói để ông Sáu nếu là cha thì phải đi tìm để dỗ dành mình, toàn bộ hành động tuy thật trẻ con nhưng lại rất đáng thương cho một cô bé như Thu. Và sau khi nghe được bà giải thích, Thu mới hối hận nghĩ lại, trăn trở suốt đêm, thở dài và không ngủ được. Đến khi ông Sáu ra đi, cô bé mới để cho cảm xúc của mình được bộc lộ ra hết.

“...kêu thét lên: - Ba…a…a…ba !....

…-Ba ! Không cho ba đi nữa ! Ba ở nhà với con.

…Nó hôn tóc, hôn cổ, hôn vai và hôn cả vết thẹo dài bên má của ba nó nữa”

Đó là một tình cảm đã dồn nén từ rất lâu rồi, hơn tám năm rồi, Thu chỉ mong được biểu lộ tình cảm với ba thôi, tình cảm ấy được thể hiện thật mãnh liệt nhưng lại hòa đẫm sự hối hận của bé Thu. Cái trẻ con trong bé Thu còn được thể hiện lần cuối khi xin ông Sáu mua chiếc lược cho mình. Đó là kết thúc cho một cuộc gặp gỡ cảm động và thật thiêng liêng.

Qua cuộc gặp gỡ ấy, ta thấy Nguyễn Quang Sáng tuy không đề cập đến chiến tranh nhưng chiến tranh vẫn luôn hiện lên qua vết thẹo của ông Sáu. Kết quả của tám năm đi lính xa nhà của ông sáu cũng là nguyên nhân khiến bé Thu không nhận ra cha mình, giá như không có vết thẹo ấy thì bé Thu đã được hưởng ba ngày tuyệt vời trong tình yêu thương của cha mình, nhưng nếu không có vết thẹo ấy, tình cảm gia đình cũng không được thử thách và bộc lộ lên được, tình cảm cha con mà vì thế đã trở nên thiêng liêng cao đẹp hơn trong tình cảnh chiến tranh.

Câu chuyện với tình huống bất ngờ độc đáo, khi bé Thu không nhận ra cha mình, qua đó làm nổi bật lên tính cách, tình cảm cha con thực sự giữa ông Sáu và cả bé Thu. Ngôi kể bằng nhân vật bác Ba tạo nên sự chân thực, khách quan và tự nhiên làm tăng thêm yếu tố cảm xúc.

“Chiếc lược ngà” là một câu chuyện cảm động và rất chân thực của Nguyễn Quang Sáng. Bằng một sự cảm nhận chân thực về tình cảm gia đình trong chiến tranh, ông đã gợi lên một tình cảm cao đẹp, thiêng liêng , đẹp đẽ, và trên thực tế còn rất nhiều tình cảm khác mà ta cần phải trân trọng và giữ gìn.

Nguyễn Quang Sáng là một trong những cây bút tiêu biểu nhất của nền văn học kháng chiến chống Mỹ. Là một nhà văn, đồng thời là một người lính, Nguyễn Quang Sáng có điều kiện đi sâu vào đời sống và chiến đấu của các chiến sĩ. Thế nhưng, ông không khai thác các sự kiện trọng đại như các nhà văn khác. Ngòi bút của ông hướng vào những nhân vật bình thường, nhưng truyền tải được lí tưởng cách mạng sâu sắc.  Mỗi tác phẩm là một sự hòa hợp giữa cái chung và cái riêng, giữa lí tưởng và tình cảm cá nhân. Qua truyện ngắn Chiếc lược ngà, người đọc nhận rõ điều đó. Từ câu chuyện nhà của ông Sáu, tác phẩm thể hiện sâu sắc và cảm động đời sống tình cảm gia đình của các chiến sĩ trong chiến tranh vừa rất  khốc liệt vừa hết sức tha thiết.

Truyện ngắn Chiếc lược ngà được viết 1966, tại chiến trường Nam Bộ, trong thời kì cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước đang diễn ra gay go, ác liệt nhất. Tác phẩm xoay quanh câu chuyện gia đình ông Sáu-một cán bộ kháng chiến.

Ông Sáu xa nhà đi kháng chiến từ lúc bé Thu mới một tuổi. Mãi đến khi con gái lên tám tuổi, ông mới có dịp về thăm nhà, thăm con. Chỉ vì vết sẹo trên mặt ông mà khiến bé Thu không nhận ra ông là cha. Bởi thế, Thu đã đối xử với ông như người xa lạ. Đến khi Thu nhận ra cha nhờ ngoại giải thích, tình cha con thức dậy mãnh liệt trong em thì cũng là lúc ông Sáu phải lên đường trở về khu căn cứ. Cảnh chia tay của hai cha con trên bến sông khiến những người có mặt cảm động không cầm được nước mắt. Ở khu căn cứ, ông dồn hết tình cảm yêu quý, nhớ thương đứa con vào việc làm một chiếc lược bằng ngà voi để tặng con. Trong một trận càn của giặc, ông Sáu hi sinh. Trước lúc ra đi mãi mãi, ông đã kịp trao cây lược cho bác Ba-người đồng đội thân thiết và nhờ bạn chuyển cho con gái.

Với giọng văn nhẹ nhàng, tha thiết, Nguyễn Quang Sáng đã thể hiện thành công đời sống tình cảm gia đình trớ trêu trong hoàn cảnh chiến tranh ác liệt. Chiến tranh mang đến cho con người biết bao đau thương, cay đắng. Chiến tranh làm tổn thương tình cảm gia đình, gây nên sự chia cách và những mất mát không thể nào bù đắp được.

Vì cuộc chiến, ông Sáu phải rời bỏ gia đình lên căn cứ khi đứa con bé bỏng chưa tròn một tuổi. Khi đứa con chưa nhận kịp ra khuôn mặt của cha, chưa biết ghi khắc vào kí ức hình bóng thân yêu ấy. Bao nhiêu năm ông Sáu biền biệt là bấy nhiêu năm bé Thu mong nhớ. Nó chỉ biết ông qua tấm ảnh cũ mà mẹ nó đưa cho nó. Nó gìn giữ hình bóng ấy trong trái tim thơ dại như một báu vật không ai có thể xúc phạm đến. Thật tội nghiệp con bé, chỉ tại chiến tranh mà nó đã không thể có được một tuổi thơ tươi đẹp bên cha, không có được sự che chở của cha và những kỉ niệm có cha ở trong đời. Đó là một mất mát to lớn, đủ sức làm tổn thương những tâm hồn dù mạnh mẽ đến thế nào đi nữa.

Ông Sáu rất hiểu điều đó. Xa vợ, xa con, xa mái ấm gia đình giữa lúc như thế này đối ông là một điều thật khó khăn. Nhưng cuộc chiến đang vẫy gọi và ông đã mạnh mẽ lên đường, để lại tình riêng hướng đến lý tưởng. Bao nhiêu năm xa con, không ngày nào ông thôi nhớ đến con. Ông mường tượng hình dáng của con, nghĩ đến con khi ở một mình. Chị Sáu nhiều lần lên cứ thăm ông có kể về con càng làm ông muốn trở về ôm lấy con bé cho thỏa khao khát bao năm xa cách.

Chiến tranh đã tàn bạo ngăn cách và tước đoạt đi của con người những những quyền lợi thiêng liêng nhất. Họ vốn thuộc về nhau, trong gia mái ấm gia đình. Thế mà bây giờ tuy gần mà lại rất xa, chỉ nghe chứ không được gặp. Tình cha con chỉ tồn tại trong tâm hồn của họ, sống trong trái tim họ. Tình vợ chồng cũng chỉ một vài lần gặp gỡ trong chừng ấy năm. Nỗi khát khao đoàn tụ tưởng chừng có thể làm rụng vỡ trái tim, chai sạn tinh thần.

Và khi ông Sáu có dịp trở về. Thật không thể hình dung nổi trong lòng ông Sáu đã hân hoan như thế nào khi được trở về với gia đình sau bao năm xa cách. Ông nghĩ nhiều điều lắm, vui mừng lắm, chuẩn bị đón nhận gia đình với trái tim tột cùng hạnh phúc sau bao năm khát khao, chờ đợi. Nhưng thật trớ trêu thay, cuộc đời lúc nào cũng thích thách thức con người. Ngay lúc ông mở rộng vòng tay thương mến đón nhận thì bé Thu không nhận ông là cha khiến ông hụt hẫng vô cùng, trái tim như thắt chặt lại nghẹn ngào. Đến đây, người đọc cũng không khỏi ngỡ ngàng và vội đi tìm câu trả lời: tại sao lại như thế? Có thể ông Sáu sẽ hoài nghi chị Sáu nhưng trong lòng ông không hề nghĩ như thế. Ông cố gần con bé hơn nữa nhưng càng gần bé Thu càng cự tuyệt ông. Nỗi đau đớn quặn thắt trong trái tim ông. Bởi tình yêu của người cha quá lớn mà hoàn cảnh lại đặt ra thách thức khắc nghiệt quá. Ông chỉ có vẻn vẹn ba ngày ở bên gia đình. Nhà văn không để người đọc đời chờ lâu hơn nữa. Tình huống đã được nhà văn cởi mở. Nhờ bà ngoại mà bé Thu đã hiểu ra vết sẹo trên mặt của ông Sáu. Thế nhưng, thật éo le thay, khi cha con nhận ra nhau cũng là lúc ông Sáu phải trở về căn cứ. Tình cha con chỉ kịp nảy nở trong khoảng khắc và phải chia ly biền biệt. Tiếng kêu tha thiết, tiếng khóc nghẹn ngào của Bé thu trên bến sông trong buổi sớm hôm ấy mãi mãi ám ảnh trong lòng người đọc, nhắc nhở con người về sự tàn khốc của chiến tranh, về những mất mát đau thương vô bờ bến mà dân tộc ta đã gánh chịu, đã trải qua.

Ông Sáu khát khao cháy bỏng đoàn tụ với gia đình nhưng không vì thế mà ông rời bỏ lý tưởng, rời bỏ vị trí chiến đấu. Trên chiến khu, ông dành tất cả tình yêu thương, nỗi mong nhớ của mình làm chiếc lược ngà cho con. Mỗi chiếc răng lược chứa đựng biết bao nỗi nhớ niềm thương dành cho đứa con gái bé bỏng. Bất ngờ, ông Sáu hi sinh. Tình yêu con của ông đột ngột đứt bị cắt đứt bởi vết đạn tàn nhẫn của kẻ thù. Tất cả tình yêu con được kết tinh lại, gửi gắm vào chiếc lược-một biểu tượng của tình cha con thiêng liêng, bất diệt.

Chiến tranh đã gây nên nghịch cảnh, dựng nên những màn kịch thách đố con người. Nhưng họ vẫn sống và sống cao đẹp. Bé Thu sau này cũng trở thành một cô giao liên dũng cảm, cũng ra mặt trận làm nhiệm vụ, tham gia chiến đấu bảo vệ đất nước. Và khi cô nhận lấy chiếc lược từ tay người đồng đội của cha cô không khỏi nghẹn ngào. Chiến tranh có thể ngăn cách họ nhưng không thể nào giết chết tình yêu thương trong họ. Họ vẫn sống và sống anh hùng.

Qua “Chiếc lược ngà”, người đọc nhìn rõ sự tàn khốc của chiến tranh. Nó gây nên những vết thương khủng khiếp, nó làm tổn thất tình cảm gia đình, nó cắt rạch vào trái tim niềm đau nhức nhối, dai dẳng không bao giờ nhạt phai.

Truyện còn giúp người đọc nhận ra đời sống tình cảm mãnh liệt của con người Việt Nam, vẻ đẹp rực rỡ của tâm hồn Việt Nam. Chiến tranh dù khốc liệt đến đâu cũng không hủy diệt được tình cảm gia đình vốn được giấu kín và gìn giữ  trong những trái tim.

Chiếc lược ngà xứng đáng là một bài ca hào hùng và cảm động về tình cảm gia đình thiêng liêng, bất diệt trong hoàn cảnh chiến tranh ác liệt; là khúc hát ra trận hùng tráng, sáng ngời chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam.

Trong mỗi chúng ta, ai mà chẳng được sống trong những giây phút xúc động của tình cảm gia đình. Đến với văn học ta càng cảm nhận rõ nét hơn sự rung cảm đến tột cùng đó. Nếu đến với “ Bếp lửa” của Bằng Việt ta được sống lại cuộc sống êm đềm bên người bà… Đến với “Tắt đèn” của Ngô Tất Tố ta được chìm ngập trong tình mẹ con sâu nặng…Thì đến với tác phẩm “ Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng đã thể hiện thật cảm động tình cảm cha con của ông Sáu và bé Thu.

Dưới cây bút tài ba của nhà văn ta được đến với những tình huống vô cùng độc đáo và bất ngờ, qua đó càng nhấn mạnh tình cảm cha con sâu sắc cao đẹp trong cảnh ngộ éo le. Cái cảnh ngộ đã làm bé Thu và ông Sáu trở nên xa cách và lạnh lùng.

Sau tám năm xa cách gia đình, vợ con để đi chiến đấu lúc nào ông Sáu cũng nuôi trong mình hy vọng là được về thăm  nhà. Thế rồi cái ước mơ đó đã trở thành hiện thực, ông được về thăm nhà, thăm vợ con. Lúc về đến nhà ông vô cùng hồi hộp được nhìn thấy đứa con sau bao năm xa cách, nhưng ông càng hy vọng bao nhiêu thì càng thất vọng bấy nhiêu. Bé Thu – con gái ông đã không nhận ra cha bởi vì cái vết thẹo dài trên má. Đã làm cho ông Sáu đau lòng nhưng ông vẫn yêu thương con bằng tất cả tấm lòng. Chỉ vì cái vết thẹo mà chiến tranh tàn khốc đã gây nên đã tạo ra những bi kịch đáng buồn, là bức rào ngăn cản cha con. Đọc tác phẩm, ta thấy trong mình sục sôi sự căm ghét chiến tranh, không những gây nên sự hy sinh đau khổ mà còn gây lên những trớ trêu mà ngay cả những đứa trẻ thơ ngây, hồn nhiên cũng phải gánh chịu. Hành động chạy vụt đi của bé Thu khi ấy cũng chỉ là xuất phát từ tình yêu mà bé dành cho cha, vì người cha trước mặt không giống với người cha trong ảnh mà mẹ đã chỉ. Bé cũng chỉ là nạn nhân của chiến tranh, không được sống gần gũi, yêu thương của cha mà phải xa cha từ nhỏ. Nhưng vết thẹo dài trên mặt ấy chỉ là bức cản tạm thời, nó đã không che lấp được tình cha con. Tình cha con sâu nặng đã vượt lên trên tất cả sự đau thương mất mát để được bên nhau. Tuy chỉ là nhưng giây phút ngắn ngủi nhưng chứa đựng là những kỷ niệm khó quên trong tâm hồn bé Thu và ông Sáu.

Mà có lẽ, ta không thể không xúc động trước tình cảm yêu thương tha thiết của ông Sáu dành cho đứa con gái.Ôi ! ta phải thốt lên trước những hành động suy nghĩ của ông Sáu khi ở căn cứ. Vì nỗi nhớ thương con da diết đã khiến ông dồn hết tâm trí và sức lực những lúc dỗi dãi ông chau chuốt làm cho con một chiếc lược thật đẹp bằng ngà voi. Cái hình ảnh ấy cứ thấp thoáng đâu đây: “ Anh cưa từng chiếc răng lược, thận trọng, tỉ mỉ và cố công như người thợ bạc”. Chiếc lược đã trở thành vật thiêng liêng quý giá chứa đựng bao nỗi nhớ thương yêu con của ông Sáu. Ông đã từng tưởng tượng cái giây phút hạnh phúc khi được tận tay trao chiếc lược cho con nhưng tất cả đã trở thành kỷ niệm, ông Sáu đã hy sinh. Một lần nữa người đọc lại thấm thía về sự mất mát hy sinh của chiến tranh.

Tóm lại, khi đọc tác phẩm “Chiếc lược ngà” với cốt truyện chặt chẽ, bất ngờ đã đưa người đọc đến với tình cảm cha con sâu nặng nhưng vô cùng éo le trong cảnh ngộ chiến tranh. Qua đó Nguyễn Quang Sáng muốn gửi đến bạn đọc rằng : tình cảm cha con là một tình cảm vô cùng thiêng liêng và cao quý đối với mỗi chúng ta. Vậy nên chúng ta hãy biết trân trọng tình cảm và quý mến tình cảm ấy.

Năm 1946, năm đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp, anh Sáu lên đường theo tiếnggọi của quê hương. Bấy giờ, bé Thu, con gái anh chưa đầy một tuổi. Chín nămđằng đẳng xa quê, xa nhà, anh Sáu vẫn mong có một ngày trở về quê gặp lại vợcon. Thế rồi, kháng chiến thắng lợi, anh được nghỉ 3 ngày phép về thăm quê, mộtlàng nhỏ bên bờ sông Cửu Long. Về đến nhà, anh tưởng tượng bé Thu - con gái anhsẽ rất vui mừng khi được gặp cha. Giờ đây, nó cũng đã mười tuổi rồi còn gì. Mangmột nỗi niềm rạo rực, phấn chấn, anh nôn nóng cho mau về đến nhà.
 
Không chờ xuồng cập bến, anh đã nhảy lên bờ vừa bước, vừa gọi: “Thu! Con!” thật tha thiết. Ta co thể tưởng tượng nỗi vui sướng của anh như thế nào. Khi anh vừabước đi, vừa lom khom người xuống đưa tay chờ con. Thế nhưng ngược lại vớinhững điều anh Sáu mong chờ.
 
Bé Thu tròn mắt nhìn anh ngạc nhiên rồi bỏ chạy. Phản ứng của bé Thu khiến anh Sáu sửng sờ, đau khổ. Còn gì đáng buồn hơn khi đứa con mà anh hết lòng thươngyêu và khắc khoải từng ngày để được gặp mặt, giờ đây trở nên xa lạ đến mức phũphàng ấy.
 
Thế rôì, anh Sáu tìm mọi cách gặp con để làm quen dần vì anh nghĩ rằng khi anh đi nó vừa mấy tháng tuổi nên nó lạ. Anh mong sao nó gọi một tiếng “ba”, vào ăncơm nó chỉ nói trống không “Vô ăn cơm!”
 
Bữa sau, cũng là ngày phép thứ hai, bé Thu trông hộ mẹ nồi cơm để chị Sáu chạy mua thức ăn. Trước khi đi, chị Sáu dặn nó có gì cần thì gọi ba giúp cho. Nồicơm quá to mà bé thu thì còn nhỏ, vậy mà khi nồi cơm sôi không tìm được cáchnào để chắt nước, loay hoay mãi, nó nhìn anh Sáu một lúc rồi kêu lên: “Cơm sôirồi, chắt nước dùm cái!” anh Sáu vẫn ngồi im, chờ đợi sự thay đổi của nó. Thếnhưng, nó nghĩ ra cách lấy vá múc ra từng vá nước chứ nhất định không chịu gọianh Sáu bàng “Ba”. Con bé thật đáo để!
 
Đến bữa ăn cơm, anh Sáu gắp cho bé Thu một cái trứng cá to, vàng bỏ vào chén.Lúc đầu nó để đó rồi bất thần hất cái trứng ra làm cơm đổ tung toé. Giận quá,không kìm được nữa, anh Sáu vung tay đánh vào mông nó. Thế là bé Thu vội chạyra xuồng mở “lòi tói” rồi bơi qua sông lên nhà bà ngoại.
 
Phép chỉ còn ngày cuối cùng, anh Sáu phải trở về đơn vị để nhận nhiệm vụ mới.Bao nhiêu mơ ước được hôn, ôm con vào lòng từ bấy lâu nay của anh Sáu giờ chỉcàng làm cho anh thêm đau lòng và gần như anh không còn để ý đến nó nữa.
 
Thân nhân, họ hàng đến chia tay anh cũng khá đông nên anh cứ bịn rịn mãi. ChịSáu cũng lo sắp xếp đồ đạc cho chồng, không ai quan tâm bé Thu đang đứng bơ vơmột mình bên cửa nhà. Thì ra nó theo bà ngoại trở về vì bà ngoại sang đây đểtiễn chân anh Sáu. Giờ này, trên gương mặt Thu không còn cái vẻ bướng bỉnh,ương ngạnh nữa , mà thoáng một nét buồn trông đến dễ thương. Nó nhìn mọi người,nhìn anh Sáu. Đến lúc mang ba lô và bắt tay với mọi người, anh Sáu mới nhìnquanh tìm bé Thu. Thấy con, dường như mọi việc trong ba ngày phép hiện lêntrong anh nên anh chỉ đứng nhìn con với bao nỗi xót xa ... cuối cùng, anh cũngphải nói lên lời chia tay với con mà không hy vọng bé Thu sẽ gọi một tiếng “ba”thiêng liêng ấy.Thật là đột ngột và không ngờ, bé Thu chạy đến bên anh Sáu vàtiếng “Ba!” được thốt lên thật cảm động biết nhường nào. Nó ôm chầm thật chặtnhư không muốn rời ba nữa. Nó khóc, khóc thật nhiều và thét lên những lời khiếnmọi người xung quanh đều xúc động: “Không cho ba đi nữa, ba ở nhà với con!”
 
Sung sướng, hạnh phúc và cũng thật đau lòng, anh Sáu cũng chỉ biết ôm con vàkhóc cùng với con. Rồi cũng đến lúc phải chia tay, thật bịn rịn vô cùng. Vừamới nhận được tiếng “ba” của đứa con thân yêu cũng là lúc phải nghẹn ngào chiatay với con để trở về đơn vị làm tròn trách nhiệm khi đang ở quân ngũ.
 
Trước kia anh Sáu đã thương con, giờ đây anh càng thương con gấp bội. Bởi lẽanh đã hiểu lí do vì sao bé Thu quyết định từ chối không gọi anh bằng “ba” từba hôm nay.
 
Làm sao chấp nhận một người xa lạ mà khuôn mặt không giống trong tấm ảnh mà mẹnó thường ngày vẫn nói với nó đó là “ba” được. Chính vết sẹo quái ác kia đã làmcho bé Thu không nhận anh Sáu, hằn học với anh Sáu. Sau khi hiểu rõ nguyên nhâncủa vết sẹo hằn trên gương mặt của ba, bé Thu mới thấy hổ thẹn và ăn năn. Tìnhcảm cha con bỗng dâng đầy, tràn ngập trong lòng em. Tình cảm đó được thể hiệnbằng thái độ, cử chỉ dồn dập, gấp rút khi nó gọi và ôm chầm lấy anh Sáu.] Ba ngày phép ngắn ngủi nhưng lại rấtngặng nề với anh Sáu và bé Thu. Nghịch cảnh này là một trong muôn ngàn nghịchcảnh khác mà đã có biết bao gia đình phải ngậm ngùi vì những ngộ nhận đángthương. Đó cũng là một sự thật đau lòng của nước Việt Nam ta trong những năm kháng chiếnchống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược.

Suy nghĩ của em về đời sống tình cảm gia đình trong chiến tranh qua truyện ngắn Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng.

Mở bài

Trong thời gian hoạt động ở chiến trường Nam Bộ, Nguyễn Quang Sáng đã sáng tác truyện ngắn Chiếc lược ngà. Truyện được viết năm 1966 và được đưa vào tập truyện cùng tên.

Truyện thể hiện thật cảm động tình cảm gia đình sâu sắc, bền chặt giữa các thành viên trong gia đình ông Sáu.

Qua tình cảm gia đình ông Sáu, tác giả giúp ta hiểu được sâu sắc hơn, đầy đủ hơn tình cảm gia đình nói chung trong thời kì đất nước có chiến tranh.

Thân bài

a) Tình cảm giữa các thành viên trong gia đình ông Sáu (anh Sáu)

* Tình cảm giữa vợ chồng ông Sáu

• Đầu năm 1946, ông Sáu lên đường đi kháng chiến.
• Khi ông đi, đứa con gái của ông chưa đầy một tuổi.
• Trong những năm ông đi kháng chiến, bà Sáu vượt qua chặng đường khó khăn trong chiến tranh đi thăm ông được mấy lần.
• Suốt bảy tám năm trời ông tham gia kháng chiến, bà Sáu ở nhà một mình nuôi con, chung thủy chờ chồng.

Tình cảm của vợ chồng ông Sáu thật đáng trân trọng cảm phục. IĨỌ đã vì hạnh phúc chung của dân tộc mà sẵn sàng chia tay.

* Tình cảm giữa ông Sáu và con gái (bé Thu)

– Tình cảm của ông Sáu dành cho bé Thu:

+ Khi ông Sáu ra đi kháng chiến, con gái ông chưa đầy một tuổi.

+ ơ chiến khu, ông chĩ được ngắm nhìn con qua tấm hình.

+ ở nhà, con gái ông cũng chỉ được biết ba mình qua tấm hình.

+ Lần gặp đầu tiên sau những tháng năm dài xa cách đã làm rung cảm trái tim bao người đọc bơi tình cảm cha con thiêng liêng.

Đến lúc được về, cái tình người cha cứ nôn nao trong người anh; không thể chờ xuồng cập lại bến, anh nhún chân nhảy thót lên, xô chiếc xuồng tạt ra; Anh bước vội vàng với những bước dài, rồi dừng lại kêu to: Thu ! con; Giọng lặp bặp run run: ba dây con!.

Ong Sáu luôn tìm cách gần gũi con: Suốt ngày anh chẳng di đâu xa, lúc nào cũng vỗ về con.

Trước khi đi anh muốn ôm con, hôn con, nhưng hình như lại sợ nó giẫy lên lại bỏ chạy, nên anh chỉ dứng nhìn nó. Anh nhìn nó với dôi mắt trìu mến lẫn buồn rầu.

Ong Sáu ân hận vì đã đánh con.

Khi con gái ôm chặt lấy anh, Không ghìm dược xúc động và không muốn cho con thấy mình khóc, anh Sáu một tay ôm con, một tay rút khăn lau nước mắt, rồi hôn lèn mái tóc con.

+ Tình yêu con tha thiết của ông Sáu thể hiện sâu sắc khi ông ở khu căn cứ.

Những ngày ở rừng khu căn cứ lúc nhớ con, anh cứ ân hận sao mình lại đánh con. Nỗi khổ tâm đó cứ giày vò anh.

Khi có được mảnh ngà voi, anh hớt hải chạy về, tay cầm khúc ngà đưa lên khoe với tôi. Mặt anh hớn hở như một dứa trẻ được quà. Bằng tình yêu thương của người cha, ông Sáu đã từng ngày từng ngày ngồi cưa mảnh ngà thành một chiếc lược dài độ hơn một tấc. Trên sống lưng lược có khắc một hàng chữ nhỏ mà anh đã gò lưng, tẩn mẩn khắc từng nót: Yêu nhớ tặng Thu con của ha. Những đêm nhớ con, anh lấy cây lược ra ngắm nghía rồi mài lẽn tóc cho cây lược thêm bóng, thêm mượt. Có cây lược, anh càng mong gặp lại con.

Trong giờ phút cuối cùng, không còn đủ sức trăng trối lại điều gì, hình như là chí có tình cha con là không thể chết được, anh đưa tay vào túi, móc cây lược dưa cho tôi và nhìn tôi một hồi lâu.

Phải là người yêu con tha thiết, ông Sáu mới có tâm trạng, hành động và những lời nói như vậy.

• Tình cảm của bó Thu dành cho ông Sáu

+ Bé Thu rất yêu ba, bổ ngắm nhìn ba trong tấm hình ba mình chụp với má.

+ Bé Thu cương quyết không nhận ông Sáu là ba mình vì thấy ông không giống với hình ba chụp chung với má. Sự cương quyết đó thể hiện qua cách nói trống không, qua việc tự chắt nước cơm mà không gọi nhờ ba, qua việc hất cái trứng cá to, vàng ông Sáu gắp vào chén cho mình làm tung tóe cơm ra mâm…

+ Bé ân hận, trằn trọc, không ngủ được khi nghe ngoại giảng giải về việc vì sao ba mình có vết sẹo trên má. Nghe bà kể nó nằm im, lăn lộn và thỉnh thoảng lại thở dài như người lớn. Vì thế, trong giờ phút chia tay với cha, tình yêu và nỗi mong nhớ với người cha xa cách dã bị dồn nén bấy lâu, nay bùng ra thật mạnh mẽ và hối hả, cuống quýt, có xen lẫn cả sự hối hận.

+ Lần đầu tiên Thu cất tiêng gọi ba và tiếng kêu như tiêng xé, rồi nó vừa kêu vừa chạy xô tới, nhanh như một con sóc, nó chạy thót lẽn và dang hai tay ôm chặt lấy cổ ba nó; Nó nghĩ hai tay không giữ được ba nó, nó dang cả hai chân rồi câu chặt lấy ba nó, và dôi vai nhỏ bé của nó run run. Biết là ba phải đi, bổ Thu mếu máo: Ba về ! Ba mua cho con một cây lược nghe ba!.

b) Suy nghĩ của em về tình cảm gia đình trong chiến tranh

• Trong chiến tranh, tình cảm của gia đình ông Sáu thật thiêng liêng, bền chặt và cảm động. Đó cũng chính là tình cảm của biết bao gia đình khác khi đất nước có chiến tranh.

• Trong chiến tranh khốc liệt, tình cảm gia đình đã tạo nôn sức manh, niềm tin để giúp cho mỗi người vượt qua được khó khăn, thử thách.

Kết bài

• Chiếc lược ngà là câu chuyện thật cảm động về tình cảm vợ chồng, về tình cha con sâu nặng.
• Kẻ thù có thể cướp đi sinh mạng của con người nhưng không bao giờ chúng có thể chia rẽ được tình cảm gia đình thiêng liêng và bền chặt.
• Qua câu chuyện, ta còn thấy được ngòi bút tài hoa, óc quan sát tinh tế và thái độ trân trọng của nhà văn Nguyễn Quang Sáng dành cho những con người yêu nước, sẵn sàng hi sinh quyền lợi cá nhân vì quê hương, đất nước.

tất cả bài văn rất hay cảm ơn các bạn đã giúp minh vượt qua ki thi