Vậy mà đó lại là sự thật. Một sự thật mà đến cả người dửng dưng nhất cũng thấy xốn xang. Tôi như thấy trước mắt mình cảnh người bác của ông Hằng nằm chết co rúm lại mà miệng vẫn còn vương mấy cọng rơm. Tôi không khỏi rùng mình khi đọc tới chi tiết người ta ăn cả đất, ăn bất cứ thứ gì có thể. Ôi, người ta có nắm gạo cũng phải giấu kín đi, phải ngày đêm canh chừng vì sợ cướp. Người ta chạy theo những chiếc xe ngựa, xe trâu để lượm phân, với mong mỏi biết đâu có mấy hạt đậu, hạt ngô còn sót trong đó. Hễ ra đường là thấy xác chết nằm la liệt, đến không còn chiếu để chôn... Còn cảnh tượng nào thương tâm hơn, xót xa hơn thế!

Mà câu chuyện đâu phải ở thế kỷ nào xa xôi, nó xảy ra chỉ mới cách đây 60 năm thôi. Vậy mà sau 60 năm chúng ta đã dường như quên hẳn. Quên rằng có một thời kỳ đồng bào chúng ta vì đói mà chết. Có biết sâu sắc những gì ông cha ta đã trải qua mới thấy quí những gì chúng ta đang có hôm nay.

Một bữa cơm no, đối với chúng ta bình thường quá, vậy mà đó từng là mơ ước rất xa vời của biết bao con người trong cảnh đói. Mới thấy tội ác chiến tranh đáng sợ quá! Đâu thể tính bằng bom đạn, thương vong. Nạn đói năm ấy, rồi hậu quả của chất độc da cam... sẽ mãi là niềm đau không gì có thể bù đắp được.

Tôi xin được gửi lời thán phục đến người viết bài báo khiêm nhường này, đã chọn một đề tài vô cùng có tầm vóc (Tuổi Trẻ ngày 2-3). Những con số mà tác giả đưa ra để so sánh với thiên tai sóng thần hoặc trận bom nguyên tử là những con số vô cùng thuyết phục để người đọc có một nhận thức chính xác hơn về sự đau khổ mà những kẻ ngoại xâm đã gây ra cho dân ta.

Con số 10% là một phỏng định và nếu chính xác, thảm họa nạn đói 1945 có thể dùng so sánh với tội ác diệt chủng. Người Việt và nhất là thế hệ trẻ Việt cần nhìn lại vấn đề này một cách trân trọng hơn và mãi mãi chúng ta không thể lãng quên nỗi đau của dân tộc.