Mùa xuân đã về trên khắp mọi miền của dải đất hình chữ S. Nắng mới rọi chiếu những mái nhà xanh đỏ, những cành cây khẳng khiu đang e ấp nụ non và những con đường rộn vang tiếng cười nói của người dân đi chợ Tết. Chợ Tết quê tôi bao giờ cũng nhộn nhịp và tưng bừng hơn tất cả các phiên chợ thường ngày.

Người ta gọi phiên chợ là chợ Bưng. Chợ khá rộng, nằm trong một con ngõ khá rộng ven quốc lộ 6. Sáng 23 tháng Chạp, khu chợ náo nhiệt, rộn ràng và tràn đầy sắc xuân. Ai đã được chứng kiến khung cảnh họp chợ này có lẽ chẳng thể nào quên.

Từ tờ mờ sáng, tiếng xe đã kêu vang inh ỏi khắp nơi. Thời khắc này chủ yếu là thanh âm những người bán hàng ra bày biện hàng hóa của mình cho kịp giờ đón khách. Những chiếc xe tải chất bao nhiêu là chậu quất, cành đào. Những chiếc xe máy thồ bao nhiêu đồ gia dụng, bánh trái. Mấy bác gái đã gồng gánh những gánh lá dong xanh tươi và bày biện cẩn thận. Họ chào nhau, gọi nhau, hỏi nhau về hàng này, thứ nọ, vô cùng phấn khởi.

Trời sáng dần, mặt trời nhô qua đồi cam, bãi mía để vươn mình trên khung trời xanh. Nắng ấm làm kẻ mua, người bán tấp nập hơn bao giờ hết. Từ đầu ngõ, người ta bày biện đủ thứ: gia súc, gia cầm, nông sản, đồ gia dụng. Bước vào cổng chợ, tôi thấy ngay những quán hàng ăn thơm nức. Chợ Bưng được họp ở một tòa nhà khang trang hai tầng với mặt nền bê tông chắc chắn và rất sạch sẽ nhưng người ta chủ yếu bày biện hàng hóa ở sân và tầng một. Chợ chia thành nhiều khu những theo hàng hóa họ bán rất ngăn nắp, trật tự. Bên phải sân là dãy hàng tạp hóa với đủ thứ đồ. Người dân nhanh chóng tìm mua cho mình những thứ cần thiết: hương cúng ông bà tổ tiên, các loại bánh kẹo, bột giặt,… Tầng một của khu chợ là chỗ bán trang phục. Rất nhiều bộ quần áo xuân đủ sắc mà, đủ kiểu dáng, kích cỡ được treo trên các sạp hàng. Người dân xúm lại sạp hàng bán những tấm vải thổ cẩm được thuê dệt tỉ mẩn. Mấy em nhỏ gương mặt ửng hồng ngó nghiêng khắp nơi để ngắm nhìn. Bên trái sân là nơi người ta bán nông sản: lá dong, chuối tiêu, lạt dang, trứng, gạo,… Ai đến với khu chợ chắc chắn sẽ bị thu hút ánh nhìn bởi vô vàn sạp cam vàng tươi. Họ còn khéo léo xếp cam thành nhiều hình thù khác nhau. Cam là đặc sản của mảnh đất núi non này nên tôi đều thấy trên gương mặt người bán niềm hởn hở vì một mùa bội thu. Mấy vị khách nếm thử rồi khen tấm tắc. Hàng bán gà, bán cá hôm nay là đông đúc nhất. Người ta lựa chọn những con cá đẹp nhất để tiễn chúng về chầu trời. Có lẽ, chẳng bao lâu nữa, những con cá ấy sẽ lên thiên đình để bẩm báo công việc một năm đã qua và cầu cho một năm mới an khang, thịnh vượng.

Mặt trời đã lên giữa khung trời. Bóng các bà, các cô đi chợ đã thu ngắn lại giữa khoảng sân. Những nhành hoa vẫn luôn tỏa hương gọi người đến mua. Mấy chậu đào còn e ấp nụ đợi ngày bung nở. Người ta vẫn í ới chèo kéo khách mua hàng. Ngoài bờ tường, mấy chú chim én khẽ đậu trên những chùm hoa cam và vươn cổ hót líu lo như hòa vào không khí ngày chợ. Hồi lâu, chợ tan. Khách đến chợ đã vãn. Người bán hàng cũng dần thu dọn đồ về. Gươg mặt ai cũng vui vẻ vì một ngày làm việc hiệu quả. Trên sân bây giờ chỉ còn một vài thứ sót lại. Người ta cũng nhanh chóng quét dọn để chờ phiên chợ sau.

“Mừng Tết đến và lộc đến nhà nhà. Cánh mai vàng, nụ cười hồng thắm xinh…” Khúc nhạc xuân đang vang lừng khắp phố huyện nhỏ. Phiên chợ Bưng khép lại với muôn niềm háo hức của người dân. Đó là cảnh tượng quen thuộc nhưng là nét đẹp sinh hoạt đặc trưng mà những người con của quê hương sẽ chẳng bao giờ quên.

“Quê hương mỗi người chỉ một

Như là chỉ một mẹ thôi

Quê hương nếu ai không nhớ

Sẽ không lớn nổi thành người”

Quê hương luôn là mảnh đất mang đến cho em thật nhiều điều thú vị. Một trong số ấy là phiên chợ mỗi tháng chỉ họp hai lần vào ngày 15 và 30 hàng tháng.

Phiên chợ bắt đầu từ lúc sáng sớm. Khi ông mặt trời còn chưa thức dậy, những tia nắng đầu tiên còn chưa chiếu xuống mặt đất. Màn đêm vẫn còn bao phủ khắp không gian và làn sương trắng mỏng như tấm màn vẫn chưa tan hết. Bầu trời vẫn còn tối đen, mọi người đã lục đục sắp xếp và đến chợ để lựa chọn cho mình những chỗ ngồi tốt. Vì đây là chợ phiên, mỗi tháng chỉ họp vài lần nên sẽ không có chỗ ngồi cố định mà ai đến trước sẽ ngồi trước.

Nói là chợ nhưng thực chất đây là một bãi đất trống, bằng phẳng và rộng rãi. Vì phiên chợ họp thường xuyên nên có những cái lán được người ta dựng lên, dù không phải tạm bợ nhưng cũng không phải là kiên cố, vững chắc. Lán được dựng bằng những thân cây lớn bằng hai bắp chân người, cao khoảng chừng 2 mét, phía trên được lợp mái bằng cỏ khô, lá cọ phòng khi trời mưa, người ta còn có chỗ trú. Những chiếc lán ấy trở thành địa điểm lí tưởng cho những người bán hàng. Vì thế mà trong trí nhớ của em, mỗi lần đến phiên chợ, bà và mẹ đều phải thức dậy thật sớm để đến chợ để có thể ngồi trong những cái lán ấy. Em cũng đã có lần theo chân bà và mẹ đi phiên chợ sớm.

Đó là một buổi sáng đẹp trời. Vẫn như mỗi ngày phiên chợ họp, trời vẫn còn tối đen nhưng chợ đã đông người lắm rồi. Bà và mẹ đến sớm nên ngồi trong cái lán gần lối vào của chợ - một địa điểm đẹp để buôn bán. Mẹ và bà mang theo ngô, giỏ do ông và bố đan cùng với trứng và vài con gà để bán. Mẹ sắp xếp gian hàng thật gọn gàng và đẹp mắt để chờ đón những vị khách đầu tiên.

Ông mặt trời đã thức dậy, tỏa những tia nắng xuống mặt đất. Nắng lên khiến cho những làn sương mỏng tan dần, chỉ còn lai những giọt nước trong veo đọng trên cỏ, long lanh như những hạt ngọc. Giữa không gian tinh khôi của buổi sớm, em hít một hơi thật sâu để không khí trong lành lấp đầy trong phổi. Quả thực là dễ chịu! Trên cành cây, chim chóc đã bắt đầu cất tiếng hót bắt đầu một ngày mới. Những chú ong bướm cũng đã rời tổ đi kiếm mật. Hoa bắt đầu hé nở, tỏa ra mùi hương thơm mát. Phía xa xa, từng đám mây trắng vẫn lững lờ lưng chừng núi như chẳng muốn tiếp tục cuộc hành trình của mình nữa.

Người đến chợ ngày càng đông. Đủ mọi mặt hàng được bày bán. Phía cuối chợ là hàng cá của những cô chú hàng chài. Những con cá tươi ngon, vảy bạc trắng, miệng vẫn còn ngáp ngáp để thở được bày trên những cái mẹt được lót lá chuối hoặc là một tấm lưới giống như chiếu nhưng được đan dày hơn. Trước mẹt cá là những chiếc chậu nhỏ, đầy cua, ốc và cả những con trai béo mập, to tướng. Lũ trẻ con theo bà, theo mẹ đi chợ thích nhất là nhìn những con cua đen trũi với cái càng to chạy loạn trong chậu. Người bán hàng là một người phụ nữ khoảng tầm 30 tuổi. Nước da của cô ấy ngăm ngăm, khuôn mặt tròn tròn bầu bĩnh và miệng lúc nào cũng nở nụ cười tươi tắn dù rất nhiều khách hàng hỏi. Ngồi gần đó là cô hàng rau. Những mớ rau xanh non, mát mắt được bó thành từng bó nhỏ nhỏ xinh xinh và được sắp xếp gọn gàng. Rau nào ra rau ấy chứ không phải vứt lên sạp một cách bừa bộn. Sạp hàng của cô nho nhỏ mà lại đầy màu sắc. Góc bàn cô bày nào rau muống, nào rau cải, nào rau ngót, chính giữa là những túi nhỏ đựng các loại rau thơm, túi nào cũng đầy đặn, phủ một lớp nước trên bề mặt. Gần cô hơn là những quả cà chua đỏ chót, những quả chanh xanh rì, quả chuối xanh, quả ớt đỏ vàng. Chỉ là một sạp bán rau thôi mà cũng có đủ thứ màu sắc rồi. Cô bán hàng như một người nghệ sĩ, chỉ cần ai đó nói muốn mua rau gì, tay cô lại thoăn thoắt, vừa lấy rau, vừa gói lại cẩn thận, miệng thì trò chuyện, tươi cười. Chao ôi, sao mà cô ấy có thể làm được thế nhỉ?

Trong chợ cũng có những cô, những bà bán đồ ăn. Nào xôi, nào bánh cuốn, nào bánh đúc. Có cả một bác bán phở ở góc bên phải của chợ. Bác có một gánh phở, được sắp xếp rất khéo. Bà em bảo, bác là người Hà Nội lên đây nên phở bác nấu và cách bác bày biện cho gánh phở cũng mang phong cách nhẹ nhàng, thanh lịch của người Hà Nội. Bát phở ngày ấy cũng chẳng cầu kì. Bác có một chiếc đĩa to, trên đó đặt nhân của phở có thịt gà, thịt lợn, bung, mọc. Ngoài rìa của đĩa là rau thơm, hành hoa, rau mùi cắt nhỏ. Bên kia của gánh là chiếc bếp than hồng với nồi nước dùng thơm lừng nghi ngút khói. Bác không làm sẵn mà chỉ có người ăn bác mới tráng phở, bỏ nhân, rau thơm vào rồi chan nước dùng là bát phở nóng hổi đã sẵn sàng. Em vẫn còn nhớ mùi vị ngọt thanh, thơm thơm, miếng thịt xíu mềm mềm đủ vị của bác mà bà đã từng mua cho em ăn. Mùi vị ấy đến gờ em không còn được nếm thử nữa, vì không biết bác bán phở đã chuyển đi đâu mât rồi.

Chợ càng lúc càng đông người, mọi người ai cũng cười nói vui vẻ. Theo phía sau các bà các mẹ vẫn là những đứa bé mập mạp với khuôn mặt háo hức, nụ cười thường trực trên môi. Trên tay mỗi đứa cũng đang cầm đồ ăn, ăn với vẻ hài lòng. Chao ôi, chúng nó ăn mới ngon lành làm sao. Em còn nhớ mãi khuôn mặt của một bé gái với khuôn mặ bầu bĩnh. Chắc bé chỉ khoảng ba tuổi thôi. Trên mặt lấm lem những đất cát, chắc vừa chơi cùng với mấy đứa trẻ kia. Trên khuôn mặt non nớt ấy nổi bật đôi mắt to, tròn, trong veo. Em yêu đôi mắt của bé ấy quá. Nhìn thấy nó em như thấy cả một bầu trời đầy sao lấp lánh vậy. Bé đang cầm một chiếc kẹo mật nhỏ xíu, cho trong miệng ăn ngon lành. Đôi môi bé xinh cứ hé ra hợp vào mút chiếc kẹo. Nhìn bé em chỉ muốn tiến lại gần, thơm lên đôi má núng nính ấy một cái mà thôi.

Em ngồi trong lán quan sát phiên chợ còn bà và mẹ thì mải bán hàng. Hai người chỉ dặn em không được đi xa vì có thể sẽ bị lạc. Bà và mẹ thì luôn tay, em chỉ có thể giúp gói đồ, buộc lại đưa cho các bác đang đứng ngoài, chứ cũng không biết bán thế nào. Chợ cứ đông đúc như thế cho đén tận giữa trưa. Mặt trời lên đến đỉnh đầu nên người đến chợ cũng thưa dần, mọi người cũng chuẩn bị thu dọn đồ đạc để về nhà. Nhà ai cũng cách chợ 5-6 cây số nên phải về nhà sớm, trước khi mặt trời lặn. Bà và mẹ đã bán gần hết số đồ đạc hai người mang đi, chỉ còn lại một ít trứng và mấy cái giỏ. Em giúp hai người thu dọn những thứ linh tinh, quét sạch rác rưởi trong và xung quanh lán rồi theo bà và mẹ trở về nhà.

Phiên chợ đã hết nhưng ấn tượng của nó thì vẫn sẽ còn lại mãi trong tâm trí của em với sự nhộn nhịp, dân dã và bình dị ấy. Bây giờ em đã lớn, chợ phiên cũng họp thường xuyên hơn nên em cũng không còn háo hức như ngày còn bé nữa. Nhưng dù thế nào, phiên chợ ở quê em vẫn sẽ là kỉ niệm đẹp mà em mang theo trong suốt quãng đời sau này.