Kỳ lân là gì?

Kỳ lân (trong văn hóa Á Đông) còn gọi là lân, li, là một trong 4 linh vật của tứ linh theo tín ngưỡng dân gian Á Đông như tại Triều Tiên, Nhật Bản, Trung Quốc, Việt Nam... Trong truyền thuyết của Trung Quốc thì Kỳ Lân được coi là đã trở nên giống như một con hổ sau khi sự biến mất của chúng trong thực tế và được cách điệu theo kiểu con hươu cao cổ trong triều đại nhà Minh.



Kỳ lân trong văn hóa châu Âu, là một sinh vật thần thoại, với hình dáng phổ biến được biết đến như là con ngựa trắng có một sừng trên trán hoặc có thể có 2 cánh. Tuy vậy, kỳ lân truyền thống còn có thêm chòm râu dê, đuôi sư tử, và bộ móng xẻ như trâu bò. Điều này khiến nó khác biệt với một con ngựa thường.


Bức Trinh nữ dịu dàng và trầm ngâm có sức mạnh thuần dưỡng kỳ lân (1602), tranh fresco,Domenico Zampieri, trưng bày tại Palazzo Farnes, Roma

Kỳ Lân cũng là tên một chòm sao
Chòm sao Kỳ Lân 麒麟, (tiếng La Tinh: Monoceros) là một trong 88 chòm sao hiện đại, mang hình ảnh con kì lân. Chòm sao này có diện tích 482 độ vuông, nằm trên thiên cầu nam, chiếm vị trí thứ 35 trong danh sách các chòm sao theo diện tích. Chòm sao Kỳ Lân nằm kề các chòm sao, Đại Khuyển, Tiểu Khuyển, Song Tử, Trường Xà, Thiên Thố, Lạp Hộ, Thuyền Vĩ.

Kỳ Lân cũng dùng để gọi một Startup đạt giá trị 1 tỷ đô la Mỹ, những Startup này được gọi là các Unicorn (Startup Kỳ Lân)

Kỳ lân trong văn hóa Á Đông
Lân có đầu nửa rồng nửa thú, đôi khi chỉ có một sừng, do không húc ai bao giờ nên sừng này là hiện thân của từ tâm. Phần nhiều lân có sừng nai, tai chó, trán lạc đà, mắt quỷ, mũi sư tử, miệng rộng, thân ngựa, chân hươu, đuôi bò. Thực ra trong tạo hình của người Việt chúng ta khác tưởng tượng này. Chúng thường được thể hiện trong tư cách đội tòa sen, làm chỗ dựa cho Văn Thù bồ tát hay các Hộ pháp, và nhiều khi ngồi trên đầu cột cổng hay xuất hiện trên mái nhà. Trong những tư cách này chúng xuất hiện cho sức mạnh của linh vật tầng trên, cho trí tuệ và như thể chúng có khả năng kiểm soát tâm hồn những người hành hương.


Tượng một con kỳ lân tại Bắc Kinh, Trung Quốc

Một dáng hóa thân khác của kỳ lân là con long mã, bao giờ cũng được thể hiện chạy trên sóng nước (lấy từ tích Vua Vũ trị thủy). Người ta thường hiểu rằng: long là rồng, rồng thì bay lên, nghĩa là tung, tượng trưng cho kinh tuyến, thời gian - mã là ngựa, chạy ngang, là hoành, tượng trưng cho vĩ tuyến, không gian. Như vậy long mã tượng trưng cho sự tung hoành của nam nhi, cho thời gian và không gian, long mã chạy là biểu hiện cho vũ trụ vận động, đồng thời tượng trưng cho thánh nhân.