Jaan Kross là ai?

Jaan Kross là một nhà văn người Estonia. Ông đã được đề cử nhiều lần cho giải thưởng Nobel về văn học trong những năm đầu thập niên 1990. Hôm nay, Google Doodle đổi sang kỷ niệm ngày sinh nhật 19/2 của ông.

Sinh năm 1920 tại Tallinn, Kross theo học trường Ngữ pháp Jakob Westholm. Đây chính là cảm hứng để ông cho ra đời cuốn tiểu thuyết học đường tuyệt vời Wikmani poisid năm 1988 (tựa đề tạm dịch Những chàng trai Wikman). Sau đó, ông học luật tại Đại học Tartu và bị người Đức bắt giữ, sau đó bị tình báo Liên Xô KGB bắt sau chiến tranh. Khi trở về tám năm sau, từ các trại lao động và lưu vong nội bộ ở Nga những năm 1946 - 1954, Kross là người đổi mới nội dung và hình thức của thơ ca Estonia, đưa ra hướng đi mới. Tuyển tập thơ đầu tiên của ông Söerikastaja (The Coal Enricher, 1958) đã được sáng tác khi là tù nhân.

Kross bắt đầu viết văn xuôi vào nửa cuối thập niên 1990, đầu tiên với kịch bản phim, Liivimaa kroonika (Biên niên sử Livonia) liên quan đến cuộc đời của tác giả Balthasar Russow (1536 - 1600) và cũng trở thành chủ đề của kiệt tác đầu tiên, Kolme katku vahel (Giữa ba bệnh dịch, 1970), một bộ bốn tiểu thuyết. Từ thời điểm đó trở đi, Kross chuyển qua các giai đoạn gần với thời hiện tại của chúng ta trong lịch sử, mô tả các nhân vật từ lịch sử Estonia, đầu tiên là trong truyện ngắn, sau đó là tiểu thuyết, cũng là trong các tác phẩm mà ông đã rút ra kinh nghiệm của chính mình. Những anh hùng trong tiểu thuyết của ông có xu hướng là người gốc Đức hoặc người Baltic và những người có văn hóa, mặc dù bên lề xã hội và thường phải đối mặt với một tình huống khó xử về đạo đức.

Năm 1990, Jaan Kross giành giải thưởng Prix du Meilleur Livre Étranger, giải thưởng sách nước ngoài của Pháp, cho tác phẩm "Keisri hull"; sau đó là Giải thưởng Ngọn lửa vàng quốc tế của Tổ chức Ân xá Quốc tế. Ngoài ra ông còn nhận được giải Nobel Văn học cho các tiểu thuyết, tự truyện của mình.

Năm 1992, Jaan Kross đã giúp soạn thảo hiến pháp mới cho Estonia sau khi tách ra khỏi Liên Xô.

Năm 2007, nhà thơ, cây viết gạo cội của Estonia - Jaan Kross từ giã cõi đời tại thủ đô Tallinn, để lại di sản văn học đồ sộ cho nước nhà. Để vinh danh và nhớ mãi tên tuổi của ông, năm 2010 Estonia thành lập giải Giải thưởng văn học Jaan Kross để vinh danh ấn phẩm văn xuôi, thơ, kịch, dịch thuật hay lịch sử văn hóa cho các cây viết đặc sắc.

Hôm nay ngày 19/2/2020, trang chủ Google thay đổi giao diện để kỷ niệm 100 năm ngày sinh của Jaan Kross.

Hình ảnh trên trang chủ Google ngày 19/2.