Diva là gì? Các diva của Việt Nam

Diva là Nữ danh ca, đây là một danh hiệu không chính thức dành cho những giọng ca nữ xuất sắc có đóng góp cho nền âm nhạc, trên phạm vi rộng là thế giới và hẹp hơn là một đất nước.

Diva là một khái niệm ban đầu được sử dụng để mô tả một người phụ nữ nổi tiếng, có tài năng xuất chúng.
Khái niệm này có nguồn gốc từ một từ cổ trong tiếng Ý mang nghĩa là "nữ thần", vốn bắt nguồn từ hình thức giống cái của từ divus trong tiếng Latinh, có nghĩa là "một vị thần".
Trong thuật ngữ âm nhạc thế giới cũng như Việt Nam ngày nay, diva được dùng để nhắc đến những nữ ca sĩ có giọng hát tuyệt vời, sự nghiệp lâu năm, vững bền, tạo nên được một trường phái âm nhạc riêng và có sức ảnh hưởng lớn đến nền nghệ thuật của quốc gia mà người đó đã và đang hoạt động hay rộng hơn là trên toàn thế giới. Đây là một danh hiệu rất cao quí của nghề hát mà bất kì nữ ca sĩ nào cũng muốn có dù nó chưa từng được công nhận chính thức ở bất cứ đâu.

Diva: phát âm: /ˈdiː.və/

Nghĩa của chữ Diva tương tự như chữ Prima Donna (nữ ca sĩ chính của một nhà hát opera, hoặc những người phụ nữ có tài năng xuất chúng). Xem chi tiết: Prima Donna là gì?

Diva được dùng theo nghĩa xấu thì là để diễn tả một người phụ nữ nổi tiếng trong lĩnh vực âm nhạc hay phim ảnh, nhưng có những đòi hỏi cao và cực kỳ khó tính về quyền lợi cá nhân của mình. Từ tương tự trong tiếng Việt là đào "chảnh".

Tạp chí Time (số xuất bản ngày 21 tháng 10 năm 2002) cho rằng "Có thể định nghĩa một diva là một cái tôi nữ nhi điên khùng chỉ bù lại được phần nào nhờ vào chất giọng tuyệt vời".

Từ này ban đầu được dùng để chỉ những giọng ca opera nữ hoàn hảo, nhưng bây giờ thì được dùng để mô tả cả những nữ ca sĩ tài năng ở dòng nhạc đại chúng.

Cũng giống như trước đó, từ prima donna, cũng có nguồn gốc từ opera với nghĩa là "đào chánh". Khái niệm diva đã thoát ra khỏi nguồn gốc mang tính nghề nghiệp và trở nên thông dụng trong nhà hát và ngành nghệ thuật trình diễn. Để đạt tiêu chuẩn một diva, cần phải đạt một trong hai hoặc cả hai tiêu chí: một giọng hát tuyệt vời, âm vực rộng và/hoặc phong thái trình diễn cuốn hút, làm chủ được sân khấu, gây ấn tượng và truyền được cảm hứng tới người khác.

Lễ hội cho các diva
VH1 thường tổ chức chương trình diễn để tôn vinh các diva là chương trình VH1 Divas. Chương trình từng có sự xuất hiện của những giọng ca nổi tiếng như Whitney Houston, Mariah Carey, Céline Dion, Aretha Franklin, Leona Lewis, Adele, Kelly Clarkson, Beyoncé, Jennifer Hudson,...

Đêm nhạc Divas
Tập đoàn bất động sản Masteri tổ chức đêm nhạc đẳng cấp "The Master of Symphothy" với 3 đêm diễn vào 20, 21, 22/11/2015 tại Nhà hát Hoà Bình với sự góp mặt của 5 nữ danh ca hàng đầu nhạc nhẹ Việt Nam đương đại Thanh Lam, Hồng Nhung, Thu Phương, Mỹ Linh, Trần Thu Hà.
Đêm nhạc "DIVAS' NIGHT: Ngày xanh" được tổ chức bởi VPBank vào ngày 13/01/2016 tại Cung Văn hoá Hữu nghị Hà Nội với sự quy tụ của Bộ tứ diva nhạc Việt. Đây là lần đầu tiên bốn diva hội ngộ trên cùng một sân khấu tại Thủ đô Hà Nội và đêm nhạc này thực sự là một dấu ấn khó phai đối với âm nhạc Việt Nam khi bốn giọng ca nữ hàng đầu cùng hoà giọng, cùng ôn lại quá trình âm nhạc để khẳng định vị trí số một trong lòng khán giả và sức ảnh hưởng to lớn của họ đối với nhạc nhẹ Việt. Nhiều người cho rằng đêm nhạc này là khoảnh khắc lịch sử của nền nhạc nước nhà, bốn giọng ca là "Tứ đại diva" không thể thay thế.

Một số diva
Một số ca sĩ nhạc pop, nhạc đại chúng được phong là diva: Diana Ross, Aretha Franklin, Barbra Streisand, Whitney Houston, Celine Dion, Mariah Carey, Toni Braxton, Patti LaBelle, Beyoncé Knowles,...

Các diva của dòng nhạc cổ điển, opera: Birgit Nilsson, Leontyne Price, Denyce Graves, Montserrat Caballé, Kirsten Flagstad, Renee Fleming, Mirella Freni, Kathleen Battle, Anna Moffo, Renata Tebaldi, Victoria de Los Angeles, Dame Joan Sutherland, Maria Callas, Dame Gwyneth Jones, Dame Kiri Te Kanawa, Dame Elisabeth Schwarzkopf, Jessye Norman,...

Diva Việt Nam
Nền âm nhạc Việt Nam hiện mới chỉ có 4 nữ ca sĩ được phong là diva: Thanh Lam, Hồng Nhung, Mỹ Linh, Trần Thu Hà.


4 nữ Diva của Việt Nam, từ trái sang phải, lần lượt là: Hồng Nhung, Mỹ Linh, Trần Thu Hà, Thanh Lam.

Diva Việt Nam là một danh hiệu được mọi người thường dùng khi nhắc đến một vài giọng ca nữ của Việt Nam. Từ đầu thập niên 2000, khi khái niệm diva được du nhập vào Việt Nam cho đến thời điểm hiện tại, mới chỉ có bốn ca sĩ được công nhận rộng rãi là diva đó là Thanh Lam, Hồng Nhung, Mỹ Linh, Trần Thu Hà. Cả bốn người đều là những giọng ca xuất sắc của nền âm nhạc Việt Nam đương đại và đều là những người định hình cho cả một nền nhạc nhẹ nước nhà từ những năm thập niên 90 cho đến tận bây giờ, họ có ảnh hưởng rất lớn đến những thế hệ ca sĩ sau này.

Từ khi xuất hiện ở Việt Nam, khái niệm diva đã gây một số tranh cãi:
Nhạc sĩ Quốc Bảo cho rằng diva là mỹ từ của giới báo chí và không công nhận ai là diva. Nhưng gần đây, nhạc sĩ đã có những lời nhận xét tích cực dành cho bốn diva và ca sĩ Thu Phương khi năm giọng ca có dịp hội ngộ trên cùng một sân khấu. Ông khen ngợi và công nhận tài năng, cống hiến của năm người và gọi họ là "Thế hệ diva của nhạc Việt".
Theo nhạc sĩ Lê Minh Sơn, trong giới ca nhạc Việt Nam chỉ có Thanh Lam mới xứng đáng là diva.
Nhạc sĩ Đỗ Bảo cho rằng cả bốn ca sĩ Thanh Lam, Hồng Nhung, Mỹ Linh, Trần Thu Hà đều là diva.
Trong một bài phỏng vấn năm 2005, Mỹ Linh trả lời rằng ở Việt Nam chưa có ai xứng đáng là diva.
Trong một lần phỏng vấn khác vào năm 2007, Mỹ Linh phủ nhận mình là diva nhưng cho rằng NSND Lê Dung và NSƯT Thanh Lam là xứng đáng với danh hiệu cao quý đó.
Đầu năm 2010, trong chương trình Vân Tay trên kênh VTV6, Mỹ Linh đã đánh giá Mỹ Tâm là ca sĩ hội đủ yếu tố để có thể trở thành diva lớp kế cận.
Năm 2005, báo Điện ảnh - Kịch trường Việt Nam phát động một cuộc bình chọn gây tranh cãi mang tên Diva thế hệ mới 2005. Ban biên tập đưa một danh sách đề cử gồm 13 ca sĩ, sau đó rút xuống còn 9: Mỹ Tâm, Khánh Linh, Ngọc Khuê, Thu Minh, Mỹ Lệ, Hiền Thục, Hồ Ngọc Hà, Đoan Trang, Thanh Thảo.
Nhưng kết quả cuộc bình chọn không thành công. Các ca sĩ Thanh Thảo, Hồ Ngọc Hà, Mỹ Tâm xin rút tên khỏi danh sách đề cử.
Một số tờ báo khác chỉ trích Điện ảnh - Kịch trường đã quá lạm dụng danh xưng diva.
Kết quả cuối cùng trao cho Thu Minh, Hồ Quỳnh Hương và Đoan Trang. Mặc dù vậy, Thu Minh cáo bận không đến nhận dù được mời nhiều lần.

Dù là không chính thức nhưng danh hiệu Diva Việt Nam vẫn luôn được mọi người sùng ái và dành sự nể phục. Từ diva vẫn luôn được báo chí, khán giả và cả những người trong nghề, giới chuyên môn ưu ái đặt trước tên của Bộ tứ Thanh Lam, Hồng Nhung, Mỹ Linh, Trần Thu Hà mỗi lần nhắc đến suốt bao năm qua như một thương hiệu nghề nghiệp mà không phải ai cũng có được.

Xem thêm: Prima Donna là gì?

2005 đã có Hồ Ngoc Hà , Hiền Thục đã là ca sĩ đâu mà được vào danh sách Diva thế hệ mới. Báo " Âm Sao Đánh Giá " xin đừng lên tiếng lại còn xin được đánh giá . Hài