Tiến hành phản ứng xà phòng hóa theo các bước sau: Bước 1: Cho vào bát sứ 1 gam mỡ lợn và 2,5 ml dung dịch NaOH 40%. Bước 2: Đun hỗn hợp sôi nhẹ và liên tục khuấy đều bằng đũa thủy tinh (quá trình đun, có cho vào hỗn hợp vài giọt nước cất) trong thời gian 8 – 10 phút. Bước 3: Rót vào hỗn hợp 5 ml dung dịch NaCl bão hòa nóng, khuấy nhẹ, sau đó để nguội hỗn hợp. Phát biểu nào sau đây đúng?

Chọn D

Phương pháp giải:

- Mỡ (dầu thực vật) chính là chất béo.

- Dựa vào thí nghiệm thủy phân của chất béo trong môi trường kiềm.

PTTQ: (RCOO)₃C₃H₅ + 3NaOH →t0 3RCOONa + C₃H₅(OH)₃

Từ đó xét từng đáp án, rút ra được kết luận đúng, sai.

Giải chi tiết:

- Mỡ lợn chứa các chất béo no khi đun sôi với dung dịch NaOH xảy ra phản ứng xà phòng hóa (thủy phân chất béo).

PTTQ: (RCOO)₃C₃H₅ + 3NaOH →t0  3RCOONa + C₃H₅(OH)₃

Sản phẩm thu được gồm muối và glixerol dễ tan trong dung dịch kiềm nên sau bước 2 chất lỏng đồng nhất.

- Ở bước 3: Để nguội hỗn hợp và hòa tan thêm NaCl (muối ăn) vào sẽ làm giảm độ tan của muối natri stearat, thêm nữa khối lượng riêng của dung dịch lúc này cũng tăng lên.

⟹ Các muối hữu cơ (muối natri của các axit béo) bị tách ra khỏi dung dịch, nhẹ hơn dung dịch → tạo chất rắn màu trắng nổi trên dung dịch.

Xét các phát biểu:

A sai, đây là thí nghiệm về phản ứng xà phòng hóa, dầu thực vật hay mỡ đều chứa chất béo nên đều thực hiện thí nghiệm được.

B sai, vì việc nhỏ thêm vài giọt nước trong quá trình là để giữ cho thể tích hỗn hợp không đổi, nước không có vai trò xúc tác.

C sai, vì vai trò của NaCl sẽ làm giảm độ tan của muối natri stearat, thêm nữa khối lượng riêng của dung dịch lúc này cũng tăng lên → tách muối ra khỏi dung dịch.

D đúng.