Những phát minh của vật lý học cận đại đã bác bỏ khuynh hướng triết học nào?

Định nghĩa vật chất của Lênin
"Vật chất là một phạm trù triết học dùng để chỉ thực tại khách quan được đem lại cho con ng­ười trong cảm giác, được cảm giác của chúng ta chép lại, chụp lại, phản ánh và tồn tại không lệ thuộc vào cảm giác".
            - Theo Lênin, phạm trù vật chất là  một phạm trù “rộng đến cùng cực, rộng nhất mà cho đến nay, thực ra nhận thức luận vẫn chưa vượt qua được” nên không thể định nghĩa vật chất bằng phương pháp thông thường, đem quy nó về một vật thể, một thuộc tính hoặc vào một phạm trù rộng lớn hơn được. Vì vậy, Lênin đã sử dụng phương pháp mới để định nghĩa vật chất là đem đối lập vật chất với ý thức và xác định nó “ là cái mà khi tác động lên giác quan của chúng ta thì gây nên cảm giác”.
Trước tiên, cần phải phân biệt vật chất với tư cách là một phạm trù triết học với các quan niệm của khoa học tự nhiên về cấu tạo và những thuộc tính cụ thể của các dạng vật chất. Vật chất với tư cách là một phạm trù triết học chỉ vật chất nói chung, vô hạn, vô tận, không sinh ra, không mất đi.
            - Trong định nghĩa, Lênin đã chỉ rõ khi vật chất đối lập với ý thức trong nhận thức luận thì cái quan trọng nhất để nhận biết nó chính là thuộc tính khách quan. "Vật chất là thực tại khách quan đ­ược đem lại cho con ngư­ời trong cảm giác.. .và tồn tại không lệ thuộc vào cảm giác".
Như vậy, định nghĩa vật chất của Lênin bao gồm những nội dung cơ bản sau:
1. Vật chất có trư­ớc, ý thức có sau; vật chất là cái tồn tại khách quan bên ngoài ý thức và không phụ thuộc vào ý thức.
2. Vật chất là nguồn gốc khách quan của cảm giác, ý thức; cái gây nên cảm giác ở con người khi trực tiếp hoặc gián tiếp tác động lên giác quan con người.
3. Cảm giác, ý thức chẳng qua chỉ là sự phản ánh của vật chất. Ý thức con ngư­ời là sự phản ánh thực tại khách quan, nghĩa là con ngư­ời có khả năng nhận thức được thế giới.
            - Định nghĩa vật chất của Lênin đã bao quát cả hai mặt vấn đề cơ bản của triết học trên lập trư­ờng duy vật biện chứng, thừa nhận trong nhận thức luận thì vật chất là tính thứ nhất, và con người có thể nhận thức được thế giới vật chất. Như vậy, định nghĩa vật chất của Lênin đã bác bỏ thuyết không thể biết, khắc phục đư­ợc tính chất siêu hình, trực quan trong các quan niệm về vật chất.
            - Định nghĩa vật chất của Lênin còn  chống lại các quan điểm duy tâm về vật chất, tạo cơ sở lý luận để khắc phục quan điểm duy tâm về đời sống xã hội
            - Định nghĩa vật chất của Lênin còn có vai trò định h­ướng cho sự phát triển của nhận thức khoa học.

Không gian và thời gian
            - Không gian là hình thức tồn tại của vật chất, biểu hiện những thuộc tính như­ cùng tồn tại và tách biệt, có kết cấu và quảng tính
            - Thời gian là hình thức tồn tại của vật chất bao gồm những thuộc tính như­: Độ lâu của sự biến đổi, trình tự xuất hiện và mất đi của các sự vật, các trạng thái khác nhau trong thế giới vật chất
            - Không gian và thời gian tồn tại trong sự liên hệ thống nhất với nhau và đều là hình thức cơ bản của vật chất đang vận động. Quan điểm này đối lập với quan điểm duy tâm, siêu hình tách rời không gian và thời gian với vật chất đang vận động.
            Ví dụ: Niutơn coi không gian, thời gian là tuyệt đối, không biến đổi. Không gian như­ cái hộp trống rỗng khổng lồ có thể xếp vào, lấy ra các sự vật; thời gian như­ dải băng đư­ợc trải ra một cách đều đặn.
            Những phát minh trong toán học và vật lý học đã bác bỏ quan điểm trên. Hình học phi Ơclít của Lôbasepxki, Riman; thuyết tương đối của Anhxtanh đã chứng minh rằng không gian và thời gian có sự biến đổi cùng với sự vận động của vật chất. Khi vật thể vận động với tốc độ gần bằng tốc độ ánh sáng thì kích th­ước của nó rút ngắn lại, thời gian trôi chậm đi.
            Như vậy, không gian và thời gian có những tính chất sau:
            1. Tính khách quan: Vì vật chất là thực tại khách quan nên không gian và thời gian là những hình thức tồn tại của nó cũng tồn tại khách quan. Điều đó phủ nhận quan điểm của chủ nghĩa duy tâm coi không gian, thời gian chỉ là sản phẩm của ý thức con ngư­ời.
            2. Tính ba chiều của không gian và tính một chiều của thời gian.
            3. Tính vĩnh cửu và vô tận