Tác giả tác phẩm: Người thầy đầu tiên - Ngữ văn 8
I. Tác giả Ai-tơ-ma-tốp
- Ai-tơ-ma-tốp (1928 – 2008) là nhà văn Cư-rơ-gư-xtan, một nước cộng hoà ờ vùng Trung Á, thuộc Liên Xô trước đây
- Hoạt động văn học của Ai-ma-tốp bắt đầu từ năm 1952, khi ông là sinh viên Trường Đại học Nông nghiệp Cư-rơ-gư-xtan. Từ năm 1956 đến năm 1958 ông học Trường viết văn M. Goóc-ki ở Mát-xcơ-va. Sau khi tốt nghiệp (1959), Ai-tơ-ma-tốp làm phóng viên báo Sự thật thường trú tại Cư-rơ-gư-xtan.
- Một số tác phẩm chính: Gia-mi-li-a(1958), Cây phong non trùm khăn đỏ(1961), Con tàu Trắng (1970).
II. Tìm hiểu tác phẩm Người thầy đầu tiên
1. Thể loại
- Văn bản thuộc thể loại: Truyện ngắn.
2. Xuất xứ và hoàn cảnh ra đời
- Sáng tác năm 1962.
- Bối cảnh: truyện lấy bối cảnh cuộc sống ở một vùng quê miền núi còn rất lạc hậu ở Cư-rơ-gư-dơ-xtan vào những năm đầu thế kỉ XX.
3. Phương thức biểu đạt
- Phương thức biểu đạt: Tự sự.
4. Ý nghĩa nhan đề
Nhan đề “Người thầy đầu tiên” nói lên nhân vật chính của tác phẩm đó là một người thầy. Người thầy đầu tiên chính là lời kể lại của người họa sĩ và An-tư-nai về một người thầy đầu tiên của họ và của cả ngôi làng. Đó là thầy Đuy-sen – người thầy quan tâm đến các học sinh và đặc biệt là An-tư-nai.
5. Bố cục Người thầy đầu tiên
- Phần 1: Từ đầu đến “kể hết câu chuyện này”: An-Tư Nai viết thư nhờ người đồng hương kể lại câu chuyện về thầy Đuy-Sen.
- Phần 2: Tiếp theo đếm “rảo bước về làng”: Kể lại câu chuyện xây trường, và cuộc đối đáp giữa An- Tư Nai với thầy.
- Phần 3: Tiếp theo đến “còn tất cả ngồi tại chỗ nghe thầy Đuy-sen giảng bài”: Miêu tả sự quan tâm chăm sóc học trò của thầy Đuy- Sen
- Phần 4: Còn lại: Người họa sĩ boăn khoăn về chủ đề tranh.
6. Tóm tắt Người thầy đầu tiên
Truyện kể về nhân vật chính là An-tư-nai, một cô bé mồ côi, phải sống với gia đình chú thím, bị đối xử tàn nhẫn,... Thầy Đuy-sen đã kiên trì dạy An-tư-nai học chữ; hết lòng bảo vệ và giúp An-tư-nai có cơ hội lên thành phố tiếp tục việc học hành. An-tư-nai rất yêu quý thầy Đuy-sen nhưng do hoàn cảnh, thầy trò phải xa cách rồi bặt tin nhau. Mấy chục năm sau, An-tư-nai đã là một viện sĩ, trở về thăm làng và gặp lại người thầy đầu tiên của mình trong một tình huống rất éo le. Bà đã viết thư nhờ người họa sĩ đồng hương kể lại câu chuyện về thầy Đuy-sen như một hành động chuộc lỗi.
7. Giá trị nội dung Người thầy đầu tiên
- Tác phẩm cho người đọc cảm nhận được niềm tin vào cuộc sống, đó là câu chuyện không chỉ của người thầy mà còn của người cha có tấm lòng cao cả.
- Người thầy đầu tiên đã thành công khắc họa nên một câu chuyện tuyệt đẹp về tình thầy trog cũng như phản ánh được chế độ phong kiến lạc hậu với những quan niệm sai trái, không kém phần nặng nề.
8. Giá trị nghệ thuật Người thầy đầu tiên
- Lựa chọn ngôi kể, người kể tạo nên hai mạch kể lồng ghép độc đáo.
- Sự kết hợp giữa miêu tả, biểu cảm với ngòi bút đậm chất hội họa, truyền sự rung cảm đến người đọc.
- Nghệ thuật nhân hóa với những liên tưởng tác bạo đầy chất thơ tại nên sức hấp đẫn cho văn bản.
III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Người thầy đầu tiên
1. Nhân vật thầy Đuy-sen
- Yêu thương, quan tâm học trò (Không chỉ là người truyền thụ kiến thức mà còn dạy học trò cách làm người, giúp An-tư-nai tạo lập nhân cách của mình).
- Có trách nhiệm với học trò (Ra sức bảo vệ An-tư-nai, dám hi sinh tính mạng để mong đem lại cuộc sống mới đầy hi vọng cho học trò của mình).
- Có niềm tin vào tương lai tươi sáng của học trò (Tin tưởng mạnh mẽ vào năng lực của An-tư-nai, gieo vào lòng cô bé niềm tin, nghị lực trong cuộc sống).
=> Thầy Đuy-sen ấm áp, dũng cảm và cao thượng.
2. Nhân vật An-tư-nai
- Hoàn cảnh bất hạnh do thiếu thốn cả vật chất lẫn tinh thần (mồ côi cha mẹ, ở cùng chú thím, bị bắt ép gả chồng khi còn chưa đủ tuổi.)
- Tình cảm của An-tư-nai dành cho thầy Đuy-sen: cảm kích, biết ơn thầy.
- Số phận người phụ nữ:
+ Chịu nhiều thiệt thòi.
+ Bị đói nghèo, lạc hậu đày đọa, mất hết quyền làm người.
I. Tác giả Ai-tơ-ma-tốp
- Ai-tơ-ma-tốp (1928 – 2008) là nhà văn Cư-rơ-gư-xtan, một nước cộng hoà ờ vùng Trung Á, thuộc Liên Xô trước đây
- Hoạt động văn học của Ai-ma-tốp bắt đầu từ năm 1952, khi ông là sinh viên Trường Đại học Nông nghiệp Cư-rơ-gư-xtan. Từ năm 1956 đến năm 1958 ông học Trường viết văn M. Goóc-ki ở Mát-xcơ-va. Sau khi tốt nghiệp (1959), Ai-tơ-ma-tốp làm phóng viên báo Sự thật thường trú tại Cư-rơ-gư-xtan.
- Một số tác phẩm chính: Gia-mi-li-a(1958), Cây phong non trùm khăn đỏ(1961), Con tàu Trắng (1970).
II. Tìm hiểu tác phẩm Người thầy đầu tiên
1. Thể loại
- Văn bản thuộc thể loại: Truyện ngắn.
2. Xuất xứ và hoàn cảnh ra đời
- Sáng tác năm 1962.
- Bối cảnh: truyện lấy bối cảnh cuộc sống ở một vùng quê miền núi còn rất lạc hậu ở Cư-rơ-gư-dơ-xtan vào những năm đầu thế kỉ XX.
3. Phương thức biểu đạt
- Phương thức biểu đạt: Tự sự.
4. Ý nghĩa nhan đề
Nhan đề “Người thầy đầu tiên” nói lên nhân vật chính của tác phẩm đó là một người thầy. Người thầy đầu tiên chính là lời kể lại của người họa sĩ và An-tư-nai về một người thầy đầu tiên của họ và của cả ngôi làng. Đó là thầy Đuy-sen – người thầy quan tâm đến các học sinh và đặc biệt là An-tư-nai.
5. Bố cục Người thầy đầu tiên
- Phần 1: Từ đầu đến “kể hết câu chuyện này”: An-Tư Nai viết thư nhờ người đồng hương kể lại câu chuyện về thầy Đuy-Sen.
- Phần 2: Tiếp theo đếm “rảo bước về làng”: Kể lại câu chuyện xây trường, và cuộc đối đáp giữa An- Tư Nai với thầy.
- Phần 3: Tiếp theo đến “còn tất cả ngồi tại chỗ nghe thầy Đuy-sen giảng bài”: Miêu tả sự quan tâm chăm sóc học trò của thầy Đuy- Sen
- Phần 4: Còn lại: Người họa sĩ boăn khoăn về chủ đề tranh.
6. Tóm tắt Người thầy đầu tiên
Truyện kể về nhân vật chính là An-tư-nai, một cô bé mồ côi, phải sống với gia đình chú thím, bị đối xử tàn nhẫn,... Thầy Đuy-sen đã kiên trì dạy An-tư-nai học chữ; hết lòng bảo vệ và giúp An-tư-nai có cơ hội lên thành phố tiếp tục việc học hành. An-tư-nai rất yêu quý thầy Đuy-sen nhưng do hoàn cảnh, thầy trò phải xa cách rồi bặt tin nhau. Mấy chục năm sau, An-tư-nai đã là một viện sĩ, trở về thăm làng và gặp lại người thầy đầu tiên của mình trong một tình huống rất éo le. Bà đã viết thư nhờ người họa sĩ đồng hương kể lại câu chuyện về thầy Đuy-sen như một hành động chuộc lỗi.
7. Giá trị nội dung Người thầy đầu tiên
- Tác phẩm cho người đọc cảm nhận được niềm tin vào cuộc sống, đó là câu chuyện không chỉ của người thầy mà còn của người cha có tấm lòng cao cả.
- Người thầy đầu tiên đã thành công khắc họa nên một câu chuyện tuyệt đẹp về tình thầy trog cũng như phản ánh được chế độ phong kiến lạc hậu với những quan niệm sai trái, không kém phần nặng nề.
8. Giá trị nghệ thuật Người thầy đầu tiên
- Lựa chọn ngôi kể, người kể tạo nên hai mạch kể lồng ghép độc đáo.
- Sự kết hợp giữa miêu tả, biểu cảm với ngòi bút đậm chất hội họa, truyền sự rung cảm đến người đọc.
- Nghệ thuật nhân hóa với những liên tưởng tác bạo đầy chất thơ tại nên sức hấp đẫn cho văn bản.
III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Người thầy đầu tiên
1. Nhân vật thầy Đuy-sen
- Yêu thương, quan tâm học trò (Không chỉ là người truyền thụ kiến thức mà còn dạy học trò cách làm người, giúp An-tư-nai tạo lập nhân cách của mình).
- Có trách nhiệm với học trò (Ra sức bảo vệ An-tư-nai, dám hi sinh tính mạng để mong đem lại cuộc sống mới đầy hi vọng cho học trò của mình).
- Có niềm tin vào tương lai tươi sáng của học trò (Tin tưởng mạnh mẽ vào năng lực của An-tư-nai, gieo vào lòng cô bé niềm tin, nghị lực trong cuộc sống).
=> Thầy Đuy-sen ấm áp, dũng cảm và cao thượng.
2. Nhân vật An-tư-nai
- Hoàn cảnh bất hạnh do thiếu thốn cả vật chất lẫn tinh thần (mồ côi cha mẹ, ở cùng chú thím, bị bắt ép gả chồng khi còn chưa đủ tuổi.)
- Tình cảm của An-tư-nai dành cho thầy Đuy-sen: cảm kích, biết ơn thầy.
- Số phận người phụ nữ:
+ Chịu nhiều thiệt thòi.
+ Bị đói nghèo, lạc hậu đày đọa, mất hết quyền làm người.
Thưởng th.10.2024
Bảng xếp hạng
