Tết nhớ ông

Những hạt mưa bụi lất phất bay trong cái lạnh tê người, những cánh đào thắm sắc dịu dàng bung mở, cửa hàng bánh mứt của bà tôi đã tấp nập người mua sắm… tất cả đều báo hiệu năm cũ sắp qua đi và một cái tết đang tới rất gần.



Tôi lại nhớ về ông ngoại, ngày trước, tầm này ông hay chống ba toong đến từng nhà "xem chúng nó sắm Tết đến đâu rồi". Khi về, ông thường suýt xoa khen cây quất nhà tôi tươi xanh, nhiều lộc, cành đào nhà bác tư năm nay nhiều nụ, nhiều hoa…

Trong miền nhớ của tôi, ông ngoại đã cao tuổi nhưng có một phong thái rất ung dung, tĩnh tại của một người làm kinh doanh thành đạt, mái tóc phơ trắng, nước da hồng hào và nhất là nụ cười thường trực làm gương mặt ông luôn bừng sáng. Ông tôi sống mực thước và có uy tín không chỉ với con cháu trong nhà mà với tất cả mọi người biết ông.

Ông có tới 10 người con nhưng nếp nhà được ông giữ vững ngăn nắp từ trên xuống dưới, việc gì ông cũng phân xét rõ ràng, công minh. Lũ trẻ chúng tôi hễ phạm lỗi gì thường rất lo lắng khi bị dọa "mách ông". Sự thực là chúng tôi vừa quý nhưng cũng vừa "sợ" ông. Sinh thời, ông truyền lại cho gia đình lớn của tôi nghề làm bánh mứt khá nổi tiếng trong thành phố.

Mỗi dịp Tết về, các gia đình bên ngoại tôi ít nhiều đều tập trung ở nhà ông bà để cùng làm mứt. Trong khi người lớn bận xào dừa, dứa hay dội nước đường làm mứt sen… thì lũ trẻ chúng tôi được phân công làm những việc nhỏ, nhưng không kém phần thú vị.

Chẳng hạn chúng tôi được cuộn những dải mứt dừa thành những bông hoa trang trí cho hộp mứt, đóng gói những phần mứt đã được cân sẵn hay nhồi bánh me vào khuôn thật chặt tay, để khi gõ cộp một cái sẽ được ba cái bánh me tròn xinh như những đồng xu.

Ông tôi sẽ đi kiểm tra xem sen có quá đường không, mứt dứa có vàng, dẻo không, bánh me có chắc không hay các loại mứt khác có thơm ngon không. Những ngày ấy, cả nhà đông vui và bận rộn vô cùng. Mứt nhà tôi làm rất tươi ngon, ngọt vừa và đẹp mắt nên bán rất chạy, năm nào cũng hết sạch hàng.

Sáng mùng một Tết, các gia đình đều có mặt ở nhà ông bà, cùng đốt một bánh pháo thật giòn giã để mừng tuổi ông bà. Sau đó trẻ con chúng tôi sẽ sắp hàng một để ông lần lượt lì xì. Rồi ông hỏi từng đứa năm nay có được học sinh giỏi không, người lớn công việc thế nào.

Và thích nhất là, ông sẽ tổng kết việc kinh doanh mứt Tết, rồi đưa cho mỗi người, kể cả trẻ con, những phong bì "tiền công" tương xứng, để khích lệ công sức của chúng tôi đã bỏ ra. Ngày thường, ông cũng luôn khuyến khích chúng tôi lao động và đặc biệt ủng hộ các ý tưởng kinh doanh.
Năm 1992, khi tôi lên 10, ngày 28 Tết như mọi khi, ông vẫn chống ba toong đi dạo buổi chiều. Nhưng ông khi về nhà, cơn tai biến mạch máu não đột ngột ập đến khiến gia đình tôi không kịp trở tay. Các bác sĩ giỏi nhất trong thành phố lúc đó cũng chỉ giữ được ông đến mùng 3. Năm ấy, chúng tôi không có Tết, chỉ có khói hương trầm mặc và những giọt nước mắt đớn đau đến lặng người.

Bây giờ, đã hơn 20 năm qua kể từ ngày ông mất, nhà tôi vẫn giữ được nghề truyền thống, nếp nhà vẫn chỉn chu, ngăn nắp như ngày nào. Cửa hàng của ông bà ngày trước đã được bác tôi xây thành một tòa nhà 8 tầng với biển hiệu chạy dọc sáng nhất phố. Lũ trẻ chúng tôi ngày ấy giờ đã trưởng thành, người đi làm, người đi học, nhưng dù xa hay gần, những ngày đầu năm mới tất cả chúng tôi vẫn quây quần bên bà ngoại, viết tiếp những trang sử ấm cúng của một đại gia đình.

Ông tôi đã ở lại một mùa xuân vĩnh hằng, song những gì ông tạo dựng được, không chỉ là một thương hiệu - nguồn sống, mà hơn cả, đó là truyền thống của gia đình - những giá trị tinh thần còn lại mãi với thời gian.

Nhưng mỗi dịp xuân về, tôi lại nhớ ông ...