Người nông dân trước cách mạng tháng 8 sống trong cảnh nghèo đói bị hoàn cảnh xô đẩy đến đến mức đường cùng nhưng họ vẫn giữ phẩm chất tốt đẹp của bản thân mình và sống với một nhân cách cao đẹp. Đại diện cho những người nông dân trước cách mạng tháng tám là Lão Hạc một nhân vật đại diện cho những phẩm chất tốt đẹp của con người việt nam. Lão là một nông dân nghèo, nhưng rất trong sáng và thân thiện. Cuộc đời sinh ra lão thật trớ trêu, đẩy lão vào cảnh khó khăn, túng quẫn. Là một nông dân chăm chỉ cần cù nhưng lõa lại không có đến một sào ruộng để cày cấy. Gia sản trong nhà chỉ có một chú chó nhỏ và một mảnh vườn để lại cho con trai. Cảnh nghèo, đã không nhương tay cho lão, lão chịu khổ đã đành nhưng con trai lão lại liên lụy theo, vì muốn lấy được "ý trung nhân hoàn hảo" nên con trai lão đem lòng yêu một quý cô của một gia đình gia giáo, do đòi hỏi tiền thách cưới khá cao nên cảnh nghèo không cho lão dựng vợ cho con. Con trai lão vì vậy mà phẫn chí bỏ đi đồn điền cao su. Lão thương con , mong muốn con con được hạnh phúc ... nhưng lão cũng không biết làm cách nào để chu toàn hạnh phúc cho con, chỉ biết khóc mà nhìn con đi. "Đồn điền cao su đi dễ khó về " lão biết chứ nhưng đâu có thể cản được! Hằng ngày lão chỉ biết quanh quẩn bên con chó Vàng - kỉ niệm cuối cùng còn sót lại của người con trai. Lão yêu thương chăm sóc nó cẩn thận, tỉ mỉ từng miếng ăn, từng sợi lông. Lão yêu thương nó vì nó như là mối ràng buộc còn sót lại của lão và con trai lão. Lão thương con thà rằng chết đói chứ không đời nào đụng vào một sào vườn. Lão chỉ sợ khi con trai lão về không có chỗ ở, sinh sống, lập nghiệp. Tuổi già, cô đơn và nghèo đói! cuộc đời đau khổ dồn ép lão đến bờ vực thẳm, không còn cách nào khác lão đành đứt ruột nhìn con chó bị bán, để råi khi bán xong lão lại huhu khóc như một đứa trẻ. Dù nghèo đói là vậy nhưng lão không bị tội lỗi cám dỗ mặc dù luôn đc ông Giáo giúp đỡ nhưng lão lại từ chối một cách hách dịch. Cảnh nghèo đến túng quẫn lão đi tìm cái chết; lão chết một cách bất ngờ và đột ngột lão chết vì ăn bả chó! Lão có thể chọn cho mình cái chết nhẹ nhàng hơn nhưng lão vẫn chọn một cái chết như một con chó... là vì lão đã hận đã lừa chết cậu vàng sao? Kết thúc bi kịch cũng là thật sự chấm dứt những dằn vặt riêng tư của Lão Hạc nhưng để lại bao suy ngẫm về số phận những con người nghèo khổ lương thiện trong xã hội cũ.