Dế Mèn trong văn bản Bài học đường đời đầu tiên là một nhân vật có ngoại hình đẹp và ban đầu có tính cách ngạo mạn. Sự kiêu ngạo nửa vời, nhát gan, hẹp hòi của Dế Mèn đã gây ra cái chết của Dế Choắt. Chính điều đó khiến Dế Mèn ân hận về lỗi lầm của mình và có được bài học đường đời đầu tiên. Thông qua nhân vật Dế Mèn, nhà văn Tô Hoài đã gửi gắm thông điệp con người cần phải biết suy nghĩ trước khi làm việc gì.