1.
Bộ máy nhà nước thời Lê Thánh Tông có tổ chức triển khai hoàn hảo, ngặt nghèo hơn cỗ máy nhà nước thời Lý – Trần ở những điểm sau :
– Triều đình trung ương : Lê Thánh Tông cải cách tăng cường tính tập quyền, mọi quyền lực tối cao tập trung chuyên sâu vào trong tay nhà vua. Bỏ 1 số ít chức vụ hạng sang nhất như tướng quốc, đại tổng quản, đại hành khiển. Ở triều đình những cơ quan được pháp luật ngặt nghèo và rõ ràng những trách nhiệm của mình, gồm có sáu bộ và những cơ quan trình độ khác .
– Các đơn vị chức năng hành chính :
+ Thời lê sơ : Được tổ chức triển khai ngặt nghèo, rõ ràng, chia nhỏ quốc gia thành 13 đạo để quản lý. Đứng đầu đạo không còn là một viên quan nữa mà là 3 viên quan đứng đầu 3 ti để hoàn toàn có thể trấn áp nhau, kìm chế nhau. Thể hiện nhà nước TW đã với tay đến tận địa phương .
+ Thời Lý trần thì chưa được quy củ, đặc biệt quan trọng là ở những địa phương .
– Cách giảng dạy tuyển chọn bổ dụng quan lại :
+ Ở nhà Lê sơ muốn làm quan cần phải có tri thức ( hầu hết học tư tưởng của Nho gia ) sau đó được tuyển chọn bằng khoa cử nên chọn được nhiều nhân tài ra giúp nước. ⇒ là nhà nước quân chủ quan liêu .
+ Thời Lý – Trần những chức vụ quan trọng và quan lại trong triều đình hầu hết là con cháu của vua hay là họ hàng, những người thân thích của hoàng tộc. ⇒ là nhà nước quân chủ quý tộc .
2.
Điểm khác nhau giữa nhà nước thời Lê sơ và nhà nước thời Lý – Trần là :
– Tính tập quyền :
+ Nhà Lê sơ tính tập quyền cao hơn hẳn thời Lý – Trần. Vua nắm mọi quyền hành, bãi bỏ những chức vụ cao, mọi việc đều do vua trực tiếp quản lý .
+ Tổ chức cỗ máy chính quyền sở tại từ triều đình đến cấp xã thời Lê Thánh Tông hoàn hảo hơn, ngặt nghèo hơn .
– Việc tuyển chọn quan lại :
+ Ở nhà Lê sơ muốn làm quan cần phải có tri thức ( hầu hết học tư tưởng của Nho gia ) sau đó được tuyển chọn bằng khoa cử nên chọn được nhiều nhân tài ra giúp nước. ⇒ là nhà nước quân chủ quan liêu .
+ Thời Lý – Trần những chức vụ quan trọng và quan lại trong triều đình đa phần là con cháu của vua hay là họ hàng, những người thân thích của hoàng tộc. ⇒ là nhà nước quân chủ quý tộc .
3.
♦ Giống nhau :
– Bản chất của lao lý là mang tính giai cấp. Luật pháp được phát hành đa phần đều nhằm mục đích mục tiêu ship hàng, bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ cho giai cấp thống trị, củng cố chế độ quân chủ chuyên chế TW tập quyền .
– Luật pháp được phát hành giúp cho xã hội được không thay đổi, khuyến khích tăng trưởng kinh tế tài chính, văn hóa truyền thống, xã hội quốc gia .
♦ Khác nhau :
Bộ luật Hồng Đức thời Lê sơ là bộ luật hoàn chỉnh, đầy đủ, tiến bộ nhất trong các bộ luật thời phong kiến ở Việt Nam: một số điều trong bộ luật Hồng Đức bảo vệ quyền lợi cho người phụ nữ, hạn chế nô tì…
4.
♦ Giống nhau :
– Nhà nước đều có những chủ trương chăm sóc đến tăng trưởng nông nghiệp : Khuyến khích khai hoang, lan rộng ra diện tích quy hoạnh canh tác ; chăm sóc đến thủy lợi, đê điều, đặt ra những chức quan trông coi yếu tố nông nghiệp …
– Thủ công nghiệp : Phát triển nghề bằng tay thủ công tryền thống là lợi thế của quốc gia, phân làm hai bộ phận là thủ công nghiệp nhà nước và thủ công nghiệp trong nhân dân .
– Thương nghiệp : cho mở chợ và kinh doanh sinh động .
♦ Khác nhau :
– Hoàn cảnh quốc gia thời Lê sơ xây dựng, rộng đất hoang hóa nhiều nên nhà nước cho 25 vạn quân về quê sản xuất, lôi kéo dân phiêu tán về quê sản xuất ⇒ những chủ trương tương thích với thực trạng đặc biệt quan trọng của quốc gia .
– Nông nghiệp, thủ công nghiệp và thương nghiệp thời Lê sơ đều có bước tăng trưởng hơn so với thời Lý – Trần .
5.
– Trong xã hội thời Lý – Trần và Lê sơ đều gồm hai giai cấp :
+ Giai cấp thống trị gồm có Vua, quý tộc, quan lại, địa chủ .
+ Giai cấp bị trị gồm nông dân, thợ thủ công, thương nhân, nô tì .
– Điểm khác nhau :
+ Giai cấp thống trị : Thời Lý – Trần thì những quý tộc, vương hầu rất phần đông, quan lại hầu hết là người trong hoàng tộc. Còn thời Lê sơ, quan lại đa phần là do khoa cử mà đỗ đạt làm quan .
+ Giai cấp bị trị : Tầng lớp nô tì thời Lý – trần rất phần đông nhưng đến thời Lê sơ với chủ trương hạn nô mà nô tì giảm dần về số lượng và được cơ bản giải phóng vào cuối thời Lê sơ .
6.
Những thành tựu về văn hóa truyền thống, giáo dục khoa học, thẩm mỹ và nghệ thuật thời Lê sơ :
– Văn hóa :
+ Văn học : Văn học chữ Hán và chữ Nôm liên tục tăng trưởng. Một số tác phẩm nổi tiếng như Quân trung từ mệnh tập, Bình Ngô đại cáo, Quốc âm thi tập …
+ Sử học : Tác phẩm Đại Việt sử kí, Đại Việt sử kí toàn thư, Lam sơn thực lục …
+ Địa lý học có Hồng Đức map, Dư địa chí, An Nam hình thăng đồ .
+ Y học : bản thảo thực vật toát yếu .
+ Toán học : Đại thành toán pháp, Lập thành toán pháp .
– Nghệ thuật :
+ Nghệ thuật sân khấu được phục sinh và tăng trưởng, nhất là tuồng chèo .
+ Nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc tăng trưởng rực rỡ tại những hoàng cung, lăng tẩm tại Lam Kinh .
– Giáo dục đào tạo :
Dựng lại Văn Miếu, mở nhiều trường học, mở khoa thi. Nội dung học tập thi tuyển là sách của đạo nho. Một năm tổ chức triển khai ba kì thi : Hương – Hội – Đình .
⇒ Giáo dục đào tạo tăng trưởng đào tạo và giảng dạy được nhiều nhân tài .
♦ So sánh điềm khác với thời Lý – Trần :
– Thời Lê sơ Phật giáo không còn tăng trưởng và không chiếm địa vị thống trị trên nghành tư tưởng như thời Lý — Trần, nhưng Nho giáo lại chiếm địa vị duy nhất, chi phối so với nghành nghề dịch vụ văn hoá, tư tưởng .
– Giáo dục đào tạo, văn học, khoa học thời Lê sơ đạt được nhiều thành tựu mới, thời Lê sơ có nhiều nhân tài, nhiều danh nhân nổi tiếng
7. (mình trả lời bằng hình)