Trên hành trình của cuộc sống, con người thường phải đối mặt với nhiều thử thách. Ông cha ta đã để lại câu “Có chí thì nên” để khuyên nhủ thế hệ sau bài học về ý chí, nghị lực.

Câu tục ngữ khẳng định rằng khi có ý chí, nghị lực và sự kiên trì sẽ gặt hái được nhiều thành công trong sự nghiệp và cuộc sống. Thiếu ý chí sẽ không làm được gì, dễ chán nản, buông xuôi khi gặp khó khăn.

Điều đó đã được chứng minh từ những tấm gương từ xưa đến nay. Mạc Đĩnh Chi, gia đình nghèo khó. Ban ngày còn phải làm kiếm sống chỉ tối đến mới có thời gian học tập. Không có tiền mua dầu thắp đèn, cậu bé họ Mạc phải bắt đom đóm bỏ vào vỏ trứng rồi soi lên trang sách mà đọc chữ. Với ngọn đèn đom đóm ấy, cậu bé miệt mài học tập và đến khoa thi năm 1304 cậu đã thi đỗ trạng nguyên rồi trở thành một vị quan có tài năng lớn trong triều nhà Trần. Như vậy, đức kiên trì, chí bền bỉ chính là một yếu tố quan trọng dẫn đến thành công. Thực tế cuộc sống đã cho thấy điều đó là hoàn toàn có cơ sở .

Hoặc trong lịch sử kháng chiến chống ngoại xâm của dân tộc, chúng ta phải thực hiện chiến lược trường kì kháng chiến, nhất định thắng lợi. Từ cuộc kháng chiến chống quân Minh của vua tôi nhà Lê đến cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ của nhân dân ta trong những năm vừa qua, tất cả đều thử thách ý chí kiên trì, bền gan vững chí của cả dân tộc. Biết bao con người đã ngã xuống với tinh thần “Quyết tử cho tổ quốc quyết sinh” để giành lại nên độc lập cho con cháu ngày hôm nay.
 

Không chỉ trong chiến đấu mà trong lao động, nhân dân ta cũng nhiều lần thể hiện đức kiên nhẫn đáng khâm phục. Những con đê sừng sững đôi bờ sông Cầu, sông Hồng, sông Đáy, sông Thương, chúng ta hiểu được cha ông ta đã kiên trì, bền bỉ tới mức nào để ngăn dòng nước lũ, bảo vệ mùa màng trên đồng bằng Bắc Bộ. Những hạt lúa dẻo thơm, những trái cây ngọt ngào đều được sản xuất ra từ chính công sức vất vả của người nông dân không ngại thiên tai, dịch bệnh…

Như vậy, câu tục ngữ trên hoàn toàn đúng đắn. Người không có chí hướng, không có lý tưởng, không có lòng kiên trì nhẫn lại luôn thất bại. Gần gũi với chúng ta là tấm gương sáng của Bác Hồ. Bác đã quyết chí đi tìm đường cứu nước khi còn rất trẻ. Ở nơi đất khách quê người, Bác đã làm mọi việc để kiếm sống và làm cách mạng: lúc làm phụ bếp trên tàu thuỷ, khi làm người cào tuyết giữa mùa đông lạnh giá ở Luân Đôn… Vượt qua bao khó khăn gian khổ, Bác đã tìm ra con đường cứu nước và đưa dân tộc ta, đất nước ta làm cuộc Cách mạng tháng Tám thắng lợi, giành lại độc lập, tự do.
 

Trái ngược với người “Có chí thì nên” là những người “Thấy sóng cả mà ngã tay chèo”. Họ luôn sợ hãi thử thách, khi gặp phải khó khăn thì chỉ biết lùi bước. Những người như vậy sẽ luôn thất bại.

Chủ tịch Hồ Chí Minh ác Hồ đã khuyên thanh niên:

“Không có việc gì khó
Chỉ sợ lòng không bền
Đào núi và lấp biển
Quyết chí ắt làm nên”

Con người cần phải rèn luyện cho mình ý chí, nghị lực để có thể tiến bước đến thành công.

Ông cha ta đã để lại cho con cháu nhiều bài học quý giá. Điều đó được thể hiện qua kho tàng tục ngữ của dân tộc. Một trong số đó là câu: “Có chí thì nên”.

Câu tục ngữ nhằm nhắn nhủ con người rằng nếu có ý chí, nghị lực thì con người không ngại đối mặt với những thử thách trên cuộc hành trình “vô tận” để bước đến đích. Đồng thời, chúng ta cũng có được sự kiên trì, quyết tâm và nỗ lực để vươn tới những ước mơ của bản thân. Có ý chí đồng nghĩa với việc có bản lĩnh - dù khó khăn đến đâu chỉ cần tinh thần không ngại dấn thân, không lo lắng hay sợ hãi thì đều có thể vượt qua.

Chắc hẳn chúng ta đều biết đến cao Bá Quát, nổi tiếng với tài văn hay chữ tốt. Khi còn đi học, Cao Bá Quát thường bị phê bình là chữ xấu. Một lần nọ, ông viết đơn cho một bà cụ để kêu oan. Bà đem nộp cho quan, nhưng do chữ quá xấu, quan không đọc được liền sai đuổi bà cụ ra khỏi công đường. Khi đó, ông mới thấm thía rằng: “Dù văn hay đến đâu mà chữ xấu cũng chẳng ích gì!”. Chính vì lẽ đó, Cao Bá Quát đã quyết tâm luyện chữ với phương pháp vô cùng công phu. Tối nào ông cũng luyện viết và phải viết xong mười trang vớ mới chịu đi ngủ. Lòng quyết tâm cũng như sự kiên trì đã giúp ông đạt được kết quả như mong muốn. Hay có thể kể đến chủ tịch Hồ Chí Minh - một con người tiêu biểu cho sự kiên trì, ý chí và nghị lực phi thường. Người đã cống hiến cả cuộc đời mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc. Bác đã bôn ba ở nước ngoài suốt ba mươi năm để tìm ra con người cứu nước đúng đắn cho dân tộc ta. Những năm tháng ấy, dù khó khăn và gian khổ, dù phải làm nhiều nghề để kiếm sống. Nhưng với lòng yêu nước cũng như sự quyết tâm không ngại gian khó, Người vẫn vượt qua. Đến cuối cùng, thành quả ngọt ngào đã đến, Hồ Chí Minh đã thành lập Đảng - bộ máy lãnh đạo và cùng với Đảng lãnh đạo nhân dân Việt Nam tiến hành cuộc Tổng khởi nghĩa tháng Tám giành lại độc lập cho dân tộc. Quả là người có ý chí, nghị lực sẽ kiên trì cố gắng để đạt được mục tiêu của bản thân.
Ngay cả xung quanh chúng ta, có biết bao nhiêu con người bình thường. Nhưng họ lại có ý chí, nghị lực phi thường. Nhiều bạn học sinh dù có hoàn cảnh gia đình khó khăn nhưng vẫn vươn lên cố gắng học tập và đạt thành tích tốt. Những người khuyết tật tự mình vượt qua sự mặc cảm, khiếm khuyết của bản thân để có thể học tập và làm việc…

Như vậy, câu tục ngữ “Có chí thì nên” là một lời khuyên vô cùng đúng đắn. Nó mang lại cho mỗi người những bài học ý nghĩa về cuộc sống.