*Phong trào văn hóa Phục Hưng:

- Xuất hiện nhiều nhà văn hóa, khoa học thiên tài. Bằng những tác phẩm của mình, họ lên án nghiêm khắc giáo hội Ki-tô, đả tá trật tự phong kiến. Thần thánh không còn là những nhân vật trung tâm, kinh thánh nhà thờ không còn là chân lí. Gía trị của con người được đề cao; con người phải được tự do phát triển. Văn hóa phục Hưng đề cao KNTN, xây dựng TG quan duy vật tiến bộ.

*Phong trào cải cách tôn giáo:

- Nằm trong các cuộc đấu tranh đầu tiên, công khai và trực diện của giai cấp tư sản chống lại CĐPK cụ thể nhằm vào cu sở tồn tại của nó trên các lĩnh vực VN, Tôn giáo. Phản ánh tính chất tư sản rõ nét, được phản ánh qua nội dung của các cuộc đấu tranh. Không nhằm xóa bỏ tôn giáo mà nên án CĐPK sử dụng tôn giáo như 1 công cụ để áp bức, khống chế quần chúng, nô dịch tri thức khoa học.