Bài tập  /  Bài đang cần trả lời

Em hãy làm sáng tỏ nhận định trên

Nhận xét về văn học trung đại Việt Nam ( giai đoạn thế kỉ X đến thế kỉ XV ) có nhận định cho rằng: Một trong những nét nổi bật nhất của văn học trung đại Việt Nam giai đoạn này là tình yêu nước sâu sắc, thiết tha.
Qua một số văn bản đã học: Nam quốc sơn hà, Phò giá về kinh. Em hãy làm sáng tỏ nhận định trên
2 trả lời
Hỏi chi tiết
542
0
0
_Mon iuu anhh
23/03/2022 09:12:51
+5đ tặng

Lòng yêu nước là đề tài quan trọng, sự suốt mấy thế kỷ của nền văn học Việt Nam. Trong buổi đầu đón trẻ của văn học dân tộc, đề tài này được khai thác thể hiện lòng tự hào của mỗi công dân nước Việt. Thơ ca, địa hạt của sự sáng tạo, của chữ cái tôi cá nhân và ý tưởng thể hiện, nhưng thực ra cũng là nơi gặp gỡ của những tư tưởng, quan điểm về nhân sinh quan thế giới quan của các nhà thơ. Bởi vậy tuy cách nhau đến hai Thế kỷ như hai bài thơ nào quốc sơn hà và so giá về kinh vẫn có nhiều điểm tương đồng. Chính vì vậy có nhận định cho rằng: "một trong những chủ đề nổi bật nhất của văn học trung đại Việt Nam giai đoạn từ thế kỷ X đến thế kỉ XV thể hiện tinh thần yêu nước. Nhận định đó được thể hiện rõ nét qua hai bài thơ "Sông núi nước Nam" và "Phò giá về kinh".

Sông núi nước Nam tương truyền là sáng tác của Lý Thường Kiệt. Sông núi nước Nam được coi là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của nước ta. Bài thơ được viết theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt với những câu thơ đánh thép, chắc nịch đã góp phần khẳng định chủ quyền lãnh thổ. Tác giả đã nêu lên vấn đề chủ quyền trên cương vực lãnh thổ:

Nam quốc sơn hà nam đế cư

Tiệt nhiên định phận tại thiên thư.

Hai câu thơ là sự khẳng định về chủ quyền. Sông núi nước Nam là nơi mà vua đang ở và điều đó đã được ghi nhận tại sách trời. Theo hệ  hình tư duy của người trung đại, sách trời chính là biểu thị cao nhất của công lý và pháp luật. Do đó tác giả đã đưa ra yếu tố và sách trời để nhằm khẳng định đất nước ta là đất nước có chủ quyền điều đó được công nhận và kẻ thù xâm lược là hành vi sai trái. 

Hai câu sau làm rõ tội ác của kẻ thù và ý chí quyết tâm của dân tộc ta giữ từng tấc đất"

Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm

Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư

Câu hỏi tu từ trong câu thơ số ba đã cho thấy được một lời cảnh cáo với kẻ thù. Chúng sang xâm phạt đất nước ta là làm trái với công lý trái với đạo trời. Mỗi quốc gia đều có cương vực và lãnh thổ riêng. Nhà Tống sang xâm lấn chính là đang vi phạm những quy định công lí. Vì lẽ đó tác giả đã đưa ra lời cáo đanh thép dành cho kẻ thù:

Nhữ đẳng hành khang thủ bại hư

Mọi tội ác của kẻ thù sẽ phải trả giá. Và ở đây quân đội và nhân dân Đại Việt sẽ khiến cho kẻ thù phải quay về và chấp nhận thương tổn. Đó là hậu quả tất cho kẻ làm trái với việc học của nhân dân.

Đến với Phò giá về kinh của tác giả Trần Quang Khải,  một lần nữa ta thấy sự thể hiện tấm lòng cô rất ưu dân ái quốc. Bài thơ ngũ ngôn bộc lộ tình cảm một cách sâu sắc và trọn vẹn:

Chương Dương cướp giáo giặt

Hàm tử bắt quân thù

Với hai câu thơ đầu, tác giả đã nêu lên hai chiến thắng oanh liệt của quân dân nhà Trần. Quân Mông Nguyên khùng mạnh xâm lược vào quốc gia dân tộc nhưng lại chấp nhận bắt trận dưới tay tướng lĩnh nhà Trần. Đó chính là bởi tinh thần kháng chiến hào hùng.

Chỉ qua hai câu thơ mà tác giả Trần Quang khải đã giúp chúng ta nhận ra được hào khí tinh thần quyết tâm tiêu diệt kẻ thù của nhân dân Đại Việt thời ấy. Trong hai câu thơ ông đã sử dụng rất nhiều động từ mạnh cướp đoạt bắt để cho thấy thế ngang hàng thậm chí là vượt lên trên của quân ta so với kẻ thù xâm lược. Nhân dân ta đoàn kết sẽ khiến cho kẻ thù phải trả giá vì tội ác của chúng.

Khởi nguồn từ chiến thắng oanh liệt của quân dân nhà Trần, tác giả Trần Quang Khải hướng người đọc đến với tương lai tươi sáng của đất nước:

Thái bình nên gắng sức

Non nước ấy ngàn thu

Đó cũng là ước mong và mơ ước của Trần Quang khải đối với nền thái bình thịnh trị. Ông mong cho nhân dân ta sẽ có cuộc sống ấm no hạnh phúc. Để thái bình ấy sẽ chỉ được dựng xây bằng tinh thần đoàn kết và ý chí quyết tâm chống phá kẻ thù xâm lược. Khao khát đất nước trường tồn mãi mãi với thời gian càng thêm góp phần khẳng định lòng trung quân ái quốc và ước mơ đẹp đẽ trong tác giả. Đó không chỉ là trách nhiệm của một vị tướng lĩnh mà còn là trách nhiệm của một người công dân có ý thức và vận mệnh dân tộc mong cho nhân dân được ấm no hạnh phúc.

Hai bài thơ ra đời ở hai thời kỳ khác nhau, điều đó cho thấy nội dung yêu nước được thể hiện qua thơ trung đại rất phong phú. Đó là sự khẳng định chủ quyền lãnh thổ, nêu cao ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền đất nước, thể hiện hào khí chiến thắng và khát vọng Thái Bình thịnh trị, đồng thời cũng thể hiện sự hòa hợp giữa cảnh sắc thiên nhiên nên thơ bình dị, sáu thịt với quê hương thôn xã. Thôi trung đại Việt Nam về đề tài này đã tiếp thêm sức mạnh, tình yêu nước cho các thế hệ mai sau.

Mở khóa để xem toàn bộ nội dung trả lời

(?)
Bạn đã đạt đến giới hạn của mình. Bằng cách Đăng ký tài khoản, bạn có thể xem toàn bộ nội dung trả lời
Cải thiện điểm số của bạn bằng cách đăng ký tài khoản Lazi.
Xem toàn bộ các câu trả lời, chat trực tiếp 1:1 với đội ngũ Gia sư Lazi bằng cách Đăng nhập tài khoản ngay bây giờ
Tôi đã có tài khoản? Đăng nhập
1
0
Như Thảo Trương
18/05/2022 09:46:09

Yêu nước và tự hào dân tộc là một trong những tình cảm thiêng liêng nhất của mỗi người dân Việt Nam. Tình cảm ấy thấm đẫm trong tâm hồn dân tộc và dạt dào lai láng trên những trang thơ văn. Nam quốc sơn hà (Sông núi nước Nam) và Phò giá về kinh là một áng thơ như thế!

      Gắn bó với một hoàn cảnh lịch sử đặc biệt - thời đại hào hùng đấu tranh chống ngoại xâm, dường như đất nước và dân tộc là mối quan tâm hàng đầu của các nhà văn, nhà thơ. Và do đó, tình cảm yêu nước và tự hào dân tộc đã trở thành cảm hứng chủ đạo cho các sáng tác văn chương thời kì này.

     Nhìn lại các sáng tác thời Lí - Trần, tuy tình cảm đất nước bộc lộ ở những khía cạnh khác nhau, trong những thời điểm khác nhau, nhưng đều rất sâu sắc. Trong Chiếu dời đô, nỗi lo lắng cho vận số của đất nước, dân tộc, hạnh phúc của muôn dân, trăm họ là niềm trăn trở lớn nhất của vị hoàng đế đầu tiên của triều Lí. Ở Hịch tướng sĩ, lòng căm thù giặc, nỗi xót đau trước cảnh đất nước bị giày xéo tàn phá, ý chí sẵn sàng xả thân vì nước trào dâng mãnh liệt trong lòng vị thân vương họ Trần. Còn trong Phò giá về kinh, lại là hào khí chiến thắng của dân tộc và khát vọng về một nền thái bình muôn thuở cho đất nước của thượng tướng thái sư Trần Quang Khải.

Ra đời trong máu lửa của cuộc kháng chiến chống Tống, Sông núi nước Nam là tuyên ngôn của Đại Việt về độc lập, chủ quyền đất nước. Đây là tuyên ngôn của hàng triệu trái tim Đại Việt nồng nàn, thiết tha yêu nước mình.

Sông núi nước Nam là của người Nam, đó là tư tưởng của hai câu thơ đầu của bài thơ. Tư tưởng này đối với chúng ta ngày nay tự nhiên như cơm ăn, nước uống. Nhưng ngày ấy, cái thời mà bọn phong kiến phương Bắc đã từng biến nước ta thành quận huyện và đang cố sức khôi phục lại địa vị thống trị, thì tư tưởng ấy mới thực sự thiêng liêng và có ý nghĩa biết chừng nào! Lòng tự tôn dân tộc hun đúc qua mấy mươi thế kỉ đã hoá thành tư thế đứng thẳng làm người, mặt đối mặt với kẻ thù.

Như vậy ý thức độc lập tự chủ đâu phải là mới thai nghén. Hôm nay, nó đã hình thành từ rất lâu trong tiềm thức của mỗi người dân đất Việt, có lẽ là từ thời các vua Hùng dựng nước Văn Lang. Trải qua bao thăng trầm trong lịch sử, qua rất nhiều biến cố đau thương, nhưng ý chí độc lập không bao giờ bị dập tắt. Máu xương của cha ông đã đổ mấy ngàn năm chẳng phải là để giành lại xã tắc đó sao? Ngày hôm nay, một lần nữa, tinh thần dó được phát biểu thành một tuyên ngôn hùng hồn, đanh thép.

Chủ nghĩa yêu nước thời Trần được kết tinh từ ý chí quyết chiến, quyết thắng giặc thù, từ bản lĩnh và khí phách hiên ngang lẫm liệt trong cuộc đọ sức với giặc ngoại xâm. Cuộc đụng đầu lịch sử quyết liệt giữa một bên là một dân tộc đại diện cho chính nghĩa với một bên là một đạo quân xâm lược hung hãn mà vó ngựa của chúng đi tới đâu là gieo rắc kinh hoàng đến đó, diễn ra vô cùng quyết liệt. Từ thế yếu, với tài trí thao lược, dân tộc ta đã chuyển sang thế thắng:

Chương Dương cướp giáo giặc

Hàm Tử bắt quân thù

Mỗi câu thơ năm chữ, hai dòng thơ mười chữ mà gợi lên được bầu không khí hào hùng của dân tộc với những sự kiện lịch sử vang dội. Tác giả chọn lọc những chiến thắng mang tính chất tiêu biểu đủ vẽ nên bức tranh sôi động trong những ngày kháng chiến chống giặc ngoại xâm. Hai địa danh “Chương Dương” và “Hàm Tử” là những địa danh chói ngời gắn với những chiến công vang dội của dân tộc. Tại  đây, những trận đánh mở màn mang tính chất quyết định đã diễn ra. Chiến thắng được miêu tả bằng nhịp thơ nhanh, dồn dập, chắc nịch kết hợp cùng việc sử dụng những động từ mạnh mẽ, dứt khoát: “cướp”, “bắt” đã thể hiện rõ sự thần công, chớp nhoáng của những chiến công vang dội. Hai câu thơ đã thể hiện rõ niềm tự hào của tác giả của tác giả trước chiến thắng, đồng thời cũng cho thấy tinh thần yêu nước cùng sức mạnh của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến bảo vệ bờ cõi và độc lập dân tộc.

Nhắc lại hai chiến công chói lọi, trong lòng vị thượng tướng của chúng ta vừa vui sướng, vừa tự hào - niềm tự hào chân chính của một dân tộc vì chính nghĩa mà chiến thắng.

Nếu như ở hai câu thơ đầu, chủ nghĩa yêu nước Đại Việt được thể hiện ở việc phát huy chủ nghĩa anh hùng trong cuộc đấu tranh chống kẻ thù, bảo vệ Tổ quốc, thì ở hai câu thơ cuối, chủ nghĩa yêu nước lại mang một nội dung mới đầy tính nhân văn. Đó chính là niềm mong mỏi, khát khao mãnh liệt về một nền thái bình thịnh trị muôn thuở cho đất nước, cho nhân dân:

Thái bình nên gắng sức

Non nước ấy nghìn thu

Hai câu thơ thể hiện sự suy tư, chiêm nghiệm của một con người luôn lo lắng cho vận mệnh của đất nước. Với nhịp thơ ngắn gọn, chắc nịch, câu thơ đã thể hiện rõ tầm nhìn xa về chiến lược của một vị tướng quân, đồng thời thể hiện niềm hi vọng về nền hòa bình bền vững của dân tộc. Ở đây yêu nước đã gắn với thương dân, mong cho dân được an hưởng thái bình hạnh phúc, tránh xa được vòng binh đao loạn lạc. Tình cảm yêu nước của Trần Quang Khải mang đậm dấu ấn thời đại và thấm đẫm tinh thần nhân văn.

Sau này, gần hai thế kỉ sau, Nguyễn Trãi lại một lần nữa nhấn mạnh thêm và nâng nó lên một tầm cao lí tưởng:

Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân

 Quân điếu phạt trước lo trừ bạo

(Bình Ngô đại cáo)

Lịch sử Việt Nam đã ghi dấu bao chiến công khiến thế giới phải nghiêng mình thán phục. Cho dù thời phong kiến hay hiện đại; thời chống giặc phương Bắc thâm độc hay các cường quốc Pháp, Mỹ hiếu chiến thì người Việt ta vẫn luôn thể hiện hào khí của một dân tộc bé nhỏ mà không chịu khuất phục trước đế quốc xâm lăng. Hòa vào niềm vui to lớn ấy, hai bài thơ đã thể hiện niềm tự hào của một vị chủ tướng về những chiến thắng vẻ vang của dân tộc cùng tầm nhìn xa trông rộng trong việc gìn giữ thái bình của non sông đất nước.

Như Thảo Trương
* Dàn ý A. Mở bài - Giới thiệu tác giả, tác phẩm - Khái quát tinh thần yêu nước. - Dẫn dắt vấn đề B. Thân bài 1. Bối cảnh lịch sử 2. Phân tích a. Sống núi nước Nam - Khái niệm vua Nam vào thời bấy giờ đồng nhất với khái niệm dân tộc. Vua đại diện cho quốc gia, dân tộc. - Xưng danh Nam quốc (nước Nam) là tác giả có chủ ý gạt bỏ thái độ miệt thị từ trước tới nay của các triều đình phong kiến phương Bắc (Bắc quốc) đối với nước ta, coi nước Nam chỉ là chư hầu. - Khẳng định tư thế bình đẳng, độc lập về chính trị của nước ta bằng thái độ kiêu hãnh, tự hào (Nam quốc, Nam đế). - Nhấn mạnh vào chủ quyền của nước Nam đã được ghi rõ trong sách trời (Thiên thư). Trời đã phân định cho nước Nam bờ cõi riêng. Câu thơ nhuốm màu sắc thần linh thiêng liêng khiến cho chân lí về chủ quyền độc lập của nước Nam càng tăng thêm giá trị. - Thái độ của tác giả là căm giận và khinh bỉ: gọi quân xâm lược là nghịch lỗ, tức lũ giặc ngạo ngược, làm trái đạo trời, đạo người. - Ngạc nhiên trước việc một nước lớn tự xưng là thiên triều mà lại dám phạm tới lệnh trời. - Cảnh cáo quân xâm lược rằng làm trái đạo trời thì tất yếu sẽ chuốc lấy thất bại thảm hại. Đó là quy luật không thể tránh khỏi. - Thể hiện niềm tin mãnh liệt vào sức mạnh chính nghĩa của quân và dân nước Nam sẽ đánh tan quân thù, bảo vệ chủ quyền độc lập, tự do của Tổ quốc. b. Phò giá về kinh - Tinh thần yêu nước thể hiện trong niềm vui, niềm tự hào ngây ngất khi tác giả cất lên bài ca chiến thắng: "Đoạt sáo... Hàm Tử quan" (Chương Dương... quân thù) - "đoạt sáo", "cầm Hồ": Hai cụm động từ mạnh mẽ, dứt khoát thể hiện hào khí nhà Trần và chiến thắng như chẻ tre của quân ta - Lời thông báo, tổng kết về chiến thắng cô đọng, hàm súc, đó cũng chính là bài ca của lòng yêu nước được thử thách trong khói lửa chiến tranh - Tinh thần yêu nước biểu hiện qua khát vọng và cái nhìn hướng tới tương lai: "Thái bình... giang san" (Thái bình... ngàn thu) - "thái bình" vốn là mơ ước của bao người khi kẻ thù xâm lược chiếm đoạt đất đai quê nhà, nay mơ ước thái bình đã thành hiện thực, ta cần "tu trí lực" để làm cho "Vạn cổ thử giang san" - Ý thơ hào hùng, biểu hiện của lòng yêu quê hương đất nước, khát vọng cao cả, trí tuệ, sự sáng suốt của vị tướng tài ba. C. Kết bài - Đánh giá chung - Suy nghĩ của bản thân
Như Thảo Trương
cái đó là dàn ý và văn mik vt mn xem và tham khảo nha^^

Bạn hỏi - Lazi trả lời

Bạn muốn biết điều gì?

GỬI CÂU HỎI
Học tập không giới hạn cùng học sinh cả nước và AI, sôi động, tích cực, trải nghiệm

Hôm nay bạn thế nào? Hãy nhấp vào một lựa chọn, nếu may mắn bạn sẽ được tặng 50.000 xu từ Lazi

Vui Buồn Bình thường

Học ngoại ngữ với Flashcard

×
Trợ lý ảo Trợ lý ảo
×
Gia sư Lazi Gia sư