Đã là người Việt Nam thì không ai là không biết đến bến Nhà Rồng ở thành phố Hồ Chí Minh. Đó là nơi bác Hồ - vị lãnh tụ vĩ đại kính yêu của chúng ta đã ra đường tìm đường cứu nước, tìm lại ánh sáng tự do, giúp nhân dân ta thoát khỏi ách nô lệ lầm than. Bến nhà Rồng từ lâu đã trở thành một nơi thiêng liêng và thành kính của người dân Sài Gòn nói riêng và người dân Việt Nam nói chung.

Bến Nhà Rồng có tên chính thức là Bảo tàng Hồ Chí Minh, là tên gọi chính thức để chị cụm di tích kiến trúc – bảo tàng nằm bên sông Sài Gòn, thuộc quận 4 thành phố Hồ Chí Minh. Nơi đây từng là trụ sở của hãng vận tải Messageries tại Sài Gòn từ năm 1864 đến năm 1955. Tuy nhiên, địa danh này được biết đến nhiều do tại đây có cụm di tích kiến trúc đánh dấu sự kiện ngày 5 tháng 6 năm 1911, người thanh niên Văn Ba đã xuống một con tàu làm phụ bếp để có điều kiện sang châu Âu, mở đầu hành trình cách mạng, đi tìm con đường cứu nước, giải phóng dân tộc. Do đó, từ năm 1975, cụm di tích kiến trúc của thương cảng Nhà Rồng đã được Nhà nước Việt Nam xây dựng lại thành khu lưu niệm Hồ Chí Minh.

Nhà Rồng, ban đầu gọi là Trụ sở Công ty Vận tải Hoàng đế được khởi công xây dựng ngày 4 tháng 6 năm 1863 và hoàn thành trong vòng 1 năm. Kiến trúc toàn nhà theo phong cách kiến trúc phương Tây nhưng trên nóc nhà gắn hai con rồng lớn bằng đất nung tráng men xanh, châu đầu vào mặt trăng theo mô típ “Lưỡng long chầu nguyệt” – một kiểu trang trí quen thuộc của đình chùa ở Việt Nam. Phía hai đầu hồi tòa nhà có biểu tượng ký tự M.I. có thể nhìn thấy từ hướng sông Sài Gòn hoặc từ hướng đường Khánh Hội ra. Năm 1871, do ảnh hưởng của nền Cộng hòa, hãng đổi tên lại thành Messageries Maritimes. Chi tiết mặt trăng trên nóc nhà được thay bằng biểu tượng của hãng vương miện, mỏ neo và đầu ngựa. Phù hiệu “Đầu ngựa” hàm chỉ thời trước bên Pháp, hãng chuyên lãnh chở đường bộ với ngựa kéo xa, còn “Mỏ neo” tượng trưng cho tàu thuyền. Do đó, dân gian còn gọi là hãng Đầu ngựa. Sau năm 1955, chính quyền Việt Nam Cộng hòa đã cho tu bổ lại mái ngôi nhà và thay thế hai con rồng cũ bằng hai con rồng khác với tư thế quay đầu ra. Từ đó, kiến trúc Nhà Rồng hầu như còn nguyên vẹn cho tới ngày nay.

Như vậy, bến Nhà Rồng đã trở thành một địa điểm linh thiêng đối với mỗi người dân Việt Nam. Đó là nơi Hồ Chí Minh bắt đầu con đường cứu nước, giải phóng dân tộc và sự nghiệp Cách mạng gian truân mà hào hùng của dân tộc Việt ta cũng bắt đầu từ đó.