Trải qua hàng nghìn năm lịch sử dựng nước và giữ nước, ông cha ta đã để lại cho chúng ta vô số những bài học quý báu về đạo làm người. Trong đó đạo lý “ăn quả nhớ cây trồng cây” được xem là lời nhắc nhở cũng như dạy bảo cho con cháu mình phải sống sao cho ân nghĩa thủy chung, biết trên biết dưới. Truyền thống tốt đẹp đó vẫn tồn tại và phồn vinh cho tới tận bây giờ.

Đây chính là lời căn dặn của ông cha ta về văn hóa ứng xử về đạo lý làm người vô cùng sâu sắc. Mỗi khi chúng ta ăn những sản vật là những trái chín mọng nước, thơm lành và tưới mát thì hãy nhớ tới công lao của những người nông dân mà họ đã bỏ mồ hôi, nước mắt và thậm chí là máu của mình để chăm chỉ vun xới cho chúng được trưởng thành thành từ những cây non. Ông cha ta thật hay, thật tuyệt vời, họ luôn lấy những hình ảnh gần gũi, thân thiện nhất của cuộc sống chúng ta, đưa nó vào so sánh với vẫn đề đạo lý, cha ông ta dạy có ý rằng: Những ngươi mà đang được nhận thành quả lao động đó phải luôn nhớ và biết ơn những người đã tạo ra nó.

Vì sao chúng ta lại phải nhớ tới những người đã tạo ra những “trái ngọt” cho đời. Bởi như chúng ta đã biết những thành quả mà chúng ta đang hưởng thụ và tận hưởng chính là thành quả do chính công sức của cả một tập thể làm nên, chứ không phải tự nhiên mà có được. Tất cả những gì do con người làm ra đó là thành quả của mồ hôi, nước mắt và cả xương máu của biết bao lớp người đã đổ xuống đổ tạo nên. Bạn nhớ rằng: những bát cơm mà chúng ta ăn hằng ngày là do mô hôi, công sức của các bác nông dân làm việc miệt mài, "một nắng hai sương”, “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời”, quần áo mà bạn, gia đinh mình mặc hàng ngày chính là do công sức, lao động cần cù, miệt mài của những người thợ, những chú công

Những thành quả về văn hóa, di sản của dân tộc đã được ông cha ta giữ gìn và phát triển cho tới ngày hôm nay, đó là do công sức, bàn tay, khối óc của những nghệ nhân lao động sáng tạo không ngừng…Còn chúng ta, con cháu những thế hệ sau phải biết nhớ và biết ơn những người đã có công gìn giữ cho tới tận ngày nay, chúng ta không thể nào lãng quên, vô tâm không cần biết đến người đã tạo ra chúng ư?.
 

Đặc biệt, giai đoạn nước ta gặp khủng hoảng nhất chính là thời kì bị các thế lực phong kiến đô hộ. Một thời gian dài đằng đẳng sống trong cảnh đêm dài nô lệ. Biết bao thế hệ đã ngã xuống lớp khác đứng lên quyết tâm đánh đuổi kẻ thù…để cho ta có được cuộc sống độc lập, tự do như hôm nay. Chính vì vậy, ta không thể nào được quên những hi sinh to lớn và cao cả ấy.

Đạo lý “ăn quả nhớ kẻ trồng cây” là đạo lý làm người, là bổn phận và nhiệm vụ của chúng ta đối với những người đi trước, với đời. Tuy nhiên, cái quan trọng là hành động đừng nói suông. Để đáp ơn lại công ơn cho những người đã ngã xuống vì độc lập tự do cho nhân dân và đất nước, nhà nước đã có những phong trào đền ơn đáp nghĩa, xây dựng những ngôi nhà tình nghĩa cho các bà mẹ anh hùng, các gia đình thương binh liệt sĩ. đạo lý đền ơn đáp nghĩa này đã trở thành phong trào, chính sách lan rộng cả nước.

Hoạt động này không chỉ là sự đền đáp công ơn đơn thuần, chung chung nữa mà nó đã trở thành bài học giáo dục thiết thực của ông cha ta về đạo lí làm người. Vì vậy, mỗi chúng ta cần phải ý thức bảo tồn và phát huy những thành quả đạt được ấy ngày càng tốt đẹp hơn.

Nếu con người có quy luật: sinh lão bênh tử, thì đạo lý ấy cũng theo một quy luật mà chúng ta không thể bỏ qua được “người ăn quả” của hôm nay vừa là “người trồng cây” cho ngày mai. Bố mẹ, cha mẹ chính là người tạo cho ta quả ngọt. Vì vậy chúng ta cần phải thực hiện bổn phận làm con trong gia đình, học sinh ở trong nhà trường. Làm được như vậy tức là ta đã thể hiện được lòng biết ơn sâu sắc của mình đối với những người đã hy sinh, thương yêu lo lắng cho ta. Đây là một việc làm không thể thiếu được ở thế hệ trẻ hôm nay.

Qua câu tục ngữ nay, chúng ta hiểu rõ hơn về đạo lý làm ngượi Lòng biết ơn chính là tình cảm cao quý và cần phải có trong mỗi con người. Vì vậy, chúng ta cần phải luôn trau dồi phẩm chất cao quý đó, nhất là đối với cha mẹ, thầy cô… với những ai đã tạo ra thành quả cho ta hưởng thụ. Lòng biết ơn mãi mãi là bài học quí báu và câu tục ngữ “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây" có giá trị và tác dụng vô cùng to lớn trong cuộc sống của chúng ta.