Xã hội hội ngày càng phát triển, đời sống của con người cũng ngày càng được cải thiện. Thế nhưng song song với sự tiến bộ thì tệ nạn xã hội cũng theo đó cũng phát sinh và ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống con người. Để giữ môi trường sống lành mạnh, đảm  bảo các yếu tố an ninh, trật tự, nâng cao chất lượng cuộc sống và thúc đẩy kinh tế phát triển, con người vẫn luôn hàng ngày đấu tranh, hướng tới loại bỏ các tệ nạn ra khỏi cuộc sống . Vậy tệ nạn là gì, tác hại của nó nguy hiểm như thế nào mà chúng lại phải cần kiên quyết đấu tranh và bài trừ nó khỏi xã hội?

Tệ nạn xã hội là những hành động đi ngược lại với chuẩn mực xã hội, trái với đạo đức, pháp luật, đem đến những hậu quả xấu về mọi mặt. Các kiểu tệ nạn phổ biến có thể kể đến như trộm cướp, ma túy, mại dâm, cờ bạc, rượu chè, bạo lực gia đình, bạo lực học đường, lừa đảo, mê tín dị đoan, tuyên truyền văn hóa phẩm đồi trụy,… Tệ nạn xã hội đang len lỏi vào từng ngóc ngách của xã hội, nó không bỏ qua bất kể một tầng lớp, một lứa tuổi, một giới tính nào. Tệ nạn đã và đang trở thành kẻ thù đáng sợ và vô cùng gian xảo, sẵn sàng đánh vỡ mọi lớp phòng vệ của con người, để dễ dàng tấn công và đưa chúng ta vào bước đường sa ngã, dần dà làm ảnh hưởng đến đời sống bình yên của con người, kéo lùi sự phát triển của đất nước. Tệ nạn xã hội dù lớn dù nhỏ đều gây nên những ảnh hưởng và thiệt hại không chỉ với riêng từng cá nhân mà còn ảnh hưởng đến gia đình, cơ quan tổ chức, mang đến những hậu quả không mong muốn.

Nguyên nhân dẫn đến tệ nạn xã hội là sự tổng hợp của nhiều yếu tố kinh tế, văn hóa, sự chênh lệch giàu nghèo, diễn tiến tâm lý của các cá nhân, tác động quá mức từ môi trường sống,... Nguyên nhân khách quan có thể đến từ điều kiện sống, sự giáo dục, ảnh hưởng từ những người khác, ví như sự nghèo đói, không được giáo dục đầy đủ đã khiến con người ta quên đi mấy “đói cho sạch rách cho thơm” để trở thành trộm cướp, lừa đảo. Hay những hành vi, văn hóa khác biệt được du nhập từ nước ngoài như ma túy, bóng cười, đập đá, cần sa, các kiểu quan hệ tình dục kém lành mạnh, tiệc thác loạn,… cùng với sự dụ dỗ, dẫn dắt của những kẻ có ý đồ xấu khiến nhiều bạn trẻ thiếu hiểu biết mắc câu, trở thành con mồi hòa mình vào những cuộc ăn chơi mà không lường trước được hậu quả. Bên cạnh đó việc để nhiều bạn trẻ sa chân vào tệ nạn cũng một phần là do sự giáo dục chưa đầy đủ của gia đình và nhà trường khi không thể theo sát con em cũng như tuyên truyền nhắc nhở về hậu quả và tác hại của các loại tệ nạn trong xã hội. 

Nguyên nhân chủ quan xuất phát từ sự thiếu hiểu biết, lơ là cảnh giác trước sự rủ rê, dụ dỗ của các đối tượng xấu, không ý thức được hành vi của mình là tệ nạn xã hội, cũng như không nhận thức đúng đắn về tác hại của các hành vi trái đạo đức này. Có người điềm nhiên sử dụng ma túy, chất kích thích như một phép thử cho vui, cho biết với bạn bè, đôi khi còn xem chúng là một cách thức giải khuây. Một số cá nhân khác, việc sa chân vào tệ nạn xã hội không phải là ngẫu nhiên, tình cờ hay do thiếu hiểu biết mà do lối sống buông thả, thích hưởng thụ, không có mục đích sống.

Hậu quả của những tệ nạn trên dù lớn, dù nhỏ cũng đều gây những ảnh hưởng xấu đối với nhiều con người và cả đối với sự phát triển đất nước. Trộm cắp, lừa đảo đối với kẻ gây án thì sẽ trở thành tội phạm, rơi vào vòng lao lý, chịu sự trừng phạt của pháp luật, mất đi cuộc đời trong sạch và lương thiện, phải chịu sự ghét bỏ, kỳ thị của xã hội, ảnh hưởng đến cả con cháu sau này. Đối với người bị mất tài sản do trộm, cướp, lừa đảo, họ sẽ phải chịu đau đớn vì mất của cải dành dụm bấy lâu. Thậm chí lâm vào cảnh kiệt quệ, túng quẫn, mà đôi kia chính bản thân người bị hại lại trở thành người tiếp theo sa vào tệ nạn, đó là một điều đáng buồn. 

Cờ bạc, rượu bia lại trở thành một trong những nguyên nhân chính của các bi kịch trong gia đình. Những tệ nạn xã hội này có thể gây tan vỡ hạnh phúc gia đình, nảy sinh tình trạng bạo hành. Không chỉ vậy, việc sử dụng bia rượu, chất kích thích quá nhiều còn trở thành lưỡi hái tử thần, khi chúng bào mòn sức khỏe, làm tổn hại gan thận, suy nhược, ức chế thần kinh, vắt kiệt thể xác con người. Cuối cùng cuộc đời đang tươi đẹp lại trở nên mù mờ tăm tối với căn bệnh ung thư gan không thể chữa trị, chứng loạn thần mất kiểm soát hành vi gây nên những vụ án mạng thương tâm, bế tắc tuyệt vọng với HIV/AIDS, xấu hổ, nhục nhã với các căn bệnh giang mai, lậu,… Rồi tương lai của những đứa trẻ sống trong gia đình có cha mẹ vướng vào tệ nạn xã hội cũng trở thành một dấu hỏi lớn, khi mà chúng không nhận được sự giáo dục đàng hoàng, phải sống trong môi trường mà cái xấu luôn phơi bày trước mắt. Như vậy liệu có bao nhiêu đứa trẻ có thể phát triển một cách bình thường, trở thành một công dân lương thiện? 

Không chỉ tác động đến đời sống của một số cá nhân, tập thể, mà tệ nạn xã hội còn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển đất nước. Tệ nạn ma túy, kéo theo những cuộc buôn bán, vận chuyển, tàng trữ chất cấm với quy mô lớn, xuất hiện hàng loạt các tội phạm đặc biệt nguy hiểm, nhà nước phải dồn nguồn lực lớn để triệt phá các băng đảng, đường dây này để đảm bảo cuộc sống yên bình cho nhân dân. 

Đối với tệ nạn mại dâm, không chỉ trở thành một hình ảnh xấu xí của xã hội, mà nó còn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến thuần phong mỹ tục, làm lệch lạc tư tưởng của con người, là đặc trưng cho lối sống buông thả, lười biếng trong lao động, trở thành nguồn cơn làm tan vỡ hạnh phúc gia đình, phá vỡ các mối quan hệ trong xã hội. 

Nhìn vào những tác hại ghê gớm của tệ nạn xã hội, mỗi chúng ta cần có ý thức tránh xa, không tham gia vào các tệ nạn xã hội, điều ấy không chỉ là bảo vệ chính bản thân mà còn là bảo vệ gia đình, người thân khỏi những tác động xấu, đồng thời cũng góp phần vào việc giữ gìn sự yên bình của xã hội. Quan trọng nữa là, gia đình và nhà trường phải có sự phối hợp trong việc giáo dục, nâng cao ý thức của con trẻ về tệ nạn cũng như những hậu quả mà nó gây ra, hướng các em đến lối sống lành mạnh, an toàn. Các phương tiện truyền thông đại chúng cũng cần có những chương trình giáo dục, tuyên truyền về tệ nạn xã hội, nguy cơ và biện pháp phòng tránh, để đảm bảo mọi người dân, mọi đối tượng đều có những hiểu biết nhất định về tệ nạn, tự định hướng và bảo vệ bản thân mình tránh xa khỏi những tác nhân xấu xa.

Tệ nạn xã hội là kẻ thù vô hình và nguy hiểm vẫn luôn tiềm ẩn trong xã hội, gây ra những hậu quả và thiệt hại với nhiều tính chất, mức độ khác nhau, có ảnh hưởng lớn đến đời sống con người, bộ mặt xã hội và sự phát triển của đất nước. Trước tình hình đó, mỗi chúng ta, đặc biệt là thế hệ trẻ, đóng vai trò rường cột tương lai lại càng phải ý thức được các tác hại của tệ nạn, đồng thời tránh xa, có lối sống lành mạnh, học tập, lao động thật tốt để phục vụ cho cuộc sống của bản thân, gia đình và xã hội. Đừng để sự thiếu hiểu biết, lối sống buông thả cắt đứt đi tiền đồ, tương lai rực rỡ của chính bản thân nhé các bạn trẻ.