Qua câu chuyện sống chết mặc bay , tác giả Phạm Duy Tốn đã cho thấy rõ được nỗi thống khổ của người dân do thiên tai gây ra và mức độ lòng lang dạ thú của quan phụ mẫu. Trong tình cảnh đê sắp vỡ, nhân dân phải chống chọi với sức nước, sức trời thì các quan phụ mẫu. Người được xem là cha mẹ của nhân dân lại không đôn đốc, giúp đỡ nhân dân đắp đê ngăn lũ. những tên quan phụ mẫu ấy đã bị những lá bài hủy hoại tâm trí. Chúng chỉ còn tâm trí để lao đầu vào tổ tôm, say mê chơi bài, mặc cho nhân dân khổ sở. Chúng coi mạng sống của nhân dân như cỏ rác, không hề nghĩ đến nhân dân ra sao. chính lúc chúng ù to vì thắng ván bài lớn, đê vỡ lúc đó, nhân dân rơi vào cảnh nghìn sầu muôn thảm. nhà cửa, đê điều, ruộng đất, trôi đi vào cơn lũ. Kẻ sống không có chỗ ở. Kẻ chết không có nơi chôn. Hành động của chúng là không thể chấp nhận được. Qua những chi tiết trên đã cho thấy rõ được nỗi thống khổ, bất hạnh của nhân dân trong tác phẩm sống chết mặc bay và sự tàn độc, lòng lang dạ thú của những tên quan phụ mẫu.