Trong văn học:

- Tình mẫu tử thiêng liêng của cậu bé Hồng và người mẹ bất hạnh của mình trong tác phẩm Trong lòng mẹ của Nguyên Hồng.

- Sự hi sinh và bao dung của người mẹ trong tác phẩm Mẹ tôi của Ét-môn-đô dờ A-mi-xi

Trong cuộc sống: 

- Câu chuyện về chị Nguyễn Thị Yên (sinh năm 1981, thôn Đông Lao, xã Đông La, huyện Hoài Đức, Hà Nội) – câu chuyện về một người mẹ chịu mù để con chào đời hẳn sẽ khiến không ít chúng ta rơi nước mắt. Cuộc sống tưởng như đã quá trọn vẹn với chị khi chị tìm được nửa kia của cuộc đời mình. Vậy nhưng cũng từ khi chị mang bầu, bi kịch cuộc đời chị bắt đầu. Đôi mắt người phụ nữ ấy đã trở nên mù loà chỉ để cho đứa con được chào đời. Khi con trong bụng được 5 tháng chị Yên chảy máu cam nhiều và có biểu hiện nổi hạch lạ. Chị đi viện khám và bị chẩn đoán bị ung thư hốc mũi giai đoạn cuối. Các bác sĩ và gia đình khuyên chị bỏ thai trong bụng để chữa bệnh và cứu đôi mắt. Những ngày tháng ấy với chị khó khăn hơn bao giờ hết. Vừa chiến đấu với bệnh tật vừa mang bầu hạnh phúc và đớn đau với chị như hòa vào làm một. Có những chiều chị cứ lẩn thẩn lang thang khắp ngõ rồi chỉ biết gục mặt cạnh tường vật vã khóc. Vậy nhưng chị khước từ. Chị giữ con và quyết tâm sinh bé Nguyễn Hoàng Cẩm Tú ở tháng thứ 8. Khi con ra đời cũng chính là lúc đôi mắt người mẹ trẻ ấy mất đi đôi mắt sáng. Đối với người phụ nữ này, được sinh con đã là một điều hạnh phúc vô bờ mà chị không bao giờ hối tiếc về quyết định của mình. Với chị, việc có thể sinh con ra khỏe mạnh là một điều hạnh phúc lớn lao mà dù có phải chết, chị cũng không bao giờ hối tiếc.
- Hay một câu chuyện cảm động khác về tình mẫu tử thiêng liêng, người mẹ tình nguyện chết để giữ mạng sống cho con- chị Trần Thị Lan Anh ở Bạc Liêu mặc dù sắp lìa xa cõi đời vì chứng suy tim nặng, nhưng người mẹ ấy vẫn cố gắng duy trì sự sống mong manh từng ngày của đứa con trong bụng. Khi được nhìn thấy con chào đời cũng là lúc chị mỉm cười trút hơi thở cuối cùng. Năm 2013 chị Lan Anh mang thai lần 3 nhưng không như hai lần trước chị thường có những cơn ho dai dẳng và luôn cảm thấy khó thở, tức ngực. Nhiều lúc ho ra máu, thân hình gầy xọp đi. Sau khi đi khám bác sĩ kết luận chị bị suy tim quá nặng, không thể cứu chữa, mạng sống chỉ tính từng ngày. Lúc này thai nhi đã được 5 tháng, chị Lan Anh biết không sống được bao lâu nữa nhưng chi cầu khẩn bác sĩ làm mọi cách để có thể cho đứa bé chào đời. Trụ được đến tháng thứ 6 thì cơ thể chị hoàn toàn suy kiệt. Nhận thấy tình thế quá khẩn cấp, các bác sĩ tuyến dưới đã chuyển bệnh nhân lên BV phụ sản Từ Dũ. Tại đây, mặc dù chị chỉ còn thở thoi thóp nhưng vẫn luôn lo lắng cho mạng sống của con mình. Nhận thấy mạng sống chị Anh chỉ còn tính từng giờ, đội ngũ bác sĩ đã đi tới quyết định sẽ thực hiện ca mổ để kịp cứu thai nhi mặc dù bé mới được 6 tháng.

I. Mở Bài
– Giới thiệu về nghệ thuật chân chính – nghệ thuật vị nhân sinh
– Giới thiệu về tác giả Nguyên Hồng và dẫn dắt vào lời nhận định

II. Thân Bài

*Hoàn cảnh nhân vật chú bé Hồng
– Một đứa trẻ bất hạnh, mồ côi cha, dòng đời xô đẩy bắt buộc mẹ chú phải đi tha hương cầu thực nơi xứ người
– Sống với một bà cô cay nghiệt, nhỏ nhen, ích kỉ, giả dối, độc ác
=> Hoàn cảnh đáng thương, thiệt thòi.

*Chú bé Hồng khi nghe những lời miệt thị cay độc của bà cô

– Đoạn đối thoại giữa chú bé và bà cô thâm độc: Chú bé Hồng cố nén, cố gằn lại, sâu bên trong là cái nỗi căm ghét đến tận xương hủ tục, căm ghét cả bà cô thâm độc đang làm tổn thương tình yêu mẹ của chú bé.
– Khóc rất nhiều cho đến nghẹn họng mà "khóc không ra tiếng" khi nghe bà cô kể về mẹ.
=> Bà cô của Hồng đại diện cho cái nhìn thành kiến cổ hủ, cho sự phi nhân đạo của cả một xã hội mà người phụ nữ phải gánh chịu
=> Tình yêu của Hồng với mẹ không gì có thể dẫm đạp lên, không gì có thể dập tắt, nó bất diệt mạnh mẽ hơn tất cả mọi thứ thị phi trên đời này.

*Chú bé Hồng khi ở trong lòng mẹ

– Cảm thấy ngây ngất hạnh phúc, sung sướng khi tìm lại được thứ cảm giác mà bấy lâu nay đã mất đi
– Đắm đuối nhìn ngắm gương mặt mẹ, cảm nhận hơi thở của mẹ
– Muốn bé lại để được ở mãi trong lòng mẹ như thuở còn thơ
– Quên hết những lời buồn tủi, cay độc trước kia
=> Mẹ về và được ở trong lòng mẹ chính là liều thuốc tốt nhất để chữa lành mọi tổn thương trong tâm hồn chú bé tội nghiệp.

*Tình cảm mà Nguyên Hồng đã gửi gắm qua đoạn trích "Trong lòng mẹ"

– Lời của nhân vật cũng xuất phát từ chính tâm hồn tác giả
– Nguyên Hồng nắm bắt và miêu tả tỉ mỉ đến chính xác từng chuyển động tinh tế nhất của nội tâm nhân vật
=> Sức hấp dẫn và lay động lòng người đến kì lạ.

III. Kết Bài: Khẳng định giá trị nhân đạo cao đẹp của đoạn trích "Trong lòng mẹ" và ngòi bút tinh tế chan chứa tình thương của các giả Nguyên Hồng.