Đây là một đặc điểm khá độc đáo. Theo Trần Đình Sử, “chất văn xuôi tức là một sự tái hiện cuộc sống những chi tiết giống như thật không thi vị hóa, lãng mạn hóa, lí tưởng hóa chính điểm này tạo ra ngộ nhận sự ra đời của tiểu thuyết đồng nhất của chủ nghĩa hiện thực miêu tả cuộc sống như một thực tại cùng thời gian sinh thành tiểu thuyết có khả năng miêu tả cuộc sống một thực tại cùng thời gian sinh thành tiểu thuyết có khả năng miêu tả cuộc sống một cách chi tiết như thật”.

Chất văn xuôi tạo nên sự gần gũi với người đọc dễ tiếp thu, cảm nhận. Nó mô tả cuộc sống con người một cách chân thật, nhìn nhận cuộc sống bằng cái nhìn khách quan. Chính chất văn xuôi này đã nói lên hết những nỗi đau, sự mất mát của con người, niềm vui, sự hân hoan. Từ đó, nhà văn có mối liên hệ mật thiết với các nhân vật. Qua cái nhìn văn xuôi, sự gần gũi giữa tác giả và nhân vật thể hiện rõ. Từng suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật được nhà văn gửi gắm. Lê Lưu Oanh cho rằng: “Tiểu thuyết miêu tả cuộc sống với mọi bồn bề, ngổn ngang của cuộc đời, bao gồm cái cao cả lẫn cái tầm thường, nghiêm túc và buồn cười, bi hài lẫn lộn. Nói cách khác, đó là chất văn xuôi của cuộc đời. Chất văn xuôi thể hiện rất rõ trong tiểu thuyết của Bandắc, Stăngđan, Phlôbe, Tônxtôi, Tsêkhốp, Nam Cao, Ngô Tất Tố. Chính chất văn xuôi đã mở ra một vùng tiếp tục tối đa với thời hiện tại đang sinh thành, làm cho tiểu thuyết không bị giới hạn nào trong nội dung phản ánh”.

Cái nhìn giàu chất văn xuôi trong tiểu thuyết thể hiện rõ nhất trong mối quan hệ giữa nhà văn với nhân nhân vật, đó là mối quan hệ thân mật, bình đẳng. Các nhân vật bất luận thuộc tầng lớp, đẳng cấp nào trong xã hội cũng đều được nhà văn hướng tới mô tả bằng nhãn quan không thiên vị, bằng thái độ khách quan. Ví dụ, các tiểu thuyết Bước đường cùng của Nguyễn Công Hoan, Bỉ vỏ của Nguyên Hồng, Đất nước đứng lên của Nguyên Ngọc, Nỗi buồn chiến tranh của Bảo Ninh, … Nó có khả năng tiếp cận với mọi phạm vi hiện thực, khiến cho nội dung phản ánh của tác phẩm có điều kiện mô tả cuộc sống một cách sinh động, không bị giới hạn nào.