Truyền thuyết "Cá chép vượt vũ môn hóa Rồng" để lại cho nhân thế nhiều bài học mang ý nghĩa nhân văn cao cả. Tất cả cá chép đều có cơ hội trở thành rồng, nhưng thành hay bại lại là do bản thân nỗ lực như thế nào, chứ không phải là bởi tiêu chuẩn ấy có hạ thấp hay không. Nếu quả thực tiêu chuẩn được hạ thấp rồi, thì dẫu có “đạt”, vẫn chỉ là mang một tên gọi khác của chính mình mà thôi. Do đó, cá chép muốn hóa rồng thì chỉ còn cách là nỗ lực bơi ngược dòng mà nhảy qua Vũ Môn. Xã hội nhân loại cũng giống như dòng chảy lớn. Người ta nếu cứ xuôi theo dòng thì vĩnh viễn sẽ chìm ngập trong vũng lầy ô trọc nơi trần thế.

Bởi vậy, cá chép cần phải “bơi ngược dòng”, còn con người thì cần “phản bổn quy chân”, rũ bỏ những cái xấu xa bại hoại mà tìm về với bản tính ban sơ của mình, đó là Chân, Thiện, Nhẫn. Con người từ khi sinh ra ai ai cũng mang trong mình những phẩm chất ấy. Nhưng cùng theo sự phát triển của xã hội, ai cũng cho rằng mình đang tiến lên nhưng kỳ thực là thụt lùi. Khi đạo đức không còn, chuẩn mực của bản thân bị hạ thấp, thì con người sẽ mãi mãi giống như loài cá, chịu hạn chế trong sông hồ mà không thể thoát ra ngoài.

Bởi vậy, cũng giống như cá chép muốn hóa rồng thì phải vượt Vũ Môn, con người muốn nhảy thoát khỏi nơi trần thế để trở thành một sinh mệnh cao tầng thì phải tu tâm, tích đức, không ngừng rèn rũa bản thân.

Vì khó khăn gian khổ như thế nên cánh cửa tu luyện dẫu rộng mở vẫn chỉ có rất ít người dám đặt chân vào. Nhưng khi khó khăn qua đi thì huy hoàng sẽ tới. Người chân tu cuối cùng sẽ đắc Đạo, thăng thiên, như cá chép hóa rồng, được tận hưởng những điều mỹ diệu của thế giới nơi Thiên Thượng. Đó là điều mà người bình thường không thể hiểu hay cảm nhận cho được. Người phàm chỉ có thể biết thế giới mình đang sống chứ không thể cảm thụ được cảnh giới cao hơn của sinh mệnh…Rốt cuộc thì, cá bơi dưới nước, Rồng bay trên Trời. Vũ Môn vẫn luôn ở đó, cơ hội hóa rồng vẫn dành cho bất cứ ai, chỉ có điều cá có đủ dũng khí để vượt qua hay không…