Sọ Dừa là một nhân vật cổ tích quen thuộc của thế giới cổ tích Việt Nam.

Sọ Dừa thuộc kiểu nhân vật có vẻ ngoài xấu xí rất thường thấy. Cậu sinh ra với vẻ ngoài y như cái gáo dừa, không giống những con người bình thường khác. Dù vậy, trong cái lốt xấu xí đó, cậu vẫn bộc lộ được rất nhiều những phẩm chất vô cùng tốt đẹp. Cậu rất hiếu thảo, biết yêu thương mẹ, chủ động xin đi chăn bò cho nhà Phú Ông. Cậu cũng rất chăm chỉ làm việc, giỏi giang khi khiến cả đàn bò trở nên béo tốt. Có lẽ chính bởi cái vẻ ngoài xấu xí, đã khiến người ta nhìn rõ hơn vào các phẩm chất của cậu.

Sau khi kết hôn với cô Út vừa đẹp người vừa đẹp nết, cuộc đời Sọ Dừa bước sang một trang mới. Cậu trở về lốt người, bắt đầu hành trình rộng lớn hơn. Điều này rất đúng với quan niệm của người Việt xưa, tức là người đàn ông phải kết hôn, xây nhà rồi thì mới có thể vững tâm làm việc lớn. Sau khi có vợ, Sọ Dừa tu chí học hành, thi đỗ Trạng Nguyên, được vua cử đi sứ nước ngoài. Đây có thể nói là đỉnh cao vinh quang của một người có chữ thời bấy giờ. Trước lúc đi xa, Sọ Dừa dự trước sẽ có biến ở nhà, nên dặn vợ mang theo ít đồ đạc để phòng thân. Nhờ vậy, cô vẫn sống sót sau khi bị chị gái đẩy xuống biển. Chi tiết ấy mang đậm sự thần kì, đặc trưng của các câu chuyện cổ tích.

Nhân vật Sọ Dừa hội tụ đủ các phẩm chất tốt đẹp của con người, vừa khôi ngô tuấn tú, lại thông minh, chăm chỉ, tốt bụng. Ở nhân vật này, truyền tải những ước mơ và hy vọng của nhân dân ta về một cuộc sống ấm no, hạnh phúc, thoát khỏi sự nghèo đói. Đồng thời, khẳng định khát vọng về một xã hội công bằng với tất cả mọi người, ai cũng sẽ có cơ hội được thay đổi cuộc sống của mình trở nên tốt hơn.