Chuyện ngụ ngôn bò và ếch là một trong những chuyện ngụ ngôn đặc sắc trong kho tàng truyện cổ tích ngụ ngôn. “Bò và ếch” đã xây dựng thành công hình tượng con ếch có suy nghĩ nông cạn, thiển cận thông qua đó gửi gắm rất nhiều thông điệp có giá trị về cuộc sống.
Câu chuyện xoay quanh gia đình nhà ếch. Một con ếch con bị con bò giẫm bẹp dí dưới đất, ếch mẹ đi tìm không thấy đâu, đàn ếch anh em thi nhau nói với mẹ rằng có một con vật to lớn đã dẫm bẹp lên ếch út. Người mẹ ếch phình bụng lên để hỏi con rằng nó có to bằng thế này không. Đàn ếch con lắc đầu bảo không phải, người mẹ tiếp tục phồng bụng lên, phồng hết cỡ cho đến khi bụng nó nổ tung như một chiếc bong bóng. Cốt truyện đơn giản như vậy nhưng đã gửi gắm biết bao nhiêu bài học ý nghĩa về cuộc sống.
Chúng ta thấy ếch mẹ xuất hiện là một con vật rất quan tâm đến đàn con của mình. Như bao người mẹ khác thì không thấy ếch con xuất hiện mẹ ếch đã rất sốt sắng tìm tung tích của con. Nó hỏi những con ếch con còn lại xem có thấy tung tích ếch út ở đâu không, nó quan tâm con giống như tất cả những bà mẹ nào khác trên cuộc đời và điều đó thật đáng quý.
Thế nhưng nếu ếch mẹ chỉ quan tâm con thôi thì chưa đủ, cái chính là ở sự thiển cận, hiểu biết nông cạn và ngu dốt của của ếch khi cố tỏ ra làm những việc ngoài khả năng của mình. Khi đàn ếch con kể lại chuyện ếch út bị con bò dẫm lên, ếch mẹ không thể hình dung được con quái vật ấy to bằng ngần nào. Nó cố hết sức để phồng bụng lên, ra chừng khoe với đàn con mình cũng có kích thước lớn như vậy nhưng đàn con vẫn lắc đầu không phải. Chưa dừng lại ở đó ếch mẹ tiếp tục phồng bụng lên hết cỡ, hết cỡ và rồi cuối cùng nó cũng không chịu đựng được mà nổ tung chiếc bụng, đi đời nhà ma.
Rõ ràng người đọc có thể thấy ếch mẹ có tầm hiểu biết thật hạn hẹp. Nó cho rằng mọi loài vật trên thế giới này đều chỉ bằng nó thế nên khi nghe đàn con nói có một con vật khổng lồ với cái chân to đùng nó tưởng rằng chỉ có thể bằng nó lúc phồng bụng lên mà thôi. Sự hiểu biết hạn hẹp của ếch đã khiến nó cố gắng làm những việc ngoài khả năng của mình và kết cục của nó cũng thật bi thảm.
Xây dựng nhân vật con ếch tác giả dân gian đã sử dụng triệt để thủ pháp nhân hoá, nhân vật vừa có những đặc trưng riêng của loài vật (biết phình bụng) vừa có lời ăn tiếng nói như con người. Từ đó nhân vật con ếch hiện lên thật sinh động, gần gũi, thân quen giống như người bạn của chúng ta. Cốt truyện đơn giản, ngắn gọn nhưng được cài cắm nhiều tình tiết ý nghĩa cũng giúp gửi gắm nhiều bài học về cuộc sống. Con ếch chỉ có một vài lời thoại và chủ yếu được khắc họa qua hành động điên rồ của mình. Ếch tượng trưng cho một loại người trong xã hội với suy nghĩ nông cạn, tầm nhìn hạn hẹp nhưng lại thích thể hiện mình, làm những việc quá với khả năng của mình rồi cuối cùng chỉ chuốc họa vào thân.
Bằng việc xây dựng nhân vật con ếch, truyện ngụ ngôn đã nhắn nhủ bài học thật sâu sắc và ý nghĩa đến với mỗi chúng ta. Đừng sống như ếch mà hãy luôn biết mình là ai, khả năng của mình đến đâu để thực hiện các dự định đạt hiệu quả.