1. Mở bài

Giới thiệu tác giả, tác phẩm:
+ Giữa hằng hà sa số những bậc quân tử hảo hán băn khoăn, trăn trở về việc nước, bà Huyện Thanh Quan mang một hồn thơ man mác buồn thương.
+ "Qua đèo Ngang" là tác phẩm nổi tiếng nhất của bà, viết về khung cảnh thiên nhiên sơn thủy hữu tình cùng tâm trạng nuối tiếc, cô đơn khi một mình đơn độc giữa đất trời.

2. Thân bài

- Thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật
- Hai câu thơ đầu:

Bước tới đèo Ngang bóng xế tà
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa

+ Khung cảnh, không gian, thời gian: Buổi chiều: gợi nỗi buồn man mác nao lòng.
+ "Cỏ cây chen đá, lá chen hoa": Bức tranh thiên nhiên sống động, tràn đầy sức sống
- Hai câu thơ tiếp theo:

Lom khom dưới núi tiều vài chú
Lác đác bên sông chợ mấy nhà

+ Giữa khung cảnh rợn ngợp của thiên nhiên, điểm xuyết sự xuất hiện của con người.
+ Đảo ngữ "tiều vài chú", "chợ mấy nhà": nhấn mạnh sự hiu quạnh

Nhớ nước đau lòng con quốc quốc
Thương nhà mỏi miệng cái gia gia

- Chơi chữ "quốc quốc", "gia gia", quốc là đất nước, gia là gia đình. Tiếng chim kêu giống như tiếng lòng của tác giả, nhớ nước thương nhà
- Hai câu thơ cuối:

Dừng chân đứng lại trời non nước
Một mảnh tình riêng ta với ta

→ Giữa không gian hùng vĩ của đất trời là "mảnh tình riêng", nỗi lòng đau đớn, cô liêu không biết tỏ bày với ai

3. Kết bài

Khẳng định lại giá trị nghệ thuật và nội dung của bài thơ