Tình yêu quê hương luôn là đề tài, là nguồn cảm hứng bất tận trong thi ca. Nhà thơ người dân tộc Tày - Y Phương đã thể hiện tình cảm ấy thật giản dị, mộc mạc qua tác phẩm Nói với con. Mượn lời cha nói với con, nhà thơ Y Phương đã người đọc thấy được vẻ đẹp tâm hồn của "người đồng mình", của một dân tộc miền núi phía Bắc. Đầu tiên, ta thấy những "người đồng mình" là những con người luôn lạc quan vui tươi trong lao động:

"Người đồng mình yêu lắm con ơi
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát"

"Người đồng mình" là cách gọi tha thiết, gần gũi của những người cùng sống trên một mảnh đất, quê hương. Trên mảnh đất đó, những con người hăng say lao động. Họ thoăn thoắt với công việc bình dị như "đan lờ", "ken nhà" nhưng cũng không quên thêm những màu sắc, những tiếng hát vào trong công việc để làm cuộc sống thêm vui tươi. Không chỉ vậy, "người đồng mình" còn giàu ý chí và nghị lực:

"Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn"

Nhà thơ đã lấy cái "cao" của bầu trời để đo "nỗi buồn", lấy cái "xa" của đất để đo "chí lớn". Hai tính từ "cao, xa" được sắp xếp tăng tiến, cho ta thấy những khó khăn thử thách càng lớn bao nhiêu thì ý chí con người lại càng mạnh mẽ bấy nhiêu. Hơn thế, "người đồng mình" còn luôn gắn bó, thuỷ chung với quê hương:

"Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói"

Nhà thơ Y Phương đã sử dụng phép liệt kê với những hình ảnh ẩn dụ như "đá gập ghềnh", "thung nghèo đói" để chỉ cuộc sống khó khăn, vất vả của con người. Thế nhưng dù cuộc sống khó khăn, họ vẫn thuỷ chung, ân tình với quê hương của mình không hề oán trách, "chê" bai. Hai điệp ngữ "sống", "không chê" đã thể hiện điều đó rất rõ ràng. Cuối cùng, "người đồng mình" còn hiện lên với vẻ đẹp tự lập tự cường xây dựng quê hương:

"Người đồng mình tuy thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục"

Qua câu thơ, ta thấy được tầm vóc, ý chí tự hào của những người đồng mình. Họ nhỏ bé, thô sơ nhưng giàu ý chí, giàu niềm tin, sức mạnh. Họ tự mình "đục đá" để "kê cao quê hương", để giúp quê hương thêm vững bền, mạnh mẽ. Với thể thơ tự do, bay bổng cùng giọng điệu tha thiết, từ ngữ, hình ảnh mộc mạc, giàu sức gợi, nhà thơ đã khái quát cho chúng ta vẻ đẹp của những người đồng mình. Đó là vẻ đẹp của tâm hồn những người dân miền núi sống gắn bó với quê hương, truyền thống và ý chí vươn lên mạnh mẽ.