Miền Bắc và Đông Bắc Bộ có mùa đông lạnh nhất cả nước do có những yếu tố sau:
1. Địa lý: Vị trí địa lý của vùng Bắc Bộ (bao gồm Hà Nội, Bắc Ninh, Hải Dương, Hải Phòng, Quảng Ninh, Lạng Sơn, Cao Bằng,…) và Đông Bắc Bộ (bao gồm Lào Cai, Lai Châu, Điện Biên, Hà Giang,…) nằm ở vùng bắc phía trước của đất nước, gần cận với các dãy núi cao, có địa hình đồi núi, vùng đất cao hơn so với các vùng đất khác. Vì vậy, vùng này dễ bị lạnh hơn so với các vùng khác.
2. Khí hậu: Với vị trí địa lý đặc biệt, vùng Bắc Bộ và Đông Bắc Bộ có khí hậu ôn đới, đặc biệt vào mùa đông, nhiệt độ thấp hơn nhiều so với các vùng khác. Trung bình, nhiệt độ mùa đông ở Hà Nội chỉ khoảng 10 độ C, trong khi các vùng miền Trung và miền Nam thường có nhiệt độ từ 15-20 độ C.
3. Ảnh hưởng của Bắc Ánh: Vào mùa đông, Bắc Ánh là nhánh gió lạnh khô từ Siberia chuyển xuống ảnh hưởng đến Bắc Bộ và Đông Bắc Bộ, khiến nhiệt độ ở đây xuống thấp và mưa cũng ít hơn.
Do những yếu tố này, miền Bắc và Đông Bắc Bộ được xem là khu vực có mùa đông lạnh nhất của Việt Nam.