Đồng phân là những phân tử có cùng công thức hóa học tổng quát nhưng trong cách sắp xếp các nguyên tử trong phân tử khác nhau. Việc xác định số đồng phân của một chất là một bài tập phổ biến tuy nhiên luôn gây ra những khó khăn nhất định cũng như sự nhầm lẫn trong quá trình làm bài. Dạng bài tập này không khó nhưng đòi hỏi sự tỉ mỉ và cẩn thận cao khi làm, sau đây là một số kinh nghiệm tích lũy để các bạn có thể giải quyết nhanh bài tập về đồng phân
Phương pháp:
1. Quy trình vẽ các đồng phân
Bước 1: Xác định độ bất bão hòa k = với A là số nguyên tử có hóa trị IV, B là số nguyên tử có hóa trị III, C số nguyên tử hóa trị I
k là số tự nhiên và bằng tổng số liên kết và vòng của phân tử
Bước 2: Dựa vào độ bất bão hòa và công thức phân tử vẽ các đồng phân của phân tử đầy đủ
Chú ý : Đề bài yêu cầu có bao nhiêu đồng phân ứng với công thức X nào đó thì ta tính cả đồng phân hình học còn nếu đề yêu cầu có bao nhiêu cấu tạo ứng với công thức X thì ta không tính đồng phân hình học.
Cách vẽ thông thường giúp chúng ta hiểu rõ cấu tạo hóa học, bản chất của liên kết tuy nhiên lại mất thời gian rất nhiều để đếm, cũng như dễ nhầm lẫn thiếu sót.
2. Một số công thức tính nhanh
2.1 Công thức tính số đồng phân ancol đơn chức no, mạch hở : Cn H2n+2O2
Số đồng phân Cn H2n+2O2 = 2n- 2 ( 1 < n < 6 )
2.2 Công thức tính số đồng phân anđehit đơn chức no, mạch hở : Cn H2nO
Số đồng phân Cn H2nO = 2n- 3 ( 2 < n < 7 )
2.3 Công thức tính số đồng phân axit cacboxylic đơn chức no, mạch hở : Cn H2nO2
Số đồng phân Cn H2nO2 = 2n- 3 ( 2 < n < 7 )
2.4 Công thức tính số đồng phân este đơn chức no, mạch hở : Cn H2nO2
Số đồng phân Cn H2nO2 = 2n- 2 ( 1 < n < 5 )
2.5 Công thức tính số đồng phân ete đơn chức no, mạch hở : Cn H2n+2O
Số đồng phân Cn H2n+2O = ( 2 < n < 5 )
2.6 Công thức tính số đồng phân xeton đơn chức no, mạch hở : Cn H2nO
Số đồng phân Cn H2nO = ( 3 < n < 7 )
2.7 Công thức tính số đồng phân amin đơn chức no, mạch hở : Cn H2n+3N
Số đồng phân Cn H2n+3N = 2n-1 ( n < 5 )