Trong “Gió lạnh đầu mùa”, nhân vật Sơn đã được nhà văn khắc họa để gửi gắm những tư tưởng, tình cảm của mình.

Mở đầu tác phẩm là những câu văn miêu tả thiên nhiên lúc giao mùa đầy tinh tế. Mùa đông đã đến, trong hoàn cảnh đó, nhân vật Sơn hiện lên với những hành động, suy nghĩ thật ngây thơ, hồn nhiên. Sơn tung chăn tỉnh dậy, cậu thấy mọi người trong nhà, mẹ và chị đã trở dậy, ngồi quạt hỏa lò để pha nước chè uống. Và Sơn cũng được mẹ mặc cho một chiếc áo dạ chỉ đỏ lẫn áo vệ sinh, ngoài lại mặc phủ cái áo vải thâm. Những chi tiết cho thấy rằng Sơn là một cậu bé được sinh ra trong một gia đình khá giả, cậu luôn nhận được tình yêu thương và sự chăm sóc của mọi người trong gia đình.

Không chỉ vậy, Thạch Lam còn khắc họa nét tính cách của nhân vật này. Sơn là một cậu bé sống tình cảm, nhân hậu Nghe đến Duyên - đứa em gái đáng thương của Sơn đã mất năm lên bốn tuổi. Khi nhìn thấy người vú giá “với lấy cái áo lật đi lật lại ngắm nghía, tay mân mê các đường chỉ”, Sơn cảm thấy “nhớ em, cảm động và thương em quá”. Cậu còn xúc động khi thấy mẹ “hơi rơm rớm nước mắt”. Sơn luôn tỏ ra thân thiện và chơi cùng với bọn trẻ con trong xóm - Thằng Cúc, thằng Xuân, con Tí, con Túc - những đứa trẻ em nghèo ở xóm trợ.

Nhưng cảm động nhất là hành động của Sơn khi thấy Hiên - cô bé hàng xóm không có áo ấm để mặc. Khi thấy Hiên đang đứng “co ro” bên cột quán, trong gió lạnh chỉ mặc có manh áo “rách tả tơi”, “hở cả lưng và tay”, Sơn chợt nhớ ra mẹ cái Hiên rất nghèo, nhớ đến em Duyên ngày trước vẫn cùng chơi với Hiên ở vườn nhà. Một ý nghĩ tốt thoáng qua trong tâm trí Sơn - đó là đem chiếc áo bông cũ của em Duyên cho Hiên. Nghĩ vậy, cậu đã nói với chị gái của mình, nhận được sự đồng tình của chị. Chị Lan đã “hăm hở” chạy về nhà lấy áo. Còn Sơn thì đứng yên lặng đợi chờ, trong lòng tự nhiên thấy “ấm áp vui vui”. Truyện mang giọng văn nhẹ nhàng mà sâu sắc, nhân vật Sơn được hiện lên đầy sinh động.

Với nhân vật Sơn, nhà văn đã gửi gắm bài học giá trị về tình yêu thương con người trong cuộc sống.

• Sơn là một cậu bé được yêu thương bởi mẹ và chị, và biết trao đi tình yêu thương cho người khác.
• Sơn là một cậu bé hòa đồng, thân thiện với các bạn nhỏ ở dãy nhà lá, không kiêu kì hay khinh khỉnh như các em họ của cậu.
• Sơn là một cậu bé biết thương người, khi cậu đem cho Hiên chiếc áo bông cũ của cô Duyên, và sau đó lo lắng cho Hiên khi trời lạnh.
• Nhân vật Sơn đã thể hiện được những giá trị nhân văn cao đẹp mà tác giả Thạch Lam muốn gửi gắm trong truyện.