Đối với mỗi học sinh chúng ta, phượng là loài cây gần gũi mà nhất. Khi hè về, những tiếng ve râm ran kêu trên những nhành phượng đỏ rực cũng là lúc ta tạm xa thầy cô, bè bạn. Bởi thế mà loài hoa phượng luôn có một ý nghĩa đặc biệt trong lòng mỗi cô cậu học trò chúng ta.

Loài cây này được người ta tìm thấy tại những cánh rừng ở Madagascar. Ngoài ra, chúng còn được tìm thấy nhiều ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Cây phượng thuộc loài thực vật thân gỗ, có hoa, gồm hai loại là phượng đại thụ và phượng vĩ. Ngoài ra cũng có thể phân loại phượng theo màu sắc của hoa ví dụ như phượng vàng, phượng đỏ,...

Trung bình mỗi cây phượng cao từ 9m - 15m, có loại cao hơn có thể lên tới 20 mét. Thân phượng có lớp vỏ màu nâu nhạt, da không quá mượt mà nhưng cũng không phải quá sần sùi như nhiều loại cây khác. Bề rộng thân bằng một vòng tay người ôm hoặc có thể nhỏ hơn, lớn hơn tùy thuộc vào năm tuổi và sự sinh trưởng của cây. Rễ phượng ngoằn ngoèo, khá lớn và trồi lên trên mặt đất như hình những chú rắn nâu khổng lồ, chúng vươn ra khá dài để hút chất dinh dưỡng trong lòng đất nuôi cây phát triển. Phần ngọn của cây phượng là những tán lá dày đặc và toả rộng ra như những chiếc ô lớn bao trùm cả khoảng không rộng, tạo bóng mát cho mỗi sân trường, mỗi còn đường có dấu ấn của phượng vĩ. Lá phượng nhỏ, hình bầu, có màu xanh nhạt khi nôn, khi đã trưởng thành lá có màu xanh đậm. Vào mùa lá rụng, phượng chuyển màu lá từ xanh sang vàng nhạt, những lá phượng rơi bay bay trong gió nhẹ rồi in mình lên mặt đất thật đẹp và duyên dáng lạ thường. Phượng nở hoa vào mùa hạ, hoa phượng đỏ rực, những chùm hoa phượng đua nhau bùng cháy trên nền trời xanh thẳm, đẹp đẽ và rực rỡ. Những cánh hoa phượng khá lớn, có cánh dài đến 8cm, xếp đặt nối nhau, phần nhụy hoa có màu nâu đỏ, rất đẹp và đáng yêu. Chúng em thường rủ nhau nhặt những bông hoa phượng rơi rụng ép vào trong trang vở học trò in hình những chú bướm để lưu giữ chút kỉ niệm tuổi thơ. Phượng vĩ cũng có quả, quả phượng khi còn non có màu xanh, cong queo và rất nặng.

Phượng vĩ phát triển và sinh trưởng tốt trong khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới, loài cây này có khả năng chịu hạn mặn tốt vì vậy nó có thể sống được nhiều nơi, từ trung du, miền núi đến đồng bằng hay ven biển. Trong điều kiện ánh sáng đầy đủ cây phát triển rất nhanh, hoa đẹp và thân lớn, cho bóng mát rộng. Hiện nay, ở nhiều nơi trên thế giới, ta không khó để tìm kiếm những hàng phượng vĩ đỏ rợp trời, có thể kể đến khu vực Caribe, sa mạc Arizona hay California của Hoa Kì, ngoài ra còn được tìm thấy nhiều ở quần đảo Bắc Mariana. Ở đất nước ta, vào thế kỉ XIX, phượng vĩ được du nhập và trồng ở nhiều nơi như Đà Nẵng, Hải Phòng,.....Ngày này, nó được trồng phổ biến ở nhiều nơi khắp mọi miền đất nước từ Bắc vào Nam. Đặc biệt, phải kể đến thành phố Hải Phòng, nơi được mệnh danh là thành phố hoa phượng đỏ.

Phượng có vai trò trong việc toả bóng mát, đặc biệt là những ngày hè nóng nực, ngồi dưới bóng phượng tỉ tê, cùng nhau làm bài tập thật mát mẻ và dễ chịu biết bao. Trên những cung đường của thành phố, hai hàng phượng già toả bóng xanh, rợp cả những con đường che mát người lại qua, khung cảnh vừa yên bình lại vừa nên thơ. Phượng còn được trồng để làm đẹp cảnh quan, trong mỗi khuôn viên sân trường, bên dòng sông hay những góc công viên đều có bóng dáng của cây phượng. Vẻ đẹp kiêu kì vật rực rỡ của hoa phượng điểm tô cho đời đầy thu hút.

Gỗ của thân cây phượng được sử dụng để làm các đồ thủ công mỹ nghệ. Vỏ của cây phượng có nhiều tác dụng trong việc trị chướng bụng hay giảm huyết áp, trị sốt rét. Rễ cây cũng có tác dụng trong hạ sốt cho người bệnh.

Bên cạnh ưu điểm, loài cây này cũng tồn tại một vài hạn chế. Tuổi thọ của cây không cao, chỉ rơi vào khoảng độ 30- 50 năm tuổi. Gỗ lấy từ thân cây không có chất lượng quá tốt. Cây sinh trưởng với bộ rễ lớn nên ngăn cản nhiều đến sư phát triển của những loài thực vật mọc dưới. Tuy nhiên, ta không thể phủ nhận được giá trị và ý nghĩa mà nó mang lại.

Phượng vĩ chính là biểu tượng của tuổi học sinh hồn nhiên, thơ ngây bên mái trường. Viết về lứa tuổi ấy cũng có bao lời ca, tiếng ca dành cho cánh phượng đầy nâng niu và trân quý:

"Những chiếc giỏ xe chở đầy hoa phượng
Em chở mùa hè của tôi đi đâu
Chùm phượng vĩ em cầm là tuổi tôi mười tám"