Nền văn học dân gian Tây Ninh là một di sản quý báu của dân tộc, mang đậm bản sắc văn hóa vùng đất biên cương Tây Nam. Văn học dân gian Tây Ninh được thể hiện qua nhiều thể loại phong phú, đa dạng, phản ánh đời sống vật chất, tinh thần của người dân nơi đây.
Một số thể loại văn học dân gian tiêu biểu của Tây Ninh có thể kể đến như:
- Truyện dân gian: Tây Ninh có nhiều truyện dân gian, trong đó có thể kể đến các truyện cổ tích, thần thoại, truyền thuyết, truyện ngụ ngôn,... Truyện dân gian Tây Ninh thường phản ánh cuộc sống, sinh hoạt của người dân, ca ngợi những người anh hùng chống ngoại xâm, những phẩm chất tốt đẹp của con người,... Một số truyện dân gian nổi tiếng của Tây Ninh có thể kể đến như: "Sự tích núi Bà Đen", "Sự tích chùa Bà Đen", "Sự tích hồ Dầu Tiếng",...
- Ca dao, dân ca: Ca dao, dân ca Tây Ninh rất phong phú, đa dạng, thể hiện tình cảm, tâm tư, nguyện vọng của người dân. Ca dao, dân ca Tây Ninh thường mang đậm màu sắc trữ tình, thể hiện tình yêu quê hương, đất nước, tình yêu đôi lứa,... Một số bài ca dao, dân ca Tây Ninh nổi tiếng có thể kể đến như: "Cây cau cây dừa", "Cô gái Tây Ninh", "Lý sông Thương",...
- Tục ngữ, thành ngữ: Tục ngữ, thành ngữ Tây Ninh phản ánh kinh nghiệm sống, trí tuệ của người dân. Tục ngữ, thành ngữ Tây Ninh thường ngắn gọn, súc tích, dễ nhớ, dễ hiểu, mang tính đúc kết cao. Một số tục ngữ, thành ngữ Tây Ninh nổi tiếng có thể kể đến như: "Đất Tây Ninh, trời Tây Ninh, người Tây Ninh", "Nước sông Vàm Cỏ Đông, nước sông Vàm Cỏ Tây, nước sông Vàm Cỏ Đông ngọt ngào, nước sông Vàm Cỏ Tây mặn chát",...
- Nghề thủ công mỹ nghệ: Nghề thủ công mỹ nghệ Tây Ninh cũng là một bộ phận quan trọng của văn học dân gian. Nghề thủ công mỹ nghệ Tây Ninh thể hiện tài năng, sự khéo léo, tinh tế của người dân nơi đây. Một số nghề thủ công mỹ nghệ Tây Ninh tiêu biểu có thể kể đến như: làm gốm, làm tranh sơn mài, làm đan lát,...
So với văn học dân gian Việt Nam, văn học dân gian Tây Ninh có một số đặc điểm riêng biệt như sau:
- Văn học dân gian Tây Ninh chịu ảnh hưởng của nhiều nền văn hóa khác nhau, như văn hóa Khmer, văn hóa Chăm, văn hóa Hoa,... Điều này thể hiện qua một số thể loại văn học dân gian như truyện cổ tích, thần thoại, truyền thuyết,...
- Văn học dân gian Tây Ninh mang đậm màu sắc địa phương, thể hiện cuộc sống, sinh hoạt, phong tục tập quán của người dân nơi đây.
- Văn học dân gian Tây Ninh có giá trị to lớn về mặt văn hóa, lịch sử, góp phần bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc.
Văn học dân gian Tây Ninh là một kho tàng quý giá cần được bảo tồn và phát huy.