Việc xác lập trật tự thế giới mới phụ thuộc vào nhiều nhân tố chi phối, bao gồm:
1. Sự thay đổi trong quyền lực: Sự dịch chuyển của quyền lực từ các quốc gia truyền thống đến các nền kinh tế mới nổi và các liên minh khu vực, như Trung Quốc, Ấn Độ và các quốc gia BRICS, đã tạo ra một sự cân bằng mới trong hệ thống quốc tế.
2. Sự phát triển công nghệ: Sự tiến bộ trong lĩnh vực công nghệ thông tin và truyền thông, trí tuệ nhân tạo, sinh học, năng lượng tái tạo và vũ trụ đã tạo ra những cơ hội và thách thức mới trong việc xác định trật tự thế giới.
3. Biến đổi khí hậu và môi trường: Sự biến đổi khí hậu, mất rừng, ô nhiễm môi trường và suy thoái đất đang tạo ra những vấn đề nóng bỏng và tác động lớn đến cuộc sống và an ninh của con người. Điều này yêu cầu sự hợp tác toàn cầu để tìm ra các giải pháp bền vững.
4. Sự phân hóa kinh tế và xã hội: Sự phân hóa giàu nghèo, chênh lệch thu nhập và quyền lực, cùng với vấn đề di cư và khủng hoảng tị nạn, đang tạo ra sự không ổn định và mâu thuẫn xã hội.
Trật tự thế giới mới đang vận động theo xu thế:
1. Đa trực tiếp biến đổi: Các quốc gia đang chuyển từ mô hình đa phương truyền thống đến một mô hình đa trực tiếp, trong đó các nhóm quốc gia nhỏ hơn và các tổ chức phi chính phủ đóng vai trò quan trọng.
2. Đa chủng quốc tế: Sự đa dạng về nguồn lực, quyền lực và quan điểm trong cộng đồng quốc tế đang tạo ra sự phân hóa và mâu thuẫn trong việc xác định các quyết định và hành động toàn cầu.
3. Sự kết nối toàn cầu: Sự phát triển của các mạng lưới xã hội, kinh tế và văn hóa toàn cầu đã tạo ra một thế giới ngày càng phụ thuộc và kết nối. Điều này đồng thời tạo ra cơ hội và thách thức trong việc xác định trật tự thế giới.
Những vấn đề nóng bỏng đặt ra đối với nhân loại hiện nay bao gồm:
1. Biến đổi khí hậu và môi trường: Sự gia tăng của hiện tượng biến đổi khí hậu, mất rừng, ô nhiễm môi trường và suy thoái đất đang gây ra những vấn đề nghiêm trọng về an ninh lương thực, nước và năng lượng.
2. Xung đột và xung đột xã hội: Sự xung đột về chính trị, tôn giáo, chủng tộc và kinh tế đang tạo ra sự bất ổn và nguy cơ cho hòa bình và an ninh toàn cầu.
3. Sự bất ổn kinh tế: Sự chênh lệch giàu nghèo, sự suy thoái kinh tế và sự không chắc chắn trong hệ thống tài chính toàn cầu đang gây ra những vấn đề kinh tế và xã hội nghiêm trọng.
4. Các mối đe dọa an ninh toàn cầu: Các mối đe dọa an ninh toàn cầu, bao gồm khủng bố, vũ khí hạt nhân, phòng thủ không gian và tấn công mạng, đang tạo ra những thách thức ngày càng lớn đối với an ninh và ổn định toàn cầu.