Tiếng Việt là một ngôn ngữ đơn lập, có nghĩa là mỗi từ hoặc cụm từ thường chỉ mang một ý nghĩa cụ thể. Dưới đây là một số đặc điểm của tiếng Việt và ví dụ để chứng minh cho các đặc điểm đó:
1. Từ ngữ đơn lập: Trong tiếng Việt, mỗi từ thường chỉ mang một ý nghĩa và không được phân tách thành các thành phần nhỏ hơn. Ví dụ: "bàn" (đồ đạc để làm việc) hoặc "đi" (hành động di chuyển).
2. Từ không biến đổi: Trái với một số ngôn ngữ khác, tiếng Việt không có hình thức biến đổi từ để thể hiện số, giới tính, thì, ngôi, hay sự chủ động và bị động. Ví dụ: "bàn" (số ít) và "bàn" (số nhiều) hoặc "đẹp" (thể hiện tính từ) và "đẹp" (thể hiện động từ).
3. Sự phụ thuộc vào ngữ cảnh: Trong tiếng Việt, ý nghĩa của một từ hoặc cụm từ thường được xác định bởi ngữ cảnh và vị trí của nó trong câu. Ví dụ: "Người đàn ông đi" và "Đi người đàn ông" có ý nghĩa khác nhau do sự thay đổi vị trí của từ "đi".
4. Sự tách rời giữa từ loại: Trong tiếng Việt, từ loại thường không được biểu thị bằng cách thay đổi hình thức của từ, mà thường được xác định bởi vị trí và vai trò của từ trong câu. Ví dụ: "Người đàn ông đánh bóng" và "Người đàn ông đánh nhau" có từ "đánh" đóng vai trò khác nhau trong câu.
5. Sự ưu tiên vị trí từ: Thứ tự từ trong câu thường quan trọng để xác định ý nghĩa và cú pháp trong tiếng Việt.
Ví dụ: "Chó đen nhỏ" và "Nhỏ chó đen" có ý nghĩa khác nhau do thứ tự từ trong câu.
Ví dụ: - Từ ngữ đơn lập: "bàn" (đồ đạc để làm việc) và "đi" (hành động di chuyển). - Từ không biến đổi: "bàn" (số ít) và "bàn" (số nhiều). - Sự phụ thuộc vào ngữ cảnh: "Người đàn ông đi" và "Đi người đàn ông".
- Sự tách rời giữa từ loại: "Người đàn ông đánh bóng" và "Người đàn ông đánh nhau". -
Sự ưu tiên vị trí từ: "Chó đen nhỏ" và "Nhỏ chó đen".
Những ví dụ trên chứng minh rõ ràng những đặc điểm của tiếng Việt là một ngôn ngữ đơn lập tiêu biểu.