a, Những chuyển biến về chữ viết, văn học, khoa học và nghệ thuật giai đoạn từ thế kỉ XVI đến thế kỉ XVIII.

* Về chữ viết: 

- Chữ La-tinh được các nhà truyền đạo phương Tây sử dụng để ghi âm tiếng Việt => Hình thành nên loại chữ tiện lợi, khoa học: chữ Quốc ngữ

- Đến thế kỉ XVII, tiếng Việt đa rất phong phú, có thể diễn đạt mọi mặt của cuộc sống lúc bấy giờ.

* Về văn học:

- Văn học chữ Hán: mất dần vị thế độc tôn.

- Văn học chữ Nôm: được dùng nhiều trong sáng tác thơ văn. Nhà thơ Nôm nổi tiếng: Đặng Trần Côn, Nguyễn Gia Thiều…

- Văn học dân gian: hình thành và phát triển mạnh với nhiều thể loại phong phú, mang đậm tính dân tộc, dân gian.

* Về khoa học - kỹ thuật:

- Sử học: có nhiều công trình tiêu biểu: Ô châu cận lục (Dương Văn An), Phủ biên tạp lục (Lê Qúy Đôn), Thiên Nam ngữ lục (khuyết danh)

-  Địa lý: Thiên nam tứ chi lộ đồ thư của Đỗ Bá

-  Quân sự: Hổ trướng khu cơ của Đào Duy Từ.

-  Y học có Hải Thượng Lãn Ông (Lê Hữu Trác).

- Kỹ thuật: đúc súng đại bác theo kiểu phương Tây, đóng thuyền chiến, xây thành luỹ.

* Về nghệ thuật:

- Nghệ thuật điêu khắc chuyên nghiệp, tinh tế, phong phú, tiêu biểu là các hình trang trí trên đình làng, chùa, tượng thờ.

- Các hình thức sinh hoạt văn hóa như đua thuyền, đánh cầu, đánh vật,.. trở nên phổ biến.

- Nghệ thuật sân khấu: hát chèo (Đàng Ngoài), hát tuồng (Đàng Trong) phát triển.

b, Chữ La-tinh trở thành chữ quốc ngữ của nước ta cho đến ngày nay vì 

- Đây là một loại chữ tiện lợi, khoa học, dễ phổ biến và rất dễ sử dụng.

- Chữ quốc ngữ có vai trò quan trọng góp phần đắc lực vào việc truyền bá khoa học, phát triển văn hóa trong các thế kỉ sau, đặc biệt trong văn học viết.